φεμινισμός

Judith Butler: Οι συνέπειες της απόφασης για τις αμβλώσεις κι εμείς

Judith Butler: Οι συνέπειες της απόφασης για τις αμβλώσεις κι εμείς 960 600 positiv

Η Judith Butler, εμβληματική φιλόσοφος και ακτιβίστρια στους queer και φεμινιστικούς αγώνες, αναλύει τα χαρακτηριστικά της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τις αμβλώσεις. Όπως εξηγεί η ίδια, πρόκειται για μια απόφαση που αντιπροσωπεύει ένα ιστορικό πλήγμα όχι μόνο για τα δικαιώματα των γυναικών αλλά και πολλών άλλων ομάδων. Υιοθετώντας μια νέα μορφή δικαστικού ακτιβισμού, συντηρητικοί δικαστές θέτουν στο προσκήνιο την αναθεώρηση μιας σειράς δικαιωμάτων που αφορούν την ατομική ελευθερία και τον αυτοπροσδιορισμό, υιοθετώντας έναν εξωφρενικό νομικό κυριολεκτισμό, που αρνείται τον αφηρημένο χαρακτήρα της έννοιας της ελευθερίας. «Το καθήκον μας δεν είναι να διασκορπιστούμε στις δικές μας ταυτοτικές γωνιές, υπερασπιζόμενες μία ατζέντα σε βάρος άλλων, αλλά να συγκεντρωθούμε σε ένα πιο συντριπτικό και ισχυρό κίνημα», σημειώνει η Μπάτλερ για την ανάγκη ενός διευρυμένου κινήματος που θα απαντά σε αυτόν τον δικαστικό αναθεωρητισμό.


Της Judith Butler

Μετάφραση: Συντακτική ομάδα pass-world.gr


Ηπρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, Dobbs v. Jackson, ακυρώνει την απόφαση Roe v. Wade (1973): την υπόθεση που καθιέρωσε το δικαίωμα στην άμβλωση ως ομοσπονδιακό δικαίωμα στις ΗΠΑ. Εξακολουθεί να μην υπάρχει ομοσπονδιακή απαγόρευση των αμβλώσεων, αλλά το δικαίωμα στην άμβλωση βρίσκεται πλέον στο χέρι των επιμέρους πολιτειών.

Το βήμα προς την ομοσπονδιακή απαγόρευση θα πρέπει να ψηφιστεί από το Κογκρέσο των ΗΠΑ και προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρχει πλειοψηφία σε καμία από τις δύο Βουλές προς αυτήν την κατεύθυνση.

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, αναμένεται ότι δώδεκα πολιτείες θα θέσουν ουσιαστικά εκτός νόμου τις αμβλώσεις τις επόμενες εβδομάδες, και όσες επιθυμούν να προβούν σε αμβλώσεις από αυτές τις πολιτείες θα πρέπει να ταξιδέψουν σε άλλες πολιτείες (αν και τα ταξίδια για τον συγκεκριμένο σκοπό σίγουρα θα απαγορευτούν από ορισμένες από αυτές τις πολιτείες, διανοίγοντας έτσι το φάσμα μιας νέας μορφής επιτήρησης των συνόρων).

Οι πλούσιοι άνθρωποι θα βρουν αναμφίβολα έναν τρόπο να εξασφαλίσουν την πρόσβασή τους στη διαδικασία, προσλαμβάνοντας ιδιώτες γιατρούς βάσει εμπιστευτικών συμφωνιών ή ταξιδεύοντας σε πολιτείες όπου οι αμβλώσεις παραμένουν νόμιμες. Όσον αφορά τις φτωχές, οι αμβλώσεις θα μετατραπούν και πάλι σε παρασκηνιακές διαδικασίες, που θα διεξάγονται σε μη ασφαλές περιβάλλον, με ολέθριες συνέπειες για όσες αναγκάζονται να ακολουθήσουν αυτή τη διαδρομή.

Ένα ολόκληρο φάσμα δικαιωμάτων υπό απειλή

Η κατάργηση του ομοσπονδιακά κατοχυρωμένου δικαιώματος στην άμβλωση όχι μόνο περιορίζει την ελευθερία των γυναικών, αλλά εντείνει την ανισότητα των φύλων, ενισχύοντας τον κρατικό έλεγχο επί των σωμάτων τους.

Μήπως, όμως, επηρεάζει και άλλες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων κοινωνικών κινημάτων των οποίων οι νομικές νίκες εξαρτώνται από παρόμοιο σκεπτικό και κοινά νομικά προηγούμενα;

Η απόφαση του Δικαστηρίου δείχνει ότι η πλειοψηφία, αν και συμφωνεί με την κατάργηση, διακρίνεται από αποκλίνουσες οπτικές σχετικά με τους λόγους για τους οποίους ψήφισε όπως ψήφισε. Είναι σαφές ότι όσοι ψήφισαν κατά του δικαιώματος στην άμβλωση δεν συμφωνούν πλήρως μεταξύ τους σε όλα τα ζητήματα, ιδίως όσον αφορά τις συνέπειες της απόφασης για άλλα συνταγματικά δικαιώματα.

Ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους ισχυρισμούς που διατυπώθηκαν στην απόφαση προέρχεται από τον δικαστή Κλάρενς Τόμας, ο οποίος προειδοποίησε ότι η ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade δεν θα ήταν παρά η πρώτη ανάμεσα σε άλλες τέτοιες αποφάσεις και ότι οι βασικές αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου που βασίζονται στο δόγμα της ιδιωτικότητας, που εισήχθη με την υπόθεση Griswold v. Connecticut (1965) καθίστανται πλέον ευάλωτες στην κατάργηση: οι αποφάσεις αυτές εγγυήθηκαν τον γάμο των ομοφυλοφίλων, τα δικαιώματα πρόσβασης στην αντισύλληψη και στην παροχή ιατρικών συμβουλών σχετικά με αυτήν, καθώς και την εξάλειψη της ποινικής μεταχείρισης όσων επιδίδονται σε αυτό που ο νόμος ονόμαζε “σοδομισμό”.

Το σύνθημα που κυκλοφορεί τώρα σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το οποίο επανέλαβε πρόσφατα ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Γκάβιν Νιούσομ, προειδοποιεί σχετικά με τις συνέπειες του σχεδίου του Τόμας: «Έρχονται για εσάς μετά!».

Ο νέος ακτιβισμός των συντηρητικών δικαστών

Ο Σαμ Αλίτο, ο δικαστής που συνέταξε την πρόσφατη απόφαση για τις αμβλώσεις, επέμεινε ότι η απόφαση αυτή αφορά μόνο τις αμβλώσεις και όχι οποιοδήποτε άλλο συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα. Κανένας άλλος δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν επανέλαβε την έκκληση του Τόμας να “επανεξεταστούν” αυτά τα άλλα δικαιώματα, αλλά ίσως επέλεξαν απλώς να μείνουν σιωπηλοί. Έχουν τη συνήθεια να το κάνουν αυτό, μέχρι να αποφασίσουν να δράσουν.

Πράγματι, πριν από την ανατροπή της Roe, πολλοί δικαστές που ψήφισαν για την ανατροπή της Roe v. Wade είχαν προηγουμένως δηλώσει την υποστήριξή τους στη Roe. Ο Κάβανο, σε συναντήσεις με γερουσιαστές πριν από τον διορισμό του, επιβεβαίωσε ότι η Roe ήταν κατοχυρωμένο δεδικασμένο –”νόμος της γης”– και ότι η ορθή λήψη δικαστικών αποφάσεων δεν θα έπρεπε να ταράξει αυτά τα νερά.

Πράγματι, οι περισσότεροι συντηρητικοί δικαστές, συμπεριλαμβανομένου του Γκόρσουτς που προσχώρησε στην πλειοψηφία, τάχθηκαν κατά ενός προγενέστερου πνεύματος “ακτιβισμού” του Ανωτάτου Δικαστηρίου, τον οποίο απέδιδαν μόνο στους αριστερούς και φιλελεύθερους δικαστές ως αδικαιολόγητη υπερβολή εκ μέρους τους.

Επανειλημμένα οι συντηρητικοί δικαστικοί έχουν δηλώσει ότι οι δικαστές πρέπει να τηρούν το γράμμα του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της δεσμευτικής ισχύος του δεδικασμένου.

Διέρρηξαν αυτή τη λογική, αποφασίζοντας κατά των δικαιωμάτων άμβλωσης που ισχύουν εδώ και 50 χρόνια, κάνοντας έτσι σαφές ότι αντιτίθενται στην πλειοψηφία του λαού και μπαίνουν στην πολιτική μάχη.

Ενισχυμένο από τη διορισμένη από τον Τραμπ Έιμι Κόνεϊ Μπάρετ, της οποίας οι θρησκευτικές δεσμεύσεις είναι ξεκάθαρα δηλωμένες, το Δικαστήριο εξέδωσε μια απόφαση που διευρύνει και εντείνει το “ενδιαφέρον του κράτους” για το έμβρυο, παρακάμπτοντας κάθε δικαίωμα που έχει μια έγκυος να εξασφαλίσει μια έκτρωση από επιλογή ή για λόγους σωματικής ακεραιότητας (συμπεριλαμβανομένης της πιθανής βλάβης της ευημερίας της).

Είναι σαφές ότι η εξουσία του κράτους επί των γυναικών, της σεξουαλικότητάς τους και της ελευθερίας τους, του δικαιώματός τους στην υγειονομική περίθαλψη έχει γίνει πλέον ξεκάθαρα τρομακτική και αποκρουστική. Αλλά αυτός δεν είναι ο μόνος κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή.

Στην υπόθεση Planned Parenthood v. Casey (1992), η προηγούμενη σύνθεση του Ανώτατου Δικαστηρίου κατέστησε σαφές ότι πίστευε ότι η απόφαση Roe v. Wade στηρίζεται σε μη νόμιμη βάση. Ο Aλίτο παραπέμπει σε εκείνη την υπόθεση όταν επιμένει ότι δεν υπάρχει δικαίωμα στην άμβλωση στο Σύνταγμα και δεν υπάρχει νόμιμος τρόπος να συναχθεί αυτό το δικαίωμα από την υπάρχουσα γλώσσα του. Στην υπόθεση Dobbs, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν ανέτρεψε την υπόθεση Griswold v. Connecticut, αλλά ο Τόμας επισήμανε με δυσοίωνο τρόπο αυτό το προηγούμενο ως πιθανό νέο στόχο. Δήλωσε ότι το δικαστήριο “θα πρέπει να επανεξετάσει όλα τα δεδικασμένα του συγκεκριμένου Δικαστηρίου για την ουσιαστική δέουσα νομική διαδικασία [due process], συμπεριλαμβανομένων των Griswold, Lawrence και Obergefell”.

Τι σχέση έχει η δέουσα νομική διαδικασία με την απόφαση κατά του δικαιώματος στην άμβλωση; Ή με τις αποφάσεις που απαγόρευσαν την ποινικοποίηση της χρήσης αντισύλληψης ή της παροχής συμβουλών σχετικά με αυτή (Griswold), που απαγόρευσαν τις πράξεις σοδομισμού (Lawrence) ή που υποστήριξαν τα δικαιώματα του γάμου των ομοφυλοφίλων (Obergefell).

Τα ουσιώδη δικαιώματα της δέουσας νομικής διαδικασίας θεσπίζονται από την 5η και τη 14η τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος και αναφέρονται σε ελευθερίες που δεν θα έπρεπε να παραβιάζονται από καμία κρατική αρχή.

Γενικά θεωρούνται ότι είναι ιδιωτικής ή προσωπικής φύσης ή ότι ανήκουν στη σφαίρα της ατομικής ελευθερίας. Παρόλο που ο σοδομισμός, η άμβλωση και ο έλεγχος των γεννήσεων δεν αναφέρονται στο Σύνταγμα, έχουν θεωρηθεί από τα δικαστήρια προστατευόμενες πράξεις, που εφάρμοσαν τις αρχές της δέουσας διαδικασίας σε αυτές τις περιπτώσεις, ακριβώς επειδή είναι προσωπικές και ιδιωτικές και ανήκουν στην ατομική ελευθερία.

Το να ισχυρίζεται ο Αλίτο ότι δεν μπορεί να βρει τον όρο “άμβλωση” στο Σύνταγμα, ή το να ισχυρίζεται ο Tόμας ότι κανένα από αυτά τα δικαιώματα δεν μπορεί να βρεθεί εκεί, σημαίνει ουσιαστικά ότι αρνούνται την εφαρμογή αφηρημένων δικαιωμάτων σε συγκεκριμένα κοινωνικά ζητήματα, τα οποία το Σύνταγμα δεν προέβλεψε και δεν θα μπορούσε να προβλέψει, όπως εμφανίζονται στις σημερινές ιστορικές τους μορφές.

Από τη μία πλευρά, οι συντηρητικοί έχουν γίνει ξεκάθαρα ακτιβιστές. Από την άλλη πλευρά, επιδιώκουν να προωθήσουν την ατζέντα τους μέσα από έναν εξωφρενικό κυριολεκτισμό.

Μια απειλή που είχε εξαγγελθεί από καιρό

Ένας λόγος για να μην θεωρήσουμε την απειλή που ενυπάρχει στην άποψη του Κλάρενς Τόμας ως τη μοναχική άποψη ενός περιθωριακού είναι ότι το Δικαστήριο στέλνει εδώ και αρκετό καιρό ανάμεικτα μηνύματα σχετικά με τις προθέσεις του.

Οι ακτιβιστριες/ές των κινημάτων για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα γνώριζαν αυτή την απειλή εδώ και αρκετό καιρό, και ο Τόμας απλώς μεταφέρει τώρα τη δάδα που του έχουν περάσει οι συντηρητικοί Ευαγγελιστές.

Στην υπόθεση Planned Parenthood v. Casey (1992), το Δικαστήριο επιβεβαίωσε τη βασική αρχή της απόφασης Roe v. Wade ότι οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα να ασκούν τις δικές τους επιλογές στο θέμα των αμβλώσεων χωρίς κρατική παρέμβαση, έκρινε ότι οι πολιτείες δεν μπορούν να απαγορεύουν τις αμβλώσεις πριν από τη στιγμή που ένα έμβρυο μπορεί να επιβιώσει έξω από τη μήτρα – περίπου 23 εβδομάδες μιας εγκυμοσύνης.

Στην ίδια απόφαση του 1992, το Δικαστήριο έθεσε ωστόσο υπό αμφισβήτηση το νομικό της καθεστώς. Εκεί, το Δικαστήριο δήλωσε ξεκάθαρα ότι δεν ήταν έτοιμο να λάβει μια τέτοια “αντιλαϊκή απόφαση”, παρόλο που υποστήριξε ότι δεν είναι δικαιολογημένη η βασική διαπίστωση της υπόθεσης Roe ότι η άμβλωση δικαιολογείται μέσω της προσφυγής στη ρήτρα της δέουσας διαδικασίας.

Δεν αναγνώρισαν την “ελευθερία” των γυναικών –ο Αλίτο προσθέτει τώρα αυτά τα τρομακτικά εισαγωγικά – να τερματίζουν την εγκυμοσύνη ως ελευθερία που πρέπει να προστατεύεται από τις κρατικές εξουσίες, και επιβεβαίωσαν το νόμιμο συμφέρον του κράτους για τη ζωή του εμβρύου, αλλά σε εκείνο το σημείο περιόρισαν την εμβέλεια της κρατικής παρέμβασης.

Το Δικαστήριο αρνήθηκε να ενεργήσει σύμφωνα με τα συμπεράσματά του σε εκείνη την υπόθεση πριν από τριάντα χρόνια, όμως ο σχολιασμός τους σίγουρα προέβλεψε αυτό που οι συντηρητικοί αποκαλούν τώρα την πιο “θαρραλέα” απόφαση στην υπόθεση Dobbs για την κατάργηση της Roe.

Η ιστορικότητα της ελευθερίας και της ισότητας

Αν ο Τόμας κάνει ό,τι θέλει, μιλώντας ανοιχτά για μια συντηρητική ατζέντα που άλλοι στο Δικαστήριο δεν έχουν ακόμη διεκδικήσει ως δική τους, μια σειρά από κοινωνικά κινήματα θα δουν μερικά από τα πιο βασικά κεκτημένα και απαραίτητα δικαιώματά τους να ακυρώνονται σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Τα δικαιώματα της ισότητας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης παραμένουν αφηρημένα δικαιώματα έως ότου εφαρμοστούν σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, έχοντας κληθεί να ανταποκριθούν και να απαντήσουν στις νέες κοινωνικές πραγματικότητες με την πάροδο του χρόνου.

Όταν ρωτάμε “το δικαίωμα στην ελευθερία περιλαμβάνει το δικαίωμα να παντρεύεσαι κάποιον του ίδιου φύλου;” και η απάντηση σήμερα είναι “ναι”, επεκτείνεται και διευρύνεται η ιδέα της ελευθερίας, καθώς μια αφηρημένη αρχή γίνεται συγκεκριμένη και το περιεχόμενο το οποίο αυτή η αρχή αντιπροσωπεύει αλλάζει. Τόσο η ελευθερία όσο και η ισότητα αποκτούν νέες σημασίες.

Ή, στην περίπτωση της χειραφέτησης των σκλάβων, το νομικό κατεστημένο συνειδητοποίησε ότι οι προηγούμενες ιστορικές ιδέες της ελευθερίας περιορίζονταν στη λευκή ιδιοκτησία και στους ιδιοκτήτες σκλάβων. Ευτυχώς, οι ιδέες μας για την ελευθερία έχουν αλλάξει με την πάροδο του χρόνου και εναπόκειται στα δικαστήρια να επανεξετάζουν και να επαναδιατυπώνουν την ελευθερία ως απάντηση στις θεμιτές ιστορικές προκλήσεις.

Στην υπόθεση Obergefell, το Δικαστήριο αναφέρει ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα δεν προκύπτουν μόνο από “αρχαίες πηγές”, αλλά πρέπει να εξετάζονται υπό το πρίσμα των εξελισσόμενων κοινωνικών κανόνων. Η ιστορία εισέρχεται πάντοτε στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Πράγματι, εκείνη η κρίσιμη απόφαση για την καθιέρωση των δικαιωμάτων του γάμου των ομοφυλοφίλων προειδοποιούσε ότι δεν θα πρέπει ο νόμος να θεμελιώνεται αποκλειστικά σε παραδοσιακές πρακτικές και ρυθμίσεις, απαγορεύοντας στις μη παραδοσιακές σχέσεις να διεκδικούν ίσα δικαιώματα με τους ετεροκανονικούς γάμους. Εδώ, όπως και αλλού, οι συντηρητικοί έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση το κατά πόσον οι νέες ελευθερίες θα πρέπει πραγματικά να θεωρούνται “ελευθερία”, εάν δεν μπορούν να βρεθούν αποδείξεις γι’ αυτές στη γλώσσα του νόμου.

Και βλέπουμε το Δικαστήριο, δηλαδή το ισχυρότερο δικαστικό όργανο των ΗΠΑ, να προτάσσει τα κρατικά συμφέροντα στις αναπαραγωγικές αποφάσεις έναντι οποιασδήποτε διεκδίκησης μπορεί να έχουν οι γυναίκες.

Μπορεί να νομίζουμε ότι αυτό δεν έχει μεγάλη σχέση με τα πολιτειακά νομοθετικά σώματα που απαγορεύουν βιβλία με αναφορές στη σεξουαλικότητα και το φύλο, με τη δίωξη γονέων που αναζητούν υγειονομική περίθαλψη για τα τρανς παιδιά τους ή με τις νέες επιθέσεις σε ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα, αλλά ξανασκεφτείτε το.

Τρεις συνέπειες της απόφασης για τις αμβλώσεις

Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις συνέπειες αυτής της ανάλυσης που αξίζει να αναφερθούν.

Η πρώτη είναι ότι θα ήταν λάθος να νομίζουμε ότι το Δικαστήριο ενδιαφέρεται μόνο για την κατάργηση της άμβλωσης ως ομοσπονδιακού δικαιώματος. Τα επιχειρήματα κατά των αμβλώσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον οποιουδήποτε αριθμού αποφάσεων που θεμελιώνει ότι νέα δικαιώματα προκύπτουν από νέες κοινωνικές συνθήκες που αφορούν τη σεξουαλικότητα, το φύλο, τη στενή συναναστροφή και την αναπαραγωγική ελευθερία.

Το θέμα δεν είναι ότι θα κυνηγήσουν πρώτα την άμβλωση, δεύτερον τον γάμο των ομοφυλοφίλων και τρίτον την αντισύλληψη.

Όχι, το νομικό πλαίσιο που αναδύεται στοχεύει στην ίδια την ιδέα των νέων ιστορικών σχηματισμών της ελευθερίας (και της ισότητας) και επιδιώκει την αποκατάσταση της πατριαρχικής τάξης που υποστηρίζεται από τη δύναμη του ομοσπονδιακού νόμου.

Δεύτερον, η διαπόμπευση των γυναικών που ζητούν αμβλώσεις ως κακοποιών ή δολοφόνων απηχεί την επίθεση στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε πολιτείες όπως η Φλόριντα, το Τέξας και η Οκλαχόμα, όπου οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν θέματα όπως το φύλο ή η σεξουαλικότητα, κατηγορούνται πλέον για κακοποίηση ή κατήχηση, ή οι γονείς που ζητούν υγειονομική περίθαλψη για τα τρανς παιδιά τους πρόκειται να καταγγελθούν στις κυβερνητικές αρχές για κακοποίηση παιδιών.

Τι γίνεται με την άρνηση να αναγνωριστούν τα νομικά δικαιώματα των τρανς ατόμων και το δικαίωμά τους στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της άμβλωσης; Σε κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις, το “συμφέρον του κράτους” διευρύνεται μέσω της εξάλειψης θεμελιωδών ελευθεριών, αυτών που ανήκουν στις γυναίκες, στα τρανς άτομα, πράγματι, στα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα, στους εκπαιδευτικούς και ακαδημαϊκούς, στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και στους νομοθέτες που εργάζονται για μεγαλύτερες κοινωνικές ελευθερίες και ισότητα.

Τέλος, η δεξιά πτέρυγα έχει συγκεντρώσει πολλές/ούς από εμάς ως έναν ενιαίο στόχο, όπως βλέπουμε από τις τακτικές του κινήματος της ιδεολογίας ενάντια στο κοινωνικό φύλο [anti-gender ideology], που λειτουργεί πλέον σε παγκόσμια κλίμακα.

Το καθήκον μας δεν είναι να διασκορπιστούμε στις δικές μας ταυτοτικές γωνιές, κρατώντας μια ατζέντα σε βάρος των άλλων, αλλά να συγκεντρωθούμε σε ένα πιο συντριπτικό και ισχυρό κίνημα.

Αυτό σημαίνει ότι οι φεμινίστριες πρέπει να ενωθούν με τα τρανς άτομα, ότι οι υποστηρικτές του γάμου των ομοφυλοφίλων πρέπει να ενωθούν με όσους αγωνίζονται για queer και τρανς μπαρ και κοινοτικούς χώρους, ότι η αναπαραγωγική υγεία πρέπει να είναι σε κάθε ατζέντα για όλα τα είδη γυναικών και ανδρών, μη δυαδικά άτομα, συμπεριλαμβανομένων των τρανς και genderqueer παιδιών, όπως πρέπει να είναι και η προστασία από την έμφυλη και σεξουαλική παρενόχληση και βία.

Αλλά τίποτα από όλα αυτά δεν θα λειτουργήσει αν δεν δούμε πως αυτοί που πλήττονται περισσότερο από αυτές τις νέες μορφές στέρησης των δικαιωμάτων είναι οι φτωχοί έγχρωμοι άνθρωποι στις “ανελεύθερες” πολιτείες. Και δεν μπορούμε να έχουμε έναν αξιοπρεπή συνασπισμό χωρίς έξυπνες/ους και ριζοσπαστικές/ούς δικηγόρους που μπορούν να αμφισβητήσουν και να σταματήσουν αυτή τη νομική τάση. Αν η Δεξιά μάς συγκεντρώσει ως στόχο αποτελεσματικότερα από ό,τι εμείς οι ίδιοι συγκεντρωθούμε ως κίνημα, τότε είμαστε χαμένες.

Ας γίνουμε λοιπόν έξυπνοι όσον αφορά τη δύναμη που έχει ο συνασπισμός και ας αναθεωρήσουμε και ας βελτιώσουμε τις διεκδικήσεις μας για την ελευθερία και την ισότητα ως κοινωνικές, συλλογικές, ιστορικές – και απαραίτητες διεκδικήσεις.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο Verso, στις 27 Ιουνίου 2022.

ΠΗΓΗ: Τζούντιθ Μπάτλερ: Ο δικαστικός ακτιβισμός των συντηρητικών στην απόφαση για τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ – Pass-world

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

Ερωτική τέχνη: Αριάδνη, ή οι περιπέτειες της αγνότητας

Ερωτική τέχνη: Αριάδνη, ή οι περιπέτειες της αγνότητας 1000 1305 positiv

Ερωτική τέχνη: Αριάδνη, ή οι περιπέτειες της αγνότητας

Το κόμικ με τίτλο “η Αριάδνη, ή οι περιπέτειες της αγνότητας” της Naomi Frissson, όπως και η συνέχεια της “Αριάδνη & Διόνυσος”, είναι μια queer ερωτική ιστορία ενηλικίωσης εμπνευσμένη από την αρχαία μυθολογία και την τέχνη του 19ου αιώνα. Η ατμόσφαιρα και η αισθητική του κόμικ σε υποβάλουν σε μια αίσθηση ονείρου που είναι διάχυτη σε όλο το έργο. Στοιχεία από τη μυθολογία αποτελούν απλά την αφορμή για να μας εισάγουν σε ένα αισθησιακό σύμπαν. Τα χρώματα και οι συνδυασμοί τους παίζουν σημαντικό ρόλο στο κόμικ. Πρόκειται για μια queer ματιά στην ερωτική τέχνη που εστιάζει στην απόλαυση της Αριάδνης και τις ερωτικές της περιπέτειες με ποικίλα άτομα πέρα από κυρίαρχα πρότυπα για τον ερωτισμό και τα φύλα.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο του έργου είναι ο ρόλος που παίζει η φύση σε αυτό. Η φύση δεν αποτελεί απλά το περιβάλλον μέσα στο οποίο ξετυλίγονται οι ιστορίες. Πρόκειται για ένα ζωντανό οργανισμό ο οποίος προσφέρει και δέχεται ερωτική απόλαυση. Συμμετέχει έτσι ενεργά στην εξέλιξη της ιστορίας, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας εκστατικής γιορτής όπου όλες οι φαντασιώσεις γίνονται πραγματικότητα. Δημιουργείται ένας κόσμος όπου όλα γίνονται ένα.

Με αυτόν τον τρόπο αμφισβητείται η κυρίαρχη αφήγηση για τα φύλα, τη σεξουαλικότητα, τους μύθους, την πνευματικότητα και τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Σε αυτήν την ιστορία τίποτα δεν διαμεσολαβείται από το ανδρικό βλέμμα. Η αθωότητα και η αισθησιακότητα βαδίζουν χέρι χέρι στον αντίποδα της πατριαρχικής οπτικής που επικρατεί στη mainstream πορνογραφία. Η σχέση των ανθρώπων μεταξύ τους , με το ιερό στοιχείο αλλά και με το φυσικό κόσμο δεν είναι μια εργαλειακή σχέση εκμετάλλευσης και ιεραρχίας αλλά μια σχέση εγγύτητας, αμοιβαιότητας και συναπόλαυσης. Δεν υπάρχει απόσταση ανάμεσα στα άτομα, τις θεότητες και τη φύση μόνο μια ενότητα μέσα από την οποία ξεπροβάλουν οι διάφορες πτυχές του ίδιου πράγματος.

*Το Naomi Frisson (They/She) είναι εικονογράφος και queer comic artist που ζει στην Αθήνα.

https://www.facebook.com/naomifrissonart

https://www.instagram.com/naomi_frisson/

http://linktree.com/naomifrisson

Από τις 21-27/2 συνδιοργάνώνει στο κοινωνικό και πολιτιστικό κέντρο Lalava (Κομνηνών 39, Νεάπολη Εξαρχείων) τo “what makes you wet?”, μια έκθεση ερωτικής τέχνης με έργα από διάφορα μέσα (εικονογράφηση, βίντεο, φωτογραφία κλπ) και ποικιλόμορφες οπτικές

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

Tι είναι και τι θέλει ο ακτιβισμός της απόλαυσης;

Tι είναι και τι θέλει ο ακτιβισμός της απόλαυσης; 600 600 giorgos sisiphys
Art by Ashley Lukashevksy

 

adrienne maree brown*

(απόδοση στα ελληνικά: Happy Sisyphus)

Ο Ακτιβισμός της Απόλαυσης είναι ένα διεθνώς δημοφιλές βιβλίο της μαύρης φεμινίστριας, ακτιβίστριας και συγγραφέα adrienne maree brown το οποίο παραμένει αμετάφραστο στα ελληνικά. Θεωρώ το συνδυασμό της απόλαυσης με τον ακτιβισμό εκτός από πολύ… απολαυστικό και πολύ χρήσιμο για την εποχή μας. Επιχειρώντας και ο ίδιος λοιπόν να επιδοθώ σε έναν ακτιβισμό της απόλαυσης έκανα μια ελεύθερη απόδοση των παρακάτω αποσπασμάτων του βιβλίου στα ελληνικά. Ελπίζω να ευχαριστηθείτε την ανάγνωσή τους όσο κι εγώ!

Απολαύστε υπεύθυνα:

Τι είναι ο ακτιβισμός της απόλαυσης;

Η απόλαυση είναι ένα αίσθημα ευτυχισμένης ικανοποίησης και ευχαρίστησης. Ο ακτιβισμός αποτελείται από προσπάθειες προώθησης, παρεμπόδισης ή προσανατολισμού κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών ή περιβαλλοντικών αλλαγών ή αντίσταση με την επιθυμία να γίνουν βελτιώσεις στην κοινωνία.

Ο ακτιβισμός της απόλαυσης είναι η δουλειά που κάνουμε για να ανακτήσουμε τους ολόκληρους, ευτυχισμένους και ικανοποιημένους εαυτούς μας από τις επιπτώσεις, τις αυταπάτες και τους περιορισμούς της καταπίεσης και/ή της λευκής υπεροχής1.

Ο ακτιβισμός της απόλαυσης βεβαιώνει ότι όλοι χρειαζόμαστε και αξίζουμε την απόλαυση και ότι οι κοινωνικές δομές μας πρέπει να το αντανακλούν αυτό. Αυτή τη στιγμή, πρέπει να προτεραιοποιήσουμε την απόλαυση εκείνων που επηρεάζονται περισσότερο από την καταπίεση.

Οι ακτιβίστριες της απόλαυσης επιδιώκουν να κατανοήσουν και να μάθουν από τις πολιτικές και την ισορροπία εξουσίας μέσα σε όλα όσα μας κάνουν να νιώθουμε καλά. Αυτό περιλαμβάνει το σεξ και τον ερωτισμό, ναρκωτικά, μόδα, χιούμορ, δουλειά με πάθος, σύνδεση, διάβασμα, μαγείρεμα ή/και φαγητό, μουσική και άλλες τέχνες, και τόσα άλλα.

Οι ακτιβιστές της απόλαυσης πιστεύουν ότι αξιοποιώντας την πιθανή καλοσύνη μέσα σε καθένα από εμάς μπορούμε να δημιουργήσουμε κοινωνική δικαιοσύνη και απελευθέρωση, αυξάνοντας μια θεραπευτική αφθονία εκεί όπου έχουμε κοινωνικοποιηθεί ώστε να πιστεύουμε ότι υπάρχει μόνο έλλειψη. Ο ακτιβισμός της απόλαυσης δρα από μια ανάλυση ότι η απόλαυση είναι ένα φυσικό, ασφαλές και απελευθερωτικό μέρος της ζωής—και ότι μπορούμε να προσφέρουμε ο ένας στην άλλη εργαλεία και εκπαίδευση ώστε να διασφαλίσουμε ότι το σεξ, η επιθυμία, τα ναρκωτικά, η μεταξύ μας σύνδεση και άλλες απολαύσεις δεν είναι απειλητικές ή βλαπτικές για τη ζωή αλλά εμπλουτίζουν τη ζωή.

Ο ακτιβισμός της απόλαυσης περιλαμβάνει την εργασία και τη ζωή που ζουν στα βασίλεια της ικανοποίησης, της χαράς, και της ερωτικής ζωντάνιας που επιφέρουν κοινωνική και πολιτική αλλαγή.

Τελικά, ο ακτιβισμός της απόλαυσης είναι εμείς όταν μαθαίνουμε να κάνουμε τη δικαιοσύνη και την απελευθέρωση τις πιο ευχάριστες εμπειρίες που μπορούμε να έχουμε σε αυτόν τον πλανήτη.

Αρχές Απόλαυσης

Αυτό στο οποίο εστιάζεις την προσοχή σου μεγαλώνει. […]Συντονίσου στην ευτυχία,

τι σε ικανοποιεί, τι σου φέρνει χαρά.

Γινόμαστε αυτό που ασκούμε. Αυτό το έμαθα μελετώντας Somatics2!

Στο βιβλίο του The Leadership Dojo, ο Richard Strozzi-Heckler  μοιράζεται αυτό «300 επαναλήψεις παράγουν σωματική μνήμη… [και] 3.000 επαναλήψεις δημιουργoύν σωματοποίηση.»

Ναι αυτός είναι ο τρόπος. Όταν ήρθε η ώρα να μετακομίσω στο Ντιτρόιτ, όταν ήρθε η ώρα να αφήσω την τελευταία μου δουλειά, όταν ήρθε η ώρα να ξεκινήσω μια πρακτική διαλογισμού, ο καιρός για κολύμπι, η ώρα να τρώω πιο υγιεινά, το ήξερα γιατί μου έδινε ευχαρίστηση όταν έπαιρνα την απόφαση και ζούσα μέσα σε αυτή. Τώρα αφήνω αυτό να καθοδηγήσει τις επιλογές μου για το πώς οργανώνομαι και για το τι στοχεύω με τη δική μου εργασία — απόλαυση στις διαδικασίες της ύπαρξής μου και τις καταστάσεις του είναι μου.

Ναι είναι ένα μέλλον. Όταν νιώθω απόλαυση, ξέρω ότι είμαι στο σωστό δρόμο.

Η πρεσβυτέρα της απόλαυσης από το Πουέρτο Ρίκο Idelisse Malave μοιράστηκε μαζί μου ότι η δική της αρχή της απόλαυσης είναι «Αν με ευχαριστεί, θα το κάνω».

Όταν είμαι χαρούμενη, είναι καλό για τον κόσμο.

Η βαθύτερη απόλαυση προέρχεται από την ισορροπία μεταξύ δέσμευσης και αποδέσμευσης. Δεσμεύσου πλήρως στη διαδικασία, το ταξίδι, φέρνοντας ό,τι καλύτερο μπορείς να φέρεις. Αποδέσμευσε τον εαυτό σου από το εγώ και το αποτέλεσμα.

Κάνε τον αγώνα για δικαιοσύνη και απελευθέρωση μια ευχάριστη υπόθεση.

Το όχι σου ανοίγει τον δρόμο για το ναι σου. Τα όρια δημιουργούν το δοχείο εντός των οποίων το ναι σου είναι αυθεντικό. Το να μπορείς να πεις όχι κάνει το ναι επιλογή.

Το μέτρο είναι το κλειδί.

Η ιδέα δεν είναι να βρίσκεσαι σε μια μεθυστική κατάσταση έκστασης συνέχεια, αλλά μάλλον να μάθεις πώς να αισθάνεσαι πότε κάτι είναι καλό για εσένα, για να μπορείς να νιώσεις πότε είναι αρκετό. Κάτι που σχετίζεται με αυτό: η απόλαυση δεν βρίσκεται στα χρήματα.

Η απόλαυση δεν σχετίζεται καν με τα χρήματα, τουλάχιστον όχι με θετικό τρόπο.

Η ύπαρξη πόρων για την αγορά απεριόριστων ποσοτήτων απόλαυσης οδηγεί στην κραιπάλη, και η κραιπάλη καταστρέφει εντελώς την πνευματική εμπειρία της απόλαυσης.

Δύο λόγια για την κραιπάλη: Ο ακτιβισμός της απόλαυσης δεν αφορά το να δημιουργείς ή να ενδίδεις στην κραιπάλη. Θέλω να το λέω αυτό νωρίς και συχνά, στον εαυτό μου και σε εσένα. Μερικές φορές, όταν αναφέρω αυτό το έργο στους ανθρώπους, μπορώ να δω βακχικά όργια να ξεδιπλώνονται στα μάτια τους, και αυτό με κάνει να νιώθω τρυφερά.

Νομίζω ότι επειδή οι περισσότεροι και οι περισσότερες από εμάς είμαστε τόσο καταπιεσμένοι/ες, οι φαντασιώσεις μας φτάνουν στα άκρα για να αντισταθμίσουν όλη αυτή την καταπιεσμένη λαχτάρα. Ο ακτιβισμός της απόλαυσης αφορά το να μάθεις τι σημαίνει να μπορείς να νιώσεις ικανοποίηση, να δημιουργείς, από μέσα σου και από το μεταξύ μας, μια αφθονία από την οποία μπορούμε όλοι/ες να έχουμε αρκετή.

Μέρος του λόγου που τόσο λίγες από εμάς έχουμε μια υγιή σχέση με την απόλαυση είναι γιατί μια μικρή μειοψηφία του είδους μας συσσωρεύει την περίσσεια πόρων, δημιουργώντας μια ψεύτικη έλλειψη και στη συνέχεια προσπαθεί να μας πουλήσει χαρά, να πουλήσει εμάς πίσω στους εαυτούς μας. Μερικοί νομίζουν ότι τους ανήκει, ότι είναι η κληρονομιά τους. Κάποιοι πιστεύουν ότι είναι σημάδι της αξίας τους, της υπεροχή τους. Σε μεγάλη έκταση, οι λευκοί άνθρωποι και οι άνδρες ήταν οι πρωταρχικοί αποδέκτες αυτής της αυταπάτης, της πεποίθησης ότι τους αξίζει να έχουν υπερβολικά πολλά, ενώ η πλειονότητα των άλλων δεν έχει αρκετά… ή ακόμα περισσότερο, ότι η πλειοψηφία του κόσμου υπάρχει με κάποιο τρόπο για να τους ευχαριστεί.

Και τόσοι πολλοί και πολλές από εμάς έχουμε εκπαιδευτεί στην αυταπάτη ότι πρέπει συσσωρεύουμε περίσσεια, ακόμη και με τίμημα τεράστιας ανισότητας, για να δούμε τη ζωή μας ως πλήρη ή επιτυχημένη.

Μια κεντρική πτυχή του ακτιβισμού της απόλαυσης είναι η αξιοποίηση της φυσικής αφθονίας που υπάρχει μέσα μας και μεταξύ μας, και μεταξύ του είδους μας και αυτού του πλανήτη. Η απόλαυση δεν είναι ένα από τα λάφυρα του καπιταλισμού. Είναι αυτό για το οποίο τα σώματά μας, τα ανθρώπινα συστήματα μας, είναι δομημένα∙ είναι η ζωντάνια και η αφύπνιση, η ευγνωμοσύνη και η ταπεινοφροσύνη, η χαρά και η γιορτή του να είσαι θαυμάσιος.

Αντί λοιπόν να ενθαρρύνω τη μετριοπάθεια ξανά και ξανά, θέλω να σου ζητήσω να εγκαταλείψεις τη λαχτάρα σου για υπερβολές και να μείνεις συνειδητή στη σχέση σου με το αρκετό. Πόσο σεξ θα ήταν αρκετό; Πόση μέθη θα ήταν αρκετή; Πόση αγάπη θα ήταν αρκετή; Μπορείς να φανταστείς ότι έχεις θεραπευτεί αρκετά; Αρκετά ευτυχισμένος; Αρκετά συνδεδεμένη; Έχοντας αρκετό χώρο στη ζωή σου για να τη ζήσεις πραγματικά; Μπορείς να φανταστείς ότι είσαι αρκετά ελεύθερη;

Καταλαβαίνεις ότι εσύ, όπως είσαι, αυτός που είσαι, είσαι αρκετός;

*Περισσότερα από (και για) την adrienne maree brown εδώ: https://adriennemareebrown.net/

credits: Anjali Pinto

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

1Λευκή υπεροχή ονομάζεται η πεποίθηση ότι οι λευκοί άνθρωποι είναι ανώτεροι από εκείνους άλλων φυλών και έτσι πρέπει να τους καταδυναστεύουν.

2 Τα Somatics είναι ένας τομέας στις σπουδές εργασίας με το σώμα (bodywork) και τις κινητικές σπουδές που δίνει έμφαση στην εσωτερική ενσώματη αντίληψη και εμπειρία.

Τι έχω μάθει μια βδομάδα με μακρύ μωβ νύχι

Τι έχω μάθει μια βδομάδα με μακρύ μωβ νύχι 1538 2048 positiv
Συράκος-Ιωάννης Κεσέν*
τι έχω μάθει μια βδομάδα με μακρύ μωβ νύχι:
ότι δεν μπορώ να καθαρίσω ένα μανταρίνι
ότι δεν μπορώ να δέσω τα κορδόνια μου
ότι δεν μπορώ να δέσω εν γένει πράγματα
ότι δεν μπορώ να στρίψω ένα τσιγάρο
ότι δεν μπορώ να ψάξω στις τσέπες μου
ότι δεν μπορώ να ασχοληθώ με την κηπουρική
ότι δεν μπορώ να ανοίξω ένα αναψυκτικό
ότι δεν μπορώ μπορώ να κάνω άπειρα πολλά πράγματα που ήμουν συνηθισμένο να κάνω
αλλά είδα πως:
μπορώ να βγάλω πιο εύκολα υγρά μαντηλάκια από την συσκευασία
μπορώ να τραβήξω ένα λαστιχάκι
μπορώ να ξύνω το κεφάλι ή την πλάτη μου και το ξύσιμο να πιάνει τόπο
ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΧΩ ΤΑ ΝΥΧΙΑ ΠΟΥ ΓΟΥΣΤΑΡΩ
Έπειτα, φορώντας σε ένα σις αντρικό σώμα μακριά μώβ νύχια, διαπιστώνω με το σώμα μου, που κυκλοφορεί μες στην πόλη, δυστυχώς μίσος αρκετό σε κάτι τόσο διαφορετικό (?)
άπειρα βλέμματα, βλέμματα κακίας, βλέμματα αποστροφής, βλέμματα περιέργειας.
συνοδοί σκύλων που μέχρι χθες άφηναν τα σκυλάκια τους να παίξουν με το δικό μου, όταν έβλεπαν από το λουρί που κρατούσα ότι προβάλλει νύχι μωβ μακρύ “έλα, έλα να φύγουμε” έλεγαν
κύριος άνω των 60 ετών σε κατάστημα ψιλικών όταν πήγα να τον πληρώσω με κάρτα, μού ζήτησε να της βάλει αντισηπτικό γιατί δεν ξέρει τι αρρώστιες έχω όπως, χωρίς αιδώ, μου είπε. Σηκώθηκα και έφυγα.
μια κυρία με ρώτησε δειλά δειλά στην Φωκίωνος Νέγρη αν τα βράδια ασχολούμαι με την σεξεργασία (σαφώς δεν το είπε έτσι) και πως βρίσκω πελάτες αφού εχω μούσι και φαίνομαι να έχω τρίχες γενικά.
άλλη μια κυρία στο γυμναστήριο μού είπε ότι τα χέρια μου τής θυμίζουν λυκάνθρωπο.
ΑΛΛΑ
μια άλλη κυρία με σταμάτησε με τον σκύλο και με ρώτησε “είναι ακρυλικό ή τζελ” ενώ “πολύ σέξυ οι άντρες με νύχια” πρόσθεσε, και μετά πιάσαμε κουβέντα για τις διακρίσεις στην Ελλάδα.
Η καλή μου δασκάλα Αντί Ηπορτασου απλά τα είδε και μου είπε “γαμάτα” και αυτό ήταν από μόνο του αρκετό να μου δώσει θάρρος.
Περίπτερο, Πλατεία Κυψέλης, Σάββατο βράδυ, πάω να πάρω τσιγάρα, μού λείπουν εικοσι σεντς, το περίπτερο δεν παίρνει κάρτα, πάω να φύγω και ακούω μια φωνή “φίλη, γαμάτο νύχι” και απαντώ “είσαι θεά” και εκείνος (εν τέλει) μού λέει “όχι ακριβώς. Το θεός το γουστάρω καλύτερα” και αγαπηθήκαμε πιωμένα και τα δυο στην πλατεία -μού εδωσε και εικοσι σεντς για τα τσιγάρα.
Και το σπουδαιότερο: ενώ η μάνα μου τα είδε, και σοκαρίστηκε κάπως στην αρχή, ωστόσο δεν τσακωθήκαμε, αλλά τα βρήκαμε στον ΦΕΜΙΝΙΣΜΟ και πως λυτρωνόμαστε σ’ αυτόν απ’ τα τραύματά μας. Μάνα, με κάνεις περήφανο και μ’ αφήνεις ενίοτε με το στόμα, να ξέρεις, ανοικτό.
το καλύτερο που άκουσα από μια ψυχή ήταν το “με τέτοια δαχτυλάκια λουκανικάκια που έχεις μού θύμησες τα δάχτυλα της μακαρίτισσας Σπεράντζας Βρανά”. Και μ’ αυτό πολύ γούσταρα γιατί η Σπεράντζα είναι ίνδαλμά μου κι αρτίστα τεράστια.
έτσι κι εγώ σας αφιερώνω το εξαιρετικό “Μάμπο Μπραζιλέρο” της Σπεράντζας, προσυπογράφοντας με αυτά τα ωραία μεν, ψεύτικα εξτένσιον νύχια δε, στο:
ΘΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΜΕ ΟΠΩΣ ΓΟΥΣΤΑΡΟΥΜΕ ΚΑΙ ΟΠΟΙ@ ΔΕΝ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΒΛΕΠΕΙ ΝΑ ΚΡΥΒΕΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ Τ@
* O Συράκος-Ιωάννης Κεσέν είναι ακτιβιστής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και πρώην ιερέας. Ακολουθήστε τον στο κανάλι του στο YouTube Religion Recovery κάνοντας κλικ εδώ
Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

Φεμινισμός και μαζοχιστική ταυτότητα

Φεμινισμός και μαζοχιστική ταυτότητα 640 427 positiv
Photo by engin akyurt on Unsplash
Μελισσάνθη (they/ she)
Διάβασα πρόσφατα κάπου ότι η πατριαρχία στην Ελλάδα έχει εξαλειφθεί από τη δεκαετία του ’70. Στην αρχή δεν κατάλαβα τι εννοούσε αυτό που έγραψε το σχόλιο-είχα την εντύπωση ότι κάτι δεν διάβασα σωστά. Και όμως.. ένας cis het άντρας μας ενημέρωσε ότι όλα αυτά που γράφουμε εμείς οι γυναίκες στα socials περί πατριαρχίας και έμφυλης βίας είναι αποκυήματα της φαντασίας μας.
Μετά συνειδητοποίησα ότι αυτός ο άντρας όντως μπορεί να πιστεύει πως η πατριαρχία έχει εξαλειφθεί. Γι’αυτόν πατριαρχία μπορεί να σημαίνει ας πούμε ότι οι γυναίκες δεν έχουν δικαίωμα ψήφου και δεν τους επιτρέπεται η είσοδος σε δημόσιους χώρους διασκέδασης. Ή ότι δεν νοείται για μια γυναίκα να δουλεύει, εφόσον ο ρόλος της είναι να φροντίζει τα παιδιά και το νοικοκυριό. Το πόσο προβληματικό είναι αυτό πιστεύω πως δεν χρειάζεται ανάλυση. Είναι άλλωστε τόσο πολυσχιδές που μπορούν να γραφούν τόμοι για το προκείμενο.
Από τον Γενάρη του 2021 με την (καθυστερημένη) έναρξη του κινήματος #metoo στην Ελλάδα, οι γυναίκες (και εν γένει οι θηλυκότητες) έχουν αρχίσει να μιλάνε για όλα αυτά που τους έχουν συμβεί στη ζωή τους και μπαίνουν από κάτω από αυτή την τεράστια και πολύ σκοτεινή ομπρέλα που ονομάζεται έμφυλη βία. Και οι φωνές των γυναικών άρχισαν, έστω και εκβιαστικά (εφόσον ήταν πολλές) να ακούγονται και κάποια πράγματα προς τη δικαίωσή τους άρχισαν να φαίνονται κάπου στο φως του τούνελ.
Αρχίσαμε επίσης να χρησιμοποιούμε τον όρο γυναικοκτονία χωρίς να φοβόμαστε την κριτική των συνομιλητών μας και πια ελπίζουμε ότι τουλάχιστον στη δημόσια σφαίρα, καταδεικνύοντας αυτά τα περιστατικά θα μπορέσουμε να αρχίσουμε να μιλάμε πιο ελεύθερα για τη δυσμενή θέση των γυναικών που ναι μεν είναι καλύτερη από αυτή των γιαγιάδων και των μαμάδων μας, αλλά δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι καλή.
Μέσα στο πλαίσιο του εσωτερικευμένου μισογυνισμού και της προνομιακής θέσης που εξακολουθούν να κατέχουν οι cis het άντρες στην κοινωνία μας, στο πλαίσιο της οποίας μια γυναίκα δεν μπορεί να θέλει να χωρίσει, δεν μπορεί να της αρέσει το σεξ, δεν γίνεται να προτιμήσει να μην κάνει παιδιά, είναι αδιανόητο να προτιμήσει να επενδύσει το χρόνο της στην εαυτή της για κοινωνικούς ή επαγγελματικούς λόγους και άλλα πολλά αντίστοιχα, είναι εξαιρετικά δύσκολο γι’αυτή να έχει και να υποστηρίζει την ταυτότητα ενός ατόμου μαζοχιστού.
Πώς μια γυναίκα που προσδιορίζεται πρωτίστως ως πολιτικό ον και δευτερευόντως ως φεμινίστρια μπορεί να πει στο σύντροφό της ή στον παρτενέρ της ότι είναι μαζοχίστρια; Πώς η συγκεκριμένη ταυτότητα συνάδει με τον αγώνα κατά της πατριαρχίας (όπου και να γίνεται αυτός) και της καταπολέμησης της ντε φάκτο θέσης που προβλέπεται γι’αυτήν σε κοινωνικό επίπεδο;
Σίγουρα όχι με ευκολία, ειδικότερα λαμβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική ταυτότητα της μαζοχίστριας ήταν ένα από τα θέματα που δημιούργησαν διασπαστικές τάσεις στο δευτεροκινηματικό φεμινισμό κατά το 1970. Πολλές ακτιβίστριες της εποχής (όπως Robin Morgan, Alice Walker και Andrea Dworkin) έγραφαν παθιασμένα κείμενα γεμάτα κριτική για το bdsm, εστιάζοντας στο γεγονός ότι η γυναικεία χειραφέτηση και η ανατροπή της πατριαρχίας δεν θα γίνουν ποτέ όσο οι γυναίκες οικειοθελώς παίρνουν ρόλους υποταγής και «καταπίεσης». Αυτή η διάσπαση κορυφώθηκε κατά τη δεκαετία του 80 με τους λεγόμενους “sex wars”, κατά τη διάρκεια των οποίων η φεμινιστική ρητορική εναντίον της ετεροκανονικότηας, της πορνογραφίας, της σεξεργασίας και του bdsm κορυφώθηκε (Vance,
1984). Η πρόκληση εκείνης της εποχής για το φεμινιστικό κίνημα ήταν η κατανόηση ότι κάθε φορά που μιλάμε για το «δικαίωμα της επιλογής» από τις γυναίκες, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι αυτές (οι γυναίκες) δεν θα καταλήξουν σε επιλογές που εμπίπτουν στο πλαίσιο του «επιτρεπτού» από το κίνημα (Hirschmann, 2010: 271).
Στο δεύτερο φεμινιστικό ρεύμα, παράλληλα, άρχισε η συνειδητοποίηση για όλες ότι το προσωπικό είναι πολιτικό, ωστόσο, αυτή η φράση κατέληξε να χρησιμοποιείται ως εργαλείο για να αποκλείσει τη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής από τις γυναίκες χωρίς τη συναίνεσή τους, εφόσον η επιλογή μιας άνισης σχέσης σε προσωπικό επίπεδο, αυτομάτως θα σήμαινε ότι οι ίδιες αναπαράγουν πατριαρχικά στερεότυπα και λειτουργούν ως τροχοπέδη στο κίνημα. Έτσι, οι φεμινίστριες δεν απέκλειαν μόνο τις γυναίκες που ήθελαν να εμπλακούν σε πρακτικές bdsm, αλλά και όλες αυτές που επέλεγαν να ακολουθήσουν στερεοτυπικές πρακτικές ομορφιάς, να υποβληθούν σε πλαστικές εγχειρίσεις, να κάνουν έκτρωση, να κάνουν ενσυνείδητες επιλογές ανάμεσα στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή ή ακόμα και να επιλέξουν να ασχοληθούν με τη σεξεργασία.
Με το πέρας των ετών είναι πλέον πολύ ξεκάθαρο ότι ο φεμινισμός είναι ένα κίνημα που δεν αφορά μόνο στις γυναίκες, αλλά σε όλα τα άτομα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρίσκονται σε μια θέση καταπίεσης ή/ και εκμετάλλευσης από τον καπιταλισμό και την πατριαρχία. Ο αποκλεισμός των ελεύθερων επιλογών από τα άτομα και ειδικότερα στο πλαίσιο των αγώνων για μια πιο ισότιμη κοινωνία όχι μόνο δεν οδηγεί προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά αντίθετα συμβάλλει στη διαιώνιση της καταπίεσης, καθώς και της σταδιακής μείωσης συμμάχων. Αν οι φεμινίστριες δεν «επιτρέπουν» σε μια γυναίκα να κάνει έκτρωση ή να επιλέξει τη σεξεργασία ως επάγγελμα, όταν αποκλείουν τρανς πρόσωπα και γενικότερα άτομα που δεν ανήκουν στο στενό δίπολο ταυτότητας φύλου, στο τέλος σε ποια θα μπορεί να βασιστεί και να ελπίσει; Πώς γίνεται πάντα να ψάχνουμε να βρίσκουμε τα στοιχεία που μας διαχωρίζουν αντί αυτών που μας θέτουν στην ίδια πλευρά;
Είναι συνεπώς ακόμα δυσκολότερο να μπορέσουμε να βρούμε τους τρόπους που μια γυναίκα cis μπορεί να διεκδικήσει το ρόλο της ως μαζοχίστρια στο πλαίσιο μιας ετεροκανονικής σχέσης. Πώς γίνεται μια γυναίκα να θέλει συνειδητά να μπει σε μια άνιση σχέση διατηρώντας στο ακέραιο την προσωπική, κοινωνική και πολιτική της ταυτότητα;
Πέρα από τις δυσκολίες που αναφέρθηκαν πιο πάνω, στη συγκεκριμένη προβληματική δεν πρέπει να αφήνουμε απ’έξω την ανωριμότητα της bdsm κοινότητας στην Ελλάδα, η οποία εξακολουθεί και αποτελεί πεδίο δράσης για άτομα (κυρίως cis het άντρες) με κακοποιητικές και παραβιαστικές συμπεριφορές. Υπογραμμίζεται πως τα πράγματα έχουν αλλάξει κατά πολύ την τελευταία δεκαετία και αυτές οι συμπεριφορές κάποια στιγμή αναδεικνύονται και απομονώνονται, ωστόσο η κοινότητά μας παραμένει πολύ πίσω σε σχέση με αυτές του εξωτερικού. Αρκετά από αυτά που κινούνται στον χώρο βλέπουν το bdsm ως μια lifestyle επιλογή, αγνοώντας όλη τη δουλειά που πρέπει να γίνει αναφορικά με τις προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν για ασφαλείς πρακτικές. Και κυρίως αυτό που εκλείπει από την Ελληνική κοινότητα bdsm είναι η πολιτική ταυτότητα.
Ζούμε σε μια σεξιστική, ρατσιστική, ομοφοβική, τρανσφοβική, ικανοτιστική κοινωνία. Αυτό το γεγονός διαμορφώνει την ταυτότητά μας, τις πεποιθήσεις και τις επιθυμίες μας: είναι μέρος του εαυτού μας στο πιο θεμελιώδες γνωστικό επίπεδο. Μια επικρατούσα θεωρία στις kink κοινότητες είναι ότι το BDSM αποτελεί «παιδική χαρά» την εκδήλωση και συντήρηση παρορμητικών συμπεριφορών, αντικατοπτρίζοντας τη μη συναινετική δυναμική
της κοινωνικής δομής, τις διακριτικές/ σεξιστικές συμπεριφορές και την αέναη «χρήση» ατόμων για το προσωπικό όφελος ή απόλαυση.
Αυτό ισχύει σε κάθε περίπτωση για κάθε ένα από εμάς που δεν μπαίνει στη διαδικασία να επιμορφωθεί, να επικοινωνήσει με ειλικρίνεια και να συναισθανθεί. Και πρωτίστως ισχύει στο ακέραιο για κάθε ένα που παραμελεί ότι η πολιτική συνείδηση είναι μονόδρομος για τη διεκδίκηση της θέσης και της εικόνας μας σε όλες τις σφαίρες της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένης και της πρακτικής bdsm.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι μια θηλυκότητα που είναι μαζοχίστρια είναι έτσι γιατί αυτό της αρέσει και το γνωρίζει αφού έχει κάνει τη «δουλειά» με την εαυτή της και ενσυνείδητα κάνει αυτή την επιλογή. Δεν το «αποφασίζει» από κεκτημένη ταχύτητα αφού έτσι της έμαθαν, ούτε επειδή νιώθει πως αν δεν πάρει αυτό το ρόλο θα βρεθεί στο περιθώριο. Είναι περίπου σαν τη συζήτηση που γίνεται σε σχέση με τα ομοφυλόφιλα άτομα: όχι, δεν μου αρέσουν οι γυναίκες επειδή δεν έχω ακόμα γνωρίσει τον κατάλληλο άντρα. Μου αρέσουν οι γυναίκες γιατί έτσι είμαι.-
Προσωπικά έχω πολύ μεγάλο θαυμασμό για όλα τα μαζοχιστά. Χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη συγκέντρωση, αυτοκυριαρχία και συνειδητότητα να παραδόσεις το σώμα και το μυαλό σου σε κάποιο άλλο να το χειριστεί, να το πονέσει, να το λυγίσει. Και χρειάζεται ακόμα μεγαλύτερη αυτογνωσία και δύναμη να οριοθετείσαι και να σταματάς ένα παιχνίδι τη στιγμή που εσύ το θέλεις (για οποιοδήποτε λόγο).
Ένα μαζοχιστό όμως πρέπει να έχει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά για να μπορεί να παίζει ασφαλώς πρωτίστως τη σωματική και πνευματική υγεία του και δευτερευόντως γι’αυτή του παρτενέρ του. Η συνειδητότητα, η οριοθέτηση, η ενσυναίσθηση η αυτογνωσία και η δύναμη είναι «αρετές» που καλλιεργούνται (και) μέσα από την πολιτική ταυτότητα. Αν δεν αμφισβητήσουμε και επαναδομήσουμε το πολιτικό και κοινωνικό καθεστώς που θεωρεί φυσιολογική την a priori μειονεκτική θέση των γυναικών και όλων των υπολοίπων ατόμων που δεν ανήκουν στην κατηγορία cis het male, δεν μπορούμε να αγκαλιάσουμε την kink ταυτότητά μας, όποια και να είναι αυτή, καθώς τυφλά θα αναπαράγουμε πατριαρχικά στερεότυπα καταπίεσης.
Είναι λοιπόν πλέον ανάγκη να ανοίξουμε ένα μεγάλο διάλογο με ενσυναίσθηση και ειλικρίνεια για την ουσιαστική διάσταση των επιλογών μας, το πλαίσιο στο οποίο γίνονται και τις πολιτικές προεκτάσεις τους. Και κυρίως να δούμε με ποιο τρόπο μπορούμε να χτίσουμε πάνω σε όλα αυτά που μας φέρνουν κοντά και μας ενώνουν, αντί να καθόμαστε με κριτική να απορρίπτουμε τα σύμμαχά μας.
Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

Η εργασία στο σεξ ως εργασία

Η εργασία στο σεξ ως εργασία 1170 780 positiv

Αθηνά Μιχαλακέα *

Η εργασία στο σεξ βρίσκεται στο επίκεντρο της ενδοφεμινιστικής διαμάχης εδώ και περίπου 4 δεκαετίες. Από τα sex wars της δεκαετίας του 1980 μέχρι τις σύγχρονες διεκδικήσεις των δικαιωμάτων των σεξεργαζόμενων, ο -συχνά έντονα συγκρουσιακός- διάλογος είναι συνεχής.

Το κείμενο αυτό δεν απευθύνεται σε συνεπείς δευτεροκυματικές φεμινίστριες που θεωρούν την πορνεία συνώνυμη της έμφυλης βίας και αγωνίζονται για την κατάργησή της. Είναι δεδομένο ότι ανήκουμε σε διαφορετικά καθεστώτα αλήθειας, έχουμε διαφορετική θεωρητική αλλά και επιστημολογική προσέγγιση. Αντίθετα, απευθύνεται στο τμήμα εκείνο του φεμινιστικού, αναρχικού και αριστερού χώρου που, ενώ προσχηματικά τάσσεται υπέρ των σεξεργαζόμενων ατόμων, επί της ουσίας το απωθεί η ιδέα της σεξουαλικής εργασίας.

Ενα συνηθισμένο επιχείρημά τους είναι ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε την εργασία στο σεξ σαν «μια δουλειά σαν όλες τις άλλες». Η θέση αυτή ομολογουμένως γεννά απορίες γύρω από το τι αντιλαμβάνονται ως το standard της μισθωτής εργασίας, ώστε να προκύψει αυτή η σύγκριση. Τις δουλειές γραφείου ή, στην καλύτερη περίπτωση, το σέρβις; Η απώθηση της ιδέας ότι σε πάρα πολλές εργασίες ο εργαζόμενος αξιοποιεί το ίδιο του το σώμα ως μέσο παραγωγής, από «πολυτελείς» τομείς όπως ο χορός και ο αθλητισμός, μέχρι βαριές και σκληρά ταξικές, όπως η δουλειά στην οικοδομή, τα ανθρακωρυχεία ή την πυροσβεστική. Ακολουθώντας τη συλλογιστική ότι οι εργαζόμενοι στο σεξ «πουλάνε το σώμα τους», θα έπρεπε να θεωρήσουμε το ίδιο και για τους εργαζόμενους στους παραπάνω χώρους.

Ενα άλλο επιχείρημα που ακούγεται συχνά είναι πως, όταν εκλείψουν η πατριαρχία και ο καπιταλισμός, θα εξαλειφθεί και η πορνεία. Το επιχείρημα είναι αντίστοιχο με το ότι στον κομμουνισμό δεν θα υπάρχουν ανθρακωρύχοι και πυροσβέστες∙ η μισθωτή εργασία θα εκλείψει, η ανάγκη για τις συγκεκριμένες εργασίες όμως όχι. Αντίστοιχα, η ανάγκη για σεξ μέσω μιας κάποιας ιδέας της ανταλλαγής δεν θα εκλείψει, ακριβώς επειδή πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που είναι μόνοι, άνθρωποι με βαριές αναπηρίες που θα έχουν ανάγκη από σεξουαλικούς βοηθούς (sexual surrogates), αλλά και άνθρωποι που θα θέλουν να δοκιμάσουν συγκεκριμένα πράγματα στο σεξ που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ζητήσουν από τους συντρόφους τους. Επίσης, όσο κι αν είναι δύσκολο να το αποδεχτούμε και ενδεχομένως μας σοκάρει, θα υπάρχουν πάντα άνθρωποι που θα επιλέγουν να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες, ακόμα κι αν η επιβίωσή τους δεν εξαρτάται από αυτό. Και επειδή δεν θα εκλείψουν ούτε η προσφορά ούτε η ζήτηση, ίσως να πρέπει να ανοίξουμε τη συζήτηση στο πώς οι cis άνδρες θα πάψουν να είναι οι βασικοί λήπτες των υπηρεσιών σεξουαλικής εργασίας.

Τέλος, μια κατηγορία που αποδίδεται σε όσες ανήκουμε στον ακαδημαϊκό χώρο και υπερασπιζόμαστε τη σεξεργασία, είναι ότι το κάνουμε με όρους «happy hooker», με μια αφελή ελευθεριότητα που επικαλείται, γενικά και αόριστα, την καύλα. Στην πραγματικότητα, με όρους καύλας μιλούν, εφόσον το επιθυμούν, μόνο τα ίδια τα σεξεργαζόμενα άτομα. Οπως και με όρους τραύματος. Εχουμε διάθεση να τα ακούσουμε, από την/τον έσκορτ που είναι freelancer και χρεώνει 150€ την ώρα, μέχρι τον πρόσφυγα/τη μετανάστρια που κάνει survival sex; Οπως έχει γράψει η Pluma Sumaq, «για πολλές έγχρωμες γυναίκες στη θέση μου, η πορνεία δεν είναι αυτό που κάνεις όταν χτυπάς πάτο. Η πορνεία είναι αυτό που κάνεις για να παραμείνεις στην επιφάνεια, να κολυμπήσεις παρά να βυθιστείς, να αψηφήσεις παρά να εξαφανιστείς […] Είμαστε χειραγωγημένοι/ες ώστε να αγνοούμε τα διαλυμένα συστήματα και αντίθετα εξαναγκαζόμαστε να βλέπουμε διαλυμένα άτομα που θα επιλέξουν την επιβίωση, μόνο εάν είναι αρκετά απελπισμένα, σαν η επιβίωση να ήταν κάποια ακραία επιλογή».1

Ναι, η μισθωτή εργασία είναι βία, σίγουρα επίσης η πορνεία υπάρχει εντός πατριαρχίας και σήμερα σε μεγάλο βαθμό νοηματοδοτείται από εκείνη, σίγουρα για πολλά άτομα η εργασία στο σεξ είναι η μόνη επιλογή επιβίωσης, ενώ για άλλα είναι στυγνός εξαναγκασμός. Το να πολεμάμε τον εξαναγκασμό, άμεσο ή έμμεσο, είναι καθήκον όσων από εμάς ενδιαφερόμαστε για την κοινωνική απελευθέρωση και δικαιοσύνη. Sumaq, και πάλι: «Οταν μιλάμε για εμπειρίες που δεν είναι δικές μας, που δεν καταλαβαίνουμε πλήρως, και όταν εμπλεκόμαστε σε μια νοοτροπία διάσωσης ως σωτήρες προς τις πόρνες, προϋποθέτουμε την αποδυνάμωση των γυναικών και επομένως διαιωνίζουμε τη βία εναντίον τους, έστω και άθελά μας. Αντί να ενδυναμώνουμε αποδυναμώνουμε, εμπλεκόμαστε στη βία, συμμετέχουμε στην αορατοποίηση. Οταν απομονώνουμε την πορνεία ως προβληματική σε σχέση με άλλες δουλειές και άλλες μορφές σεξουαλικής επαφής, χάνουμε την ευκαιρία να κατανοήσουμε όλες τις μορφές μισθωτής εργασίας ως εκμεταλλευτικές και υποβαθμίζουμε τον βαθμό στον οποίο όλες οι γυναίκες έχουν αντιμετωπίσει (τη μία ή την άλλη στιγμή) την επιλογή να χρησιμοποιήσουν τη σεξουαλικότητά τους προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε πόρους».

Και ένα ακόμα δυσκολότερο ερώτημα που πρέπει να θέσουμε στους εαυτούς μας είναι το γιατί αποτελεί μέλημά μας η εξάλειψη αυτής ειδικά της θηλυκοποιημένης μορφής εργασίας. Γιατί ενώ τόσες άλλες φροντιστικές δουλειές, που απαιτούν σε εξίσου μεγάλο βαθμό οικειότητα και άμεση σωματική επαφή, όπως είναι οι νταντάδες και οι αποκλειστικές νοσηλεύτριες, είναι πλήρως αποδεκτές, κανονικοποιημένες και θεωρούνται και μάλιστα «ιερές»; Πόσο ανεπηρέαστες είμαστε από την πατριαρχική αντίληψη γύρω από το σεξ και τη σεξουαλικότητα αν η μόνη intimate εργασία που μας ενοχλεί είναι η εργασία στο σεξ, παραβλέποντας ότι και η ίδια περιέχει σε μεγάλο βαθμό στοιχεία συναισθηματικής εργασίας (emotional labor);

*H Αθηνά Μιχαλακέα είναι Δικηγόρος και υπ. Δρ Κριτικής Θεωρίας του Δικαίου, Κολέγιο Birkbeck, Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Την ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση του άρθρου. Πρώτη δημοσίευση Εφσυν: https://www.efsyn.gr/nisides/305670_i-ergasia-sto-sex-os-ergasia


1. Sumaq, Pluma «A disgrace reserved for prostitutes», μτφρ. Miss Behave