φεμινισμός

Φεμινισμοί της κατάργησης και κόσμοι που δεν (επανα)τραυματίζουν

Φεμινισμοί της κατάργησης και κόσμοι που δεν (επανα)τραυματίζουν 525 697 positiv

Κατερίνα Στάμου*

 


 

Περίληψη

Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του κοινοτικού μαθήματος για τους φεμινισμούς της κατάργησης που πραγματοποιήθηκε στο Φεμινιστικό Αυτόνομο Κέντρο έρευνας το φθινόπωρο του 2022 στην Αθήνα, σε συντονισμό της Άννας Καραστάθη. Ασχολείται με τους φεμινισμούς της κατάργησης ως προεικονιστική πολιτική θεωρία και πράξη εστιάζοντας στο όραμά τους για το χτίσιμο κόσμων που δεν (επανα)τραυματίζουν. Θέτοντας ως σημείο εκκίνησης την παραδοχή ότι το φυλακο-βιομηχανικό σύμπλεγμα αποτελεί τον κατεξοχήν μηχανισμό πρόκλησης (επανα)τραυματισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, το άρθρο επιχειρεί να σκιαγραφήσει με διακριτό τρόπο πώς οι φεμινισμοί της κατάργησης προσφέρουν δυνατότητες ατομικής και συλλογικής επούλωσης μέσα από πολιτικές πράξεις μετασχηματισμού του τρόπου διαχείρισης των κοινωνικών σχέσεων και της βλάβης, ενθαρρύνοντας μια κουλτούρα συμπόνιας ενάντια στην κυρίαρχη κουλτούρα τιμωρίας και βίας του φυλακικού συστήματος. Αντλώντας υλικό από μια κατά βάση ξενόγλωσση βιβλιογραφία αποτελούμενη από κείμενα ακτιβιστριών-συγγραφέων της φεμινιστικής καταργητικής γενεαλογίας των ΗΠΑ, όπως η Angela Y. Davis, η adrienne maree brown και η Mariame Kaba, στο άρθρο επιχειρώ να ιχνηλατήσω την προσέγγιση αυτών σε έννοιες όπως η δικαιοσύνη, η βλάβη και το συναίσθημα, επιδιώκοντας να αναδείξω τις συναισθηματικές και σχεσιακές όψεις του φεμινιστικού καταργητικού κινήματος και των πρακτικών της επουλωτικής και μεταμορφωτικής δικαιοσύνης. Λαμβάνοντας υπόψη πρόσφατες κριτικές αναφορές ενημερωμένες σχετικά με την κοινωνική διάσταση του τραύματος, το άρθρο καταλήγει υπογραμμίζοντας τη διαλογική σχέση ανάμεσα στην κατάργηση και την επούλωση, την ολιστική διάσταση της πολιτικής σκέψης και πράξης των φεμινισμών της κατάργησης, καθώς και την αναγκαιότητα του καταργητισμού στη φροντίδα της ψυχικής υγείας και διαφόρων άλλων, αλληλένδετων πτυχών της ζωής.

——————————————————————————————-

Σε μια συνέντευξή της από το 2019, η ακτιβίστρια και εκπαιδεύτρια Mariame Kaba λέει πως ως καταργήτρια ενδιαφέρεται για δύο πράγματα: «τις σχέσεις και το πώς θα αντιμετωπίσουμε τη βλάβη». Και συνεχίζει: «Ο λόγος που είμαι καταργήτρια είναι επειδή γνωρίζω ότι οι φυλακές, η αστυνομία και τα συστήματα παρακολούθησης προκαλούν απεριόριστη βλάβη. Εάν σκοπός μου είναι να βάλω ένα τέλος στη βλάβη, τότε δεν μπορώ να υποστηρίζω τη θανατική ποινή και τους επιβλαβείς θεσμούς. Αυτό που πραγματικά προσπαθώ είναι να εξαλείψω τη βλάβη, όχι να την αναπαράγω, ούτε να την ενισχύσω ή να τη διατηρήσω» (Kaba, 2021, σελ. 155).  Τα λόγια της Kaba περιγράφουν με σύντομο και ξεκάθαρο τρόπο πώς η κατάργηση των φυλακών, της αστυνομίας και των συστημάτων ελέγχου συνεπάγεται την κατάργηση πρόκλησης των αλλεπάλληλων και πολλαπλών μορφών βλάβης και βίας που προκαλεί το λεγόμενο φυλακο-βιομηχανικό σύμπλεγμα. Παρόλο που η βλάβη και το τραύμα δεν είναι δύο απόλυτα ταυτόσημες έννοιες, αξίζει να δούμε την αλληλένδετη σχέση τους μέσα από τον τρόπο που τις προσεγγίζουν οι φεμινισμοί της κατάργησης, διακρίνοντας στο όραμα της φεμινιστικής καταργητικής σκέψης και πράξης τη μείωση της πρόκλησης τόσο της μιας, όσο και της άλλης. Σύμφωνα με την adrienne maree brown (UC Santa Cruz, 2021), η πρόκληση βλάβης σχετίζεται με το τραύμα μιας βαθιά ρατσιστικής, ανταγωνιστικής και καπιταλιστικής ετεροπατριαρχίας. Για εκείνη, αυτό που χρειάζεται για τη μείωση της βλάβης δεν είναι άλλο από την επούλωση των τραυμάτων που προκαλεί το σύστημα θεσμών και ιδεών που διαχρονικά και πολλαπλώς μας υποτιμά, στερώντας μας την υποστήριξη που αξίζουμε, με αποτέλεσμα οι πληγές μας να πονούν ακόμα. Σε μια χρονική στιγμή σαν τη σημερινή, όπου η συζήτηση γύρω από το τραύμα –ατομικό ή/και συλλογικό– αρθρώνεται κυρίως με όρους προνομίων και αποκλεισμών, οι πρακτικές της επουλωτικής και μεταμορφωτικής δικαιοσύνης τοποθετούν τη διαμόρφωση των κοινωνικών σχέσεων εντός δυνατοτήτων επούλωσης, πέραν της διαιώνισης δομών και συμπεριφορών κακοποίησης και (επανα)τραυματισμού. Τη σχέση μεταξύ επούλωσης και φεμινισμών της κατάργησης νιώθω την ανάγκη να τονίσω ύστερα από τα αναγνώσματα και τις συζητήσεις της συλλογικής διαδρομής στην οποία συμμετείχα στο πλαίσιο του κοινοτικού μαθήματος για τους φεμινισμούς της κατάργησης, το περασμένο φθινόπωρο στο Φεμινιστικό Αυτόνομο Κέντρο έρευνας· το άρθρο αυτό είναι η προσπάθειά μου να μοιραστώ την επίδραση που η διαδικασία αυτή είχε σε εμένα, και ο τρόπος μου να αποδώσω την προσωπική μου μετάφραση αυτής ως κινητήρια δύναμη για το χτίσιμο κόσμων που δεν (επανα)τραυματίζουν.

Προκειμένου να κατανοήσουμε την πολιτική σημασία της επούλωσης του τραύματος, αλλά και τη σχέση που αυτή έχει με τους φεμινισμούς της κατάργησης, χρειάζεται να αναγνωρίσουμε στο πρόσωπο της αστικής δικαιοσύνης και των ελεγκτικών μηχανισμών της (όπως είναι για παράδειγμα τα συστήματα της φυλακής και της αστυνομίας) τις τακτικές εκείνες που συντηρούν και αναπαράγουν το τραύμα. Με άλλα λόγια, να αναγνωρίσουμε ότι το πλέον παγκοσμιοποιημένο φυλακο-βιομηχανικό σύμπλεγμα και οι θεσμοί του αποτελούν τον κατεξοχήν μηχανισμό πρόκλησης (επανα)τραυματισμού τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Με τη λέξη τραύμα αναφέρομαι εξίσου στο ψυχικό όσο και το σωματικό τραύμα, λαμβάνοντας υπόψη την αδιαχώριστη σχέση σώματος και ψυχής: και αυτό όχι μόνο γιατί το ψυχικό τραύμα εδρεύει στο σώμα, αλλά και γιατί η διαγενεακή βία που ξεσπά στα καταπιεσμένα σώματα με τη μορφή πατριαρχικής, λευκής, οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας εδρεύει εξίσου στην ψυχή, συντηρώντας έναν διαχρονικό φαύλο κύκλο (επανα)τραυματισμού της ψυχικής υγείας τον οποίο το φυλακο-βιομηχανικό σύμπλεγμα όχι μόνο αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει, αλλά πυροδοτεί σε ανυπολόγιστο βαθμό. Η σχέση μεταξύ τραύματος και φυλακής μπορεί να εντοπιστεί και μέσω μιας ακόμη, διπλής παραδοχής: πρώτον, ότι η φυλακή και το φυλακο-βιομηχανικό σύμπλεγμα αποτελούν τραυματική συνθήκη για όλους τους ανθρώπους που θα βρεθούν πρωτογενή ή δευτερογενή θύματά του, με τις καταπιεσμένες και περιθωριοποιημένες ομάδες να αποτελούν τον συνηθέστερο και ευαλωτότερο στόχο του. Δεύτερον, ότι το τραύμα βιώνεται ως φυλακή (sic), ως εγκλωβιστική συνθήκη για το άτομο που το ζει, ακόμα και όταν η τραυματική εμπειρία καταλαμβάνει χώρο στο ψυχόσωμά του (Maté, 2022, σελ. 37) εξαιτίας παραγόντων της ζωής που δεν συνδέονται με την καθαυτό εμπειρία της φυλάκισης ή με άλλους εμφανείς πολιτικοκοινωνικούς παράγοντες. Υπό το παραπάνω πρίσμα, η αναφορά στην έννοια της φυλακής στον τίτλο του έργου Οι φυλακές της παιδικής μας ηλικίας της Άλις Μίλερ (Alice Miller) –στο οποίο η σπουδαία ψυχολόγος εμβαθύνει στα αίτια και στις συνέπειες των τραυμάτων της παιδικής ηλικίας– φωτίζει ακόμα περισσότερο τη συμβολική σύνδεση μεταξύ φυλακής και τραύματος. Όπως σημειώνει ο Gabor Maté στο τελευταίο του βιβλίο The Myth of Normal, «το τραύμα διαπερνά την κουλτούρα μας, από την ατομική μας λειτουργία μέχρι τις κοινωνικές σχέσεις, τη γονεϊκότητα, την οικονομία, την πολιτική» και «οι συνέπειες αυτού για τους ανθρώπους και τον πλανήτη είναι τεράστιες» (στο ίδιο, σσ. 20, 245).

Ο (επανα)τραυματισμός ως βιοπολιτική στους κόσμους που κατασκευάζει το φυλακικό σύστημα δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω της άμεσης πρόκλησης τραύματος, αλλά και της έλλειψης ενδιαφέροντος απέναντι στο τραύμα από τους φορείς εκείνους που το σύστημα αναπαριστά ως πηγές κοινωνικής ασφάλειας και δικαιοσύνης. Στο τελευταίο έγκεινται και τα δυο επικρατέστερα επιχειρήματα για τη διατήρηση του φυλακικού συστήματος: το πρώτο αφορά την υπόσχεση παροχής ασφάλειας η οποία επιτυγχάνεται μέσω του τρόπου με τον οποίο η αστική δικαιοσύνη κατασκευάζει το δίπολο αθωότητας και ενοχής. Καλλιεργώντας την προσήλωση στο παραπάνω δίπολο, η αστική δικαιοσύνη είναι προσκείμενη στο να παραβλέπει τα κοινωνικά αίτια κατασκευής τόσο της αθωότητας όσο και της ενοχής, με τη δεύτερη να είναι φτιαγμένη από τις ίδιες τακτικές αποκλεισμού και προκατάληψης που συντελούν στην κατασκευή των άλλων. Το δεύτερο επιχείρημα άπτεται των διαδικασιών απόδοσης δικαιοσύνης μέσω των πράξεων υποτιθέμενης δικαίωσης των ατόμων που υπήρξαν θύματα από την πρόκληση βλάβης. Ενάντια στο πλέγμα εξουσίας που συγκροτείται από ένα πατριαρχικό, τρανσφοβικό, ρατσιστικό και μισαναπηρικό σύστημα αξιών, οι φεμινισμοί της κατάργησης προεικονίζουν μια διαφορετική θεώρηση ως προς την αντιμετώπιση της βλάβης και τη δικαίωση των επιζωσών. Συγκεκριμένα, όσον αφορά την υλική, ηθική και συναισθηματική υποστήριξη προς τις επιζώσες έμφυλης βίας, το φυλακο-βιομηχανικό σύμπλεγμα «δεν ισχυρίζεται καν ότι ενδιαφέρεται για το αν εκείνες θεραπεύονται από τα τραύματα της κακοποίησής τους» (Kaba, 2021, σελ. 134), ενώ ο περιορισμένος αριθμός πρακτικών που αυτό προσφέρει αδυνατεί να θρέψει το κατάλληλο έδαφος τόσο για την ασφάλεια της ζωής τους όσο και για τη διαχείριση των συναισθημάτων τους. Όπως έχει αποδειχθεί επανειλημμένα, το κράτος όχι μόνο αφήνει τις θηλυκότητες εκτεθειμένες απέναντι στην έμφυλη βία, αλλά επιπλέον την αναπαράγει, εγκαθιδρύοντας και φυσικοποιώντας τη διαμέσου συστημικών τακτικών βίας που προσιδιάζουν μια έμφυλα προσδιορισμένη κακοποιητική σχέση: συναισθηματική και οικονομική κακοποίηση, εκφοβισμός, απομόνωση, υποτίμηση και εκμετάλλευση των παιδιών ως αντικείμενα πρόκλησης πόνου στην επιζώσα είναι μερικές μόνο από τις κακοποιητικές πρακτικές που εφαρμόζει το ίδιο το κράτος απέναντι στις θηλυκότητες (Davis, Gent, Meiners και Richie, 2022). Εκτός αυτού, οποιαδήποτε πρακτική πέρα από τους νόμους της αστικής δικαιοσύνης παρουσιάζεται ως ριψοκίνδυνη και ανεύθυνη από το ίδιο το σύστημα (Kaba, 2021), ενώ η εσωτερικευμένη και αμετανόητη δυσπιστία, ως μορφή επιπρόσθετης βίας, με την οποία οι επιζώσες έρχονται αντιμέτωπες από το στάδιο της καταγγελίας έως το τέλος της διαδικασίας της δίκης, με ερωτήσεις και συμπεράσματα που προσβάλλουν, αμφισβητούν και περιφρονούν τα βιώματά τους, λειτουργεί επανατραυματικά, υποσκάπτοντας ακόμα περισσότερο τη δυνατότητα να ανακτήσουν την αυτοδιάθεσή τους (στο ίδιο, σελ. 142).

Οι φεμινισμοί της κατάργησης αγωνίζονται για έναν διαφορετικό τρόπο διαχείρισης της βλάβης και του τραύματος που αυτή προξενεί, πέρα από την αναπαραγωγή μιας κουλτούρας δυσπιστίας ή τιμωρίας, υπογραμμίζοντας την αλληλένδετη σχέση έμφυλης, ρατσιστικής, οικονομικής και συστημικής βίας. Όπως επισημαίνει και πάλι η Kaba: «Όταν δίνεις προτεραιότητα στην τιμωρία, σημαίνει ότι η πατριαρχία παραμένει ισχυρά στη θέση της. Και αν ενδιαφέρομαι ουσιαστικά να διαλύσω τα συστήματα καταπίεσης, πρέπει να ξεφορτωθώ την τιμωρία. Αλλά θέλω ανάληψη ευθύνης και θέλω αυτό να βρίσκεται στο επίκεντρο της αλληλεπίδρασής μου με τους άλλους ανθρώπους» (στο ίδιο, σελ. 146). Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το φυλακο-βιομηχανικό σύμπλεγμα σκιαγραφεί τους ανθρώπους που έχουν προξενήσει βλάβη ως άτομα τα οποία είναι αδύνατο να αισθανθούν την ανάγκη της ανάληψης ευθύνης και υπαιτιότητας των πράξεών τους (στο ίδιο, σσ. 139-147), και ότι ο μόνος ο τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι μέσω ενός τιμωρητικού εξαναγκασμού, όπως η φυλάκιση. Ενώ χρειάζεται να κατανοήσουμε τον περιοριστικό τρόπο σκέψης της αστικής δικαιοσύνης ο οποίος έρχεται σε αντίθεση με τη φιλοσοφία της μεταμορφωτικής δικαιοσύνης και των προσωπικών και συλλογικών διεργασιών που αυτή προτείνει για τη μείωση της βλάβης, η μεταμορφωτική δικαιοσύνη δεν αποσκοπεί μονάχα στη διαδικασία ειλικρινούς ανάληψης ευθυνών από τη μεριά των δραστών, αλλά σε «οτιδήποτε δημιουργεί περισσότερη ασφάλεια, δικαιοσύνη ή επούλωση για τα άτομα που έχουν επιβιώσει από τη βία, την κακοποίηση ή τη βλάβη το οποίο δεν βασίζεται στους μπάτσους ή στα δικαστήρια. Μπορεί να σημαίνει ότι ο δράστης μεταμορφώνεται, ή απλά ότι η επιζώσα βγαίνει από αυτό ζωντανή» (Dixon και Piepzna-Samarasinha, 2021). Η παρατήρηση αυτή αποσαφηνίζει ότι στη φιλοσοφία της μεταμορφωτικής δικαιοσύνης η απουσία ανάληψης ευθύνης από τον δράστη δεν μεταφράζεται ως αποτυχία για την επιζώσα και δεν περιορίζει τη δυνατότητα επούλωσής της, ενώ, όπως τονίζει και η διαμεσολαβήτρια επανορθωτικής δικαιοσύνης Αλέξια Στουραΐτη, η μεταμορφωτική δικαιοσύνη αμφισβητεί και την άποψη που θέλει την εκδίκηση να αποτελεί το μονόδρομο της επιθυμίας της (προσωπική επικοινωνία, 30 Νοεμβρίου 2022). Όπως εύστοχα λέει η Leah Lakshmi Piepzna-Samarasinha, «δικαιοσύνη είναι η ζωή που δημιουργείς για την εαυτή σου» (Dixon και Piepzna-Samarasinha, 2021).

Σε αντίθεση με την αστική δικαιοσύνη που προσεγγίζει τη δικαίωση μέσω του εγκλεισμού, της τιμωρίας και του τι θα ακολουθήσει κατόπιν της πρόκλησης βλάβης, οι φεμινισμοί της κατάργησης εστιάζουν στο ποιες συνθήκες προηγήθηκαν της βλάβης και στο ευρύτερο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό συγκείμενο που επέτρεψε ή ενθάρρυνε την πρόκλησή της: καταπιέσεις όπως ο ρατσισμός, η φτώχεια, η ασθένεια και η αναπηρία είναι μερικοί μόνο από τους κοινωνικούς παράγοντες  που συμβάλλουν στην περιθωριοποίηση ανθρώπων και μετέπειτα στην παραβατικότητα, η οποία πολύ συχνά ορίζεται με ταξικά, μισαναπηρικά και ρατσιστικά κριτήρια, οδηγώντας μας να σκεφτούμε ότι αυτό που οι άνθρωποι χρειάζονται δεν είναι η τιμωρία, αλλά η στέγαση, η δωρεάν εκπαίδευση και η ισότιμη και δωρεάν πρόσβαση σε φροντιστικές και ενήμερες γύρω από το τραύμα δομές περίθαλψης· ένα μεγάλο, δηλαδή, οικοσύστημα για τη φροντίδα της ψυχικής υγείας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες «υπάρχουν αυτή τη στιγμή περισσότεροι άνθρωποι με ψυχικές και συναισθηματικές διαταραχές στη φυλακή από ό,τι στα ψυχιατρεία» (Davis, 2003, σελ. 10), ένδειξη ότι η χρήση των εργαλείων του φυλακικού κράτους είναι πανταχού παρούσα ως η μοναδική απάντηση για κάθε είδους πρόβλημα. Στην Ελλάδα αυτό συναντάται, μεταξύ άλλων, και μέσω του ρόλου διαμεσολάβησης της αστυνομίας ως «μεταφορέα» ανθρώπων με ψυχικές ασθένειες κατόπιν εισαγγελικής παρέμβασης, μια άκρως προβληματική τακτική διαιώνισης του στίγματος της ψυχικής υγείας και (επανα)τραυματισμού. Επιπρόσθετη απόδειξη για την αποτυχία της φυλακής ως σύστημα αντιμετώπισης του εγκλήματος αποτελεί το γεγονός ότι, πάλι στην Ελλάδα, η πλειοψηφία των κρατουμένων επιστρέφουν στις φυλακές μετά την αποφυλάκισή τους, σύμφωνα με την ψυχολόγο και απόφοιτη του τμήματος ψυχιατροδικαστικής στην Αθήνα, Κετιόνα Μαλλόλη (προσωπική επικοινωνία, 8 Νοεμβρίου 2022), καθώς τα εργαλεία και το περιβάλλον που έχουν στη διάθεσή τους είναι ανίκανα να τους προσφέρουν τη δυνατότητα μετασχηματισμού που χρειάζονται.

Στο συνηθέστερο ερώτημα «τι θα γίνει με τους κακούς ανθρώπους αν οι φυλακές και η αστυνομία καταργηθούν», νομίζω ότι αυτό που χρειάζεται είναι να αναρωτηθούμε πόση και τι είδους ασφάλεια χρειαζόμαστε και εν τέλει μας επιστρέφεται προκειμένου να εναποθέτουμε το προσωπικό μας αίσθημα δικαιοσύνης σε ένα σύστημα που στερεί από τους ανθρώπους την αξιοπρέπεια και τη δυνατότητα αλλαγής των εαυτών και της ζωής τους προς το καλύτερο. Στρέφοντας το ερώτημα αυτό σε εμάς μπορούμε να σκεφτούμε, όπως αναφέρει η adrienne maree brown (UC Santa Cruz, 2021), πώς θα θέλαμε εμείς «να έρθουμε αντιμέτωποι με τη χειρότερή μας μέρα, πώς θα θέλαμε να μας υπερασπιστούν, να μας προστατεύσουν, να μας δουν και να μας κρατήσουν υπαίτιες/α/ους των πράξεών μας όταν εμείς προξενήσουμε τη βλάβη. Δεn θέλουμε να μας πιάσει η αστυνομία, να μας καταδώσουν, να μας πάνε για θανατική ποινή, να βρεθούμε πίσω από τα κάγκελα. Θέλουμε να μας δώσουν την ευκαιρία να αλλάξουμε, γιατί ξέρουμε πως δεν είμαστε κακοί άνθρωποι».

Οι ολέθριες συνέπειες του τραύματος στην ανθρώπινη ζωή όταν αυτό παραμείνει ανεπεξέργαστο δεν είναι ασύνδετες με τα πολλαπλά καταπιεστικά συστήματα από τα οποία βάλλονται οι ζωές μας. Αντίθετα, πολύ συχνά είναι τα συστήματα αυτά που λειτουργούν ως αιτίες πρόκλησής του. Η έννοια της φυλακής δεν εντοπίζεται μονάχα στη χωρική διάσταση ενός παγκοσμιοποιημένου συστήματος μαζικών φυλακίσεων, ελέγχου, τιμωρίας, αστυνόμευσης, ρατσισμού, έμφυλης βίας και πολιτικού ελέγχου που επιτελείται στο όνομα της αστικής δικαιοσύνης και που πολύ συχνά κοστίζει την ίδια τη ζωή∙ επεκτείνεται σε ποικίλες συναισθηματικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές συνυποδηλώσεις. Στην ανατροφοδοτούμενη σχέση μεταξύ συστημάτων καταπίεσης και συστημάτων σκέψης, φυσικοποιείται μια κουλτούρα που ανενδοίαστα παραμένει κακοποιητική και τραυματική, ένα σύστημα πολλαπλών μορφών βίας που εσωτερικεύεται. Υπό το πρίσμα της διαθεματικής, καταργητικής φεμινιστικής προσέγγισης, μπορούμε να μιλήσουμε για την κουλτούρα των φυλακών ή της τιμωρίας ως αναπόσπαστο φαινόμενο της ατμοσφαιρικότητας της βίας (Καραστάθη, 2018,  σσ. 6-15) και των εσωτερικεύσεων που αυτή δημιουργεί διαδρώντας με μορφές κουλτούρας όπως εκείνη του βιασμού, και με ανάλογο τρόπο να ενδιαφερθούμε να εντοπίζουμε και να καταπολεμάμε μέρα με τη μέρα τα εσωτερικευμένα ψήγματα που αυτό το «στοιχειολογικό καθεστώς που μιμείται το φυλακικό» αφήνει μέσα μας (Dillon, 2022, σελ. 185). Να δεσμευτούμε με απαλότητα και ειλικρίνεια απέναντι στη μη πρόκληση βλάβης, κοιτάζοντας έτσι με θάρρος και ειλικρίνεια τη βία από την οποία εμείς έχουμε περάσει, τη βία που έχουμε υποστεί και ενδεχομένως εσωτερικεύσει (Cullors, 2022, σελ. 161).

Η αχρηστία των φυλακών και των ιδεών που τις συνοδεύουν εγκαθιδρύοντάς τες και αναπαράγοντάς τες στον κόσμο του πλανήτη και τους μικρόκοσμους των σχέσεών μας αποτελεί μια από τις αλήθειες που οι φεμινισμοί της κατάργησης επιθυμούν να φωτίσουν. Ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω της υπογράμμισης και της πολιτικοποίησης του τραύματος και, ως εκ τούτου, της επούλωσής του. Η adrienne maree brown (brown, Gent, Han, S και Shange, 2021, 43:00) προσθέτει: «Όταν σκέφτομαι την κατάργηση, σκέφτομαι πόση επούλωση χρειάζεται να γίνει για εμάς ώστε να φτάσουμε στο σημείο όπου όλες οι ζωές θα μετράνε τόσο ώστε να αξίζουν υπεράσπιση και προστασία και χώρο να μεταμορφωθούν· και το ερώτημά μου αυτό αφορά το ποιες/α/ους σκεφτόμαστε όταν αναφερόμαστε στο “εμείς”, όταν σκεφτόμαστε ποιες/α/οι αξίζουν προστασία. Πάντα προσπαθώ να διευρύνω το “εμείς” και αναρωτιέμαι πώς μπορώ να το κάνω. Χωριζόμαστε σε κατηγορίες από εκείνους που ωφελούνται από το να είμαστε διαχωρισμένες/α/οι». Στη διεύρυνση του «εμείς» σκέφτομαι πως κατοικεί μια αμετάκλητη προσήλωση στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και του χτισίματος της κουλτούρας της συμπόνιας η οποία αντιτίθεται στην κουλτούρα του εγκλεισμού και της τιμωρίας. Με την κουλτούρα της συμπόνιας και της ενσυναίσθησης να αποτελούν μια καθημερινή, πολιτικοποιημένη και αγωνιστική πράξη απέναντι στις στρατηγικές απανθρωποποίησης και κατασκευής των «άλλων», βασικός γνώμονας είναι η αποϊδεολογικοποίηση των συστημάτων εξουσίας και καταπίεσης ως φορέων δικαιοσύνης, και η αναγνώριση αυτών ως μηχανισμών πρόκλησης τραύματος. «Η κατάργηση είναι μια μορφή προστασίας και υπεράσπισης της ανθρώπινης ζωής η οποία δεν βασίζεται στην ενίσχυση του νόμου. Συνεπώς, είναι πολύ προσωπική, ατομική, και ταυτόχρονα καθολική, καθώς υπόσχεται να μην ενισχύει τον νόμο και να μην παραδίνεται σε αυτόν» (brown, Gent, Han, S και Shange, 2021, 1:22:24). Είναι, δηλαδή, μια πράξη συλλογικής, «ηθικής και πολιτικής υπευθυνότητας που αποτελεί τη βάση της αλληλεγγύης» (Bhandar και Ziadah, 2020). Έχει ενδιαφέρον να λάβουμε υπόψη ότι η δέσμευση σε αυτήν τη μορφή υπευθυνότητας επιτελείται πρωτίστως ως αρχή και πειθαρχία, όπως προτάσσει η φράση «hope is a discipline» της Kaba (Kaba, 2021, σελ. 24), και ως δυνατότητα επούλωσης των συλλογικών τραυμάτων από τη λευκή κυριαρχία, τον καπιταλισμό και την ετεροκανονικότητα. Κι αυτό διότι οι φυλακιστικές (sic) ιδεολογίες είναι επιπλέον ενισχυμένες από τη ματιά του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού που επιλέγει να ερμηνεύει την ανθρώπινη φύση ως εγωιστική, ανταγωνιστική και κυριαρχική, στοχεύοντας έτσι στην αποδυνάμωση των κοινωνικών σχέσεων, προωθώντας ταυτόχρονα μια κοινωνικά ριζωμένη εσχατολογική προσέγγιση που περιφρονεί τη διάθεση ρευστότητας, επανόρθωσης και μετασχηματισμού της ίδιας της ζωής. Η θεωρία των φεμινισμών της κατάργησης συνομιλεί πολύ διακριτά με τη θεωρία του συναισθήματος, προεικονίζοντας την επούλωση των κοινωνικών μας σχέσεων μέσω της εξάσκησης συναισθημάτων όπως είναι η εμπιστοσύνη και η ασφάλεια∙ συναισθήματα πολύ σημαντικά για το τραυματισμένο νευρικό μας σύστημα που βρίσκεται συνεχώς σε μια αίσθηση επαγρύπνησης και απειλής, μέσα στο παρόν κλίμα βίας, απομόνωσης, αβεβαιότητας και καταπίεσης (Maté, 2022).

Είναι κάπου εδώ που οι φεμινισμοί της κατάργησης επαναφέρουν το ερώτημα προσέγγισης του συναισθήματος: με ποιους τρόπους μέσω ενός καταργητικού φεμινισμού μπορούμε να δούμε πέρα από τα καθεστώτα εγκλεισμού, τιμωρίας και συνόρων τα οποία έχουν ορίσει τις ανθρώπινες γεωγραφίες με βάση συναισθήματα όπως είναι ο πόνος, ο φόβος, η μοναξιά και το μίσος; Πώς μπορούμε να φανταστούμε την κατάργηση της συνεχούς αναπαραγωγής ανθρώπινης κακοποίησης και τραύματος, παύοντας να τα δικαιολογούμε ως πρόσχημα σωφρονισμού, προνομίου ή έλλειψης αθωότητας; Η απάντηση νομίζω βρίσκεται στην εξάσκηση της πεποίθησης ότι η ασφάλεια και η επούλωση οφείλουν να αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας για τα οποία δεν χρειάζεται να υφίσταται κανένα τεκμήριο υπεροχής ή αθωότητας (brown, 2020). Αυτό σημαίνει ότι, σύμφωνα με την επανορθωτική και τη μεταμορφωτική δικαιοσύνη, οι συνέπειες για τον δράστη πραγματοποιούνται με διαφορετικό τρόπο, χωρίς να περνάνε μέσα από ένα τιμωρητικό και εκδικητικό σύστημα: «καθορίζονται σε άμεση σχέση με τη βλάβη που προκλήθηκε και περιλαμβάνουν την άποψη όσων υπέστησαν τη βλάβη αυτή» ενώ μπορούν να αφορούν την αφαίρεση προνομίων και το «να νιώσει κάποιος άβολα ή να χάσει την εξουσία που κατέχει, χωρίς να του στερηθούν όμως οι συνθήκες για να ζήσει» (Kaba, 2021, σελ. 137). Η δυνατότητα επούλωσης των κακοποιητών είναι ένα ζήτημα που επανεμφανίζεται συχνά στους φεμινισμούς της κατάργησης και αυτό διότι, κάτω από το πρίσμα της μεταμορφωτικής δικαιοσύνης, η σχέση κακοποιητή και επιζώσας τοποθετείται στο πλέγμα των κοινωνικών δομών, επισημαίνοντας πως η έμφυλη βία δεν είναι κάτι το έμφυτο και πως η ριζική συστημική αλλαγή είναι προϋπόθεση για τη μεταμόρφωση και την επούλωση των έμφυλων σχέσεων. Μάλιστα, η μετατόπιση της συλλογικής αντίληψης για τη δικαιοσύνη από την τιμωρία στη δυνατότητα μετασχηματισμού και οι δύσκολες συζητήσεις που μια τέτοια διαδικασία επιφέρει είναι απαραίτητες για το φεμινιστικό καταργητικό κίνημα (Kaba, 2021). Σύμφωνα με τη Mariame Kaba, «το να μπερδεύουμε τη συναισθηματική ικανοποίηση με τη δικαιοσύνη δεν είναι καταργητικό» (στο ίδιο, σελ.133). Ενώ η επιθυμία για εκδίκηση εντός μιας ανεξέλεγκτα άδικης και βίαιης κοινωνίας είναι κάτι απολύτως κατανοητό, όπως χαρακτηριστικά έχει γράψει: «η κατάργηση δεν έχει να κάνει με τα γαμοσυναισθήματά σου» (στο ίδιο, σελ. 152). Ο ισχυρισμός αυτός δεν ισοδυναμεί με άρνηση ή υποτίμηση του συναισθήματος, αλλά προεικονίζει μια διαφορετική διαχείριση αυτού από εκείνη του φυλακικού κράτους· μια συνθήκη δηλαδή στην οποία όλα τα συναισθήματα μπορούν να βιωθούν, να εκφραστούν και να διοχετευτούν σε έναν ασφαλή χώρο, χωρίς να εργαλειοποιούνται προς μια καταστροφική, τιμωρητική αντιδραστικότητα. Η οπτική της Kaba γύρω από το συναίσθημα μοιράζεται αρκετά κοινά με αυτή της Patrisse Cullors, η οποία στο βιβλίο της An Abolitionist’s Handbook θέτει την απόκριση αντί της αντίδρασης ως βήμα καταργητικής πρακτικής στην καθημερινότητα (σελ. 49). Σύμφωνα με την Cullors και την Kaba, η συνειδητή απόκριση αντί της αντίδρασης δεν μπορεί να πραγματωθεί αν δεν επιτρέψουμε στις εαυτές μας να αισθανθούν και να πάρουν τον απαραίτητο χρόνο που χρειάζονται για να βιώσουν όλα τα δύσκολα και επίπονα συναισθήματα (Cullors, 2022∙ Kaba, 2021): «στην πραγματικότητα χρειάζεται να είμαστε στο εδώ και το τώρα, να το διαχειριστούμε ολόκληρο. Τον φόβο, τον θυμό, τα αισθήματα εκδίκησης, το μπρος-πίσω στο να τους θες μια μέρα νεκρούς, την επόμενη να είσαι καλά. […] Γιατί το να επουλωθείς δεν είναι προορισμός. Είσαι συνεχώς στη διαδικασία. […] Δε σημαίνει ότι αυτό που βιώνεις δεν θα σε βοηθήσει προς την επούλωση. […] Αλλά ενώ είσαι σε αυτό, συχνά δεν μοιάζει καθόλου έτσι». Ο χώρος και ο χρόνος επεξεργασίας των συναισθημάτων, ο χρόνος για να βιωθεί το πένθος είναι στο επίκεντρο της επουλωτικής διαδικασίας της μεταμορφωτικής δικαιοσύνης, η οποία εμπεριέχει μια μετακίνηση γύρω από την αντίληψη της έννοιας του μετασχηματισμού ως γραμμική διαδικασία, αλλά και της ίδιας της βλάβης. Όπως υποστηρίζει η brown (2020), χρειάζεται «να δούμε τις ατομικές προκλήσεις βλάβης ως συμπτώματα της συστημικής βίας, και να κάνουμε ό,τι μπορούμε συλλογικά για να διαλύσουμε τα συστήματα αυτά και να ελευθερώσουμε όσες/α/ους περισσότερες/α/ους από εμάς» (κεφ. Unthinkable Thoughts). Με άλλα λόγια, για την πραγματοποίηση κοινωνικών αλλαγών απαιτείται η απομάθηση των τρόπων με τους οποίους έχουμε διδαχθεί να ερμηνεύουμε και να αισθανόμαστε ασφάλεια και προστασία και «να ανασκάψουμε το πώς η λευκή κυριαρχία, η ετεροκανονικότητα και άλλες καταπιέσεις έχουν κεντρική θέση στους φόβους μας» (Jackson και Meiners, 2021, σελ. 272). Κάτι παρόμοιο εντοπίζει και η Angela Y. Davis στο συλλογικό φαντασιακό του ρατσισμού, χαρακτηρίζοντάς το ως «ολίσθηση σε ένα συγκεκριμένο είδος παλινδρόμησης, ένα είδος νηπίωσης» μέσω της απλοποίησης των πολιτικών ζητημάτων από τον κυβερνητικό λόγο και την τυφλή παράδοση στο συναίσθημα. Όπως επισημαίνει: «δεν προτείνω ότι το συναίσθημα πρέπει πάντα να δίνει χώρο στη λογική, αλλά λέω ότι χρειάζεται να αναγνωρίζουμε τη διαφορά» (Davis, 2005, κεφ. 4). Η διαφορά αυτή ίσως έγκειται στον τρόπο με τον οποίο το συναίσθημα μένει παρόν στα κοινωνικά ερωτήματα και τους αγώνες με τρόπο τέτοιο που δεν τα αποπολιτικοποιεί, δεν τα απονευρώνει και δεν τα αφήνει να παραδοθούν στο τραύμα το οποίο λειτουργεί ως απόσπαση της προσοχής μας (Blackwell, 2022) από τα ριζικά προβλήματα, αναπαράγοντας έτσι ενίοτε το μοντέλο του εκδικητικού, φυλακικού κράτους.

Δεν μπορούμε να μιλάμε για επούλωση του τραύματος και ριζοσπαστική συμπόνια, αν δεν ενεργοποιήσουμε τη φαντασία μας ως προς αυτά πέρα των καταναλωτικών, εμπορευματοποιημένων πλαισίων που έχουμε συνηθίσει, αν δεν εντάξουμε ενεργά στην προεικονιστική πολιτική της κατάργησης τη δυνατότητα πρόσβασης στην ψυχική υγεία και την ψυχοθεραπεία χωρίς οικονομικό αντίτιμο, αν δεν συζητήσουμε για μια δωρεάν, ολιστική εκπαίδευση, αν δεν αναγνωρίσουμε στην επανορθωτική και τη μεταμορφωτική δικαιοσύνη έναν δρόμο απεύθυνσης του ατομικού και συλλογικού τραύματος που πραγματώνεται πέραν των αποκλεισμών που παράγει το ιατρικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα. Και έτσι να διεκδικήσουμε τη θεραπεία των σωμάτων μας μέσω της απόλαυσης και της συμμετοχής μας σε μορφές συλλογικής επούλωσης που μας έχουν στερηθεί, όπως είναι η χαρά της ίδιας της κοινότητας, η (αυτο)φροντίδα, η καλλιτεχνική δημιουργία. «Αυτό που ενσωματώνουμε, αυτό είναι η πεποίθησή μας» λέει ο Prentis Hemphill (Blackwell, 2022). Πιστεύω πως η ανάκτηση της εσωτερικής δύναμης μέσω του σώματος και της ενεργοποίησής του σε μορφές δημιουργίας μπορεί να είναι ιδιαίτερα επουλωτική, τόσο για τη σχέση με την εαυτή μας όσο και για τη σχέση μας με τους άλλους. Έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς διάφορες μέθοδοι όπως το ψυχόδραμα και το κοινωνιόδραμα που συνδυάζουν την εκδραμάτιση με τον αυθορμητισμό και την ψυχοθεραπεία μπορούν πιθανώς να προσφέρουν πολύ χρήσιμα εργαλεία στο πεδίο της διαμεσολάβησης για την επανορθωτική και τη μετασχηματιστική δικαιοσύνη, μέσω της καλλιέργειας της ενσυναίσθησης (Stouraiti, 2021, σσ. 128-139) όταν γίνονται σε ένα ασφαλές και καλά ενημερωμένο πλαίσιο. Το ίδιο ισχύει για όλες τις μορφές τέχνης, όπως για παράδειγμα τα εικαστικά και τις δυνατότητες που αυτά προσφέρουν μέσω της απελευθέρωσης της φαντασίας, της εξοικείωσης με τον πειραματισμό και το ανοίκειο. Πώς, δηλαδή, μέσω των υλικών πραγματώνεται μια εξέλιξη η οποία διαπερνά την επουλωτική διαδικασία «γιατί κάποιος αφήνεται, λερώνεται, έρχεται σε επαφή με διαφορετικά υλικά από αυτά που νομίζει ότι τον καθρεφτίζουν, ανοίγεται, εμπιστεύεται», σύμφωνα με την art therapist Χρυσούλα Πλακιώτη (προσωπική επικοινωνία, 19 Νοεμβρίου 2022). Και όλο αυτό δεν συμβαίνει με αισθητικά κριτήρια, αλλά έχοντας στο επίκεντρο το άτομο πίσω από τη διαδικασία και τον τρόπο εμπλοκής και δέσμευσής του με αυτή. Ίσως εδώ θα μπορούσε να αναπτυχθεί μια περαιτέρω σύνδεση με τον όρο «καταργητική φεμινιστική αισθητική» (Davis, Gent, Meiners και Richie, 2022, Introduction) και τη σχέση του με την τέχνη ως εργαλείο προεικονιστικών συνθηκών. Τη σχέση μας με την τέχνη, δηλαδή, ως κομμάτι αναπόσπαστο της ανθρώπινης υπόστασης μέσω της αποσύνδεσής της από τα ταξικά προνόμια, την εμπορευματοποίηση και τον ικανοτισμό, και της ενσωμάτωσής της στη ζωή ως μια επαναληπτική και διευρυμένη διαδικασία καταργητισμού, συνεργασίας, εμπιστοσύνης, παιχνιδιού, φαντασίας, πειραματισμού και ενδυνάμωσης.

Θυμάμαι μερικούς στίχους από ένα ποίημα του Harry Josephine Giles με τίτλο «Abolish the Police» που ξεκινάει ως εξής: «Το φεγγάρι κάνει τα ποιητικά του και έτσι διαλύει την αστυνομία», ενώ ένας άλλος στίχος πιο κάτω λέει: «προτού συνεχίσουμε  πρέπει να δεχτούμε ότι το “Καταργείστε την Αστυνομία” δεν είναι μεταφορά […] Η αστυνομία δεν είναι μεταφορά: είναι η γροθιά του κράτους» (Giles, 2020, σελ. 139). Θέλω να πω πως η κατάργηση δεν είναι μεταφορά, / το φεγγάρι δεν είναι μεταφορά, / η επούλωση δεν είναι μεταφορά, / η μεταμόρφωση δεν είναι μεταφορά και / τίποτα από όλα αυτά δεν λειτουργεί ως αλληγορία. Οι κόσμοι μας δεν είναι μεταφορά∙ είναι όλες οι δυνατότητες και τα φεγγάρια που μπορούμε να ενσωματώσουμε.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση

Καραστάθη, Ά. (2018). «Η ατμοσφαιρικότητα της βίας υπό συνθήκες συνυφασμένων κρίσεων», Feministiqa, 1, σσ. 6-15.

Ξενόγλωσση

Bhandar, B., & Ziadah, R. (2020). Introduction. Στο Revolutionary feminisms: Conversations on collective action and radical thought. Verso.

Blackwell, A. G. (30 Ιουνίου 2022). Radical healing with Prentis Hemphill. Radical Healing, Season 4, Episode 1. Ανακτήθηκε 1/9/2022 από https://www.policylink.org/episodes/radical-healing.

brown, a. m. (2020). We will not cancel us: And other dreams of transformative justice. AK Press.

brown, a. m., Brown, A., Dixon, E., & Piepzna-Samarasinha, L. L. (2021). Survival as transformative justice: “Live and work and be free and heal”. Yes Magazine, The Solving Plastic Issue: Culture Shift. Ανακτήθηκε 1/9/2022 από https://www.yesmagazine.org/issue/solving-plastic/2021/05/10/transformative-justice-live-work-be-free-heal.

brown, a. m., Gent, G., Han, S., & Shange, S. [UC Santa Cruz Arts, Lectures and Entertainment] (2021, May 12). Visualizing abolition: Futures [Video]. Youtube. Ανακτήθηκε 1/9/2022 από https://www.youtube.com/watch?v=i5OYwqw1rIk.

Cullors, P. (2022). An abolitionist’s handbook: 12 steps to changing yourself and the world. St. Martin’s Press.

Davis, A. (2003). Are prisons obsolete?. Seven Stories Press.

Davis, A. (2005). Abolition democracy: Beyond empire, prisons and torture. Seven Stories Press.

Davis, A. Y., Gent, G., Meiners, E. R., & Richie, B. E. (2022). Abolition. Feminism. Now.  Penguin, 2022.

Dillon, S. (2022). I must Become a menace to my enemies: Black feminism, vengeance, and the futures of abolition, GLQ: A Journal of Lesbian and Gay Studies, 28(2), 185.

Giles, H. G. (2020). Abolish the police. Στο Abi-Karam, Α. & Gabriel, K. (επιμ.), We want it all: An anthology of radical trans poetics (σσ. 139-143). Nightboat.

Jackson, J. L., & Meiners, E. R. (2011). Fear and loathing: Public feelings in antiprison work, WSQ: Women’s Studies Quarterly, 39(1/2), 272.

Kaba, M. (2021). We do this ‘Till we free us”: Abolitionist organizing and transforming justice. Haymarket Books.

Maté, G. (2022). The myth of normal: Trauma, illness and healing in a toxic culture. Avery Publishing.

Stouraiti, A. (2021). The use of psychodrama in mediation training, Mediares, 1, 128-139. https://www.mediaresrivista.it/wp-content/uploads/2021/08/psychodrama-stouraiti.pdf

*Κατερίνα Στάμου

Η Κατερίνα Στάμου είναι ανεξάρτητη επιμελήτρια και υποψήφια διδακτόρισσα στο τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Αντικείμενο της έρευνάς της αποτελούν οι επανορθωτικές (reparative) πρακτικές στη διασταύρωση τέχνης, κοινότητας και κοινωνικής αλλαγής.

ΠΗΓΗ: https://feministiqa.net/feminismoi-katargisis-kosmoi-pou-den-epanatravmatizoun/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

The Sun

The Sun 640 480 positiv

Photo by Rajiv Bajaj on Unsplash

for the english version click here

Σαγήνη*

Κάθε πρωί ήταν η πιο δύσκολη ώρα της μέρας, κάθε ξύπνημα ήταν ένας βασανισμός. Από τον πρώτο χτύπο του ρολογιού ο οποίος γινόταν κατά τις 9 , άνοιγα τα μάτια μου. Μαζί με τα παράθυρα του εαυτού μου άνοιγαν και τα αλουμινένια πάνω από μια εκθετικά παρανοϊκά πόλη ,κάπου στο κέντρο της Αθήνας, στο κέντρο της Ελλάδας. Ένας υπεροργανισμός σαν μια φωλιά μυρμηγκιών ,όπου όλοι συνεργάζονταν για την προστασία της βασίλισσας: το χρήμα και τον έρωτα. Για μένα ήταν το κέντρο του κόσμου.

Μαζί με την πρωινή μου ρουτίνα ξεκινούσαν αυτόματα οι ταχυπαλμίες , ο φόβος και η έξαψη για την ημέρα μου. Δεν ήμουν μια συνηθισμένη φοιτήτρια. Δεν πήγαινα στην σχολή , δεν έτρωγα στη λέσχη και δεν μου έστελναν λεφτά οι γονείς μου. Πάντα είχα κάτι παραπάνω από τα απαραίτητα για εμένα και αυτούς που έως τώρα βλέπω σαν δικά μου παιδιά, τους φίλους μου. Μέσα στις εστίες υπήρχαν κατεστραμμένα περιβάλλοντα , με τάση στην μετεφηβεία , τις καταχρήσεις και την αντιμετώπιση της ζωής σαν βιντεοπαιχνίδι. Εάν παίξω καλά , ίσως και ζήσω. Ήταν προνόμιο να μπορώ να εκπληρώνω όλα τα παραπάνω με την συμβολή χρημάτων. Και κάπου εδώ πρέπει να έρθω σε επαφή με τα συναισθήματα μου.

Έως και τώρα αντιμετωπίζω τον εαυτό μου σαν ένα τρίτο άτομο, σκέφτομαι τι θα ένιωθε κάποιος στην θέση μου και αποφασίζω να μιλήσω για αυτά όποτε με ρωτάνε. Μα τώρα , και σήμερα και καθώς τα χέρια μου τρέχουν στο πληκτρολόγιο – μακάρι να ήμουν μια από τις κλασσικές , να έγραφα σε λευκό χαρτί με μαύρα γράμματα- θα εκφραστώ αυθεντικά και αφιλτράριστα , γιατί αυτό είναι η κατάρα της γραφής.

Πίσω στην πρωινή μου επιτηδευμένη κινηματογραφική ζωή. Πάντα πρόσεχα την υγιεινή μου , γιατί έτσι ήταν οι κανόνες της εργασίας. Περιποιημένα άκρα , σαγηνευτική μυρωδιά, ολόισιο ξανθό μαλλί, προσεγμένα και διακριτικά βαμμένη- δεν ήθελες να μοιάζεις με γυναίκα άλλωστε, μα με κοριτσάκι- σώμα χωρίς τρίχες , γιατί έτσι επιτάσσουν τα κοινωνικά πρότυπα και η πορνοπαιδεία για την γυναίκα . Αυτή η σιχαμένη απάθεια που κάθε μέρα έβγαζα από την ντουλάπα και με εφοδίαζε για να αντέξω την ζωή. Ποτέ δεν χώνεψα την ιδέα πως είμαι το ωραίο φύλο. Ωραία κάνει μια γυναίκα η αιχμηρότητα του όχι της , η τρεχούμενη φαντασία του χιούμορ της, η δυναμικότητα της στοργής της, η ακατέργαστη διανόηση της και εγώ πάντα ήμουν ωραία στα μάτια των άλλων για τα δικά μου μάτια. Αυτό ήταν ανέκαθεν μια στενάχωρη απεικόνιση του εαυτού μου στα κεφάλια των άλλων. Φαντάζομαι πως η ευαισθησία σε αυτόν τον κόσμο , είτε θα σε κάνει να καταστρέψεις τον εαυτό σου ή τους υπόλοιπους, και εγώ επειδή είμαι μετρημένη, η σκέψη μου απαρτίζεται από αλληλουχίες, αποφάσισα να τα κάνω ένα- ένα.

Ένα μήνυμα , με μια διεύθυνση για ένα σπίτι ή ένα ξενοδοχείο , ένας αριθμός δωματίου ή ορόφου και ένα όνομα ήταν αυτά που περίμενα πάντα, μα ποτέ δεν ήθελα να έρθουν. Ερχόντουσαν από την dealer μου, μια γυναίκα που πληρωνόταν να μου κλείνει ραντεβού με άντρες κατά κύριο λόγο, με σκοπό να τους κάνω μασάζ. Κυρίως αυτό έλεγα στους γύρω μου . Με ενημέρωνε για όλες τις ιδιαιτερότητες τους, αφού πρώτα είχε πάει η ίδια σε αυτούς ,για λόγους ασφαλείας. Αυτά τα μηνύματα με διέκοπταν από ένα γέλιο και έφερναν στην επιφάνεια την κυνικότητα και την αρρώστια που συνοδεύει τις υπάρξεις μας. Ανέβαζαν από αυτήν την βαθιά και απύθμενη λίμνη του συλλογικού ασυνείδητου όλα αυτά που τριγυρίζουν στα κεφάλια όλων , όμως τα τιτλοφορούν ως ανωμαλία. Η εργασία μου είναι στο περιθώριο γιατί είναι κακοποιητική, κάτι για το οποίο η κοινωνία έχει βαθιά συνείδηση αλλά και μεγάλη ανάγκη από αυτήν, αφού απαρτίζεται από τα δύο βασικά συστατικά της σύγχρονης βιώσιμης ζωής : το χρήμα και τον έρωτα. Την στιγμή που ο ήχος ενός μηνύματος ταξίδευε στα τύμπανα μου παραδόξως ένιωθα τόσο δυνατή που δεν ασθενώ ενώ βρίσκομαι μέσα στις φλέβες μια κοινωνικής λευχαιμίας. Έτσι αμυντικά ατρόμητη , μασουλούσα την τσίχλα μου και ξεκινούσα .

Πάντα στην διαδρομή κοιτούσα λευκούς προνομιακούς άντρες μέσα στα μάτια, μέσα από λευκά φώτα μέσων μεταφοράς ή κάτω από τον λαμπερό ήλιο που τους χτυπούσε στα μάγουλα και ύστερα κατέβαζα το βλέμμα. Έπαιρνα δύο ανάσες εκεί που χωρούσε μια και ξαναέλεγα τα ίδια ψέματα που μου είχαν πει από το γραφείο: ‘’ Εκμεταλλεύσου την πατριαρχία , αν δεν μπορείς να την πολεμήσεις΄΄. Για μια στιγμή αναθάρρευα και ένιωθα σίγουρη για το τι πάω να κάνω, μα πάντα δάγκωνα και μάτωνα τα χείλη μου από το φόβο. Ήταν μια εξευτελιστική εμπειρία για όλους τους άλλους , εκτός από εμένα λογικά. Έχεις προσέξει πως όταν μιλάμε για πράγματα που έχουν πάψει να υπάρχουν στην ζωή μας, μιλάμε σε παρελθοντικούς χρόνους; Λες και τώρα έχουν σταματήσει να υπάρχουν. Αυτό το ονομάζω μικρό θάνατο ,και μαζί με την δολοφονία του σκοτώνω και ένα κομμάτι μου. Και έτσι σαπίζεις από μέσα σου σιγά- σιγά , μα τουλάχιστον σκέφτεσαι και δεν ζεις υπέροχα.

Έπαιρνα ταξί που σχεδόν καθημερινά με οδηγούσαν στα ξενοδοχεία ημιδιαμονής . Ήξεραν για αυτά τα μέρη αφού υπήρχαν σε όλες τις γειτονίες. Οι υπάλληλοι των ταξί , μικροαστοί άνθρωποι , επηρεασμένοι βαθύτατα από την πατριαρχία είχαν την ανάγκη να επιδείξουν τον ανδρισμό τους υποτιμώντας μια σεξεργάτρια , κατά πλειοψηφία στην ηλικία της κόρης τους. Εκείνες τις στιγμές άναβα ένα τσιγάρο και ένιωθα άδεια. Όχι δεν υπήρχε μένος απέναντι στο πρόσωπο του , μόνο ένα μειδίαμά στο δικό μου. Δεν έμπαινα ποτέ στην διαδικασία να εξηγήσω τις πεποιθήσεις μου ή να του μιλήσω για ποίηση για να ξεπεράσει την εικόνα για μια τελειωμένη νυμφομανή νέα που είχε στο κεφάλι του για εμένα. Δεν το έκανα όχι γιατί ήμουν μια δυναμική γυναίκα που δεν την ένοιαζε τι πίστευε κάποιος για αυτήν, αλλά γιατί πίστευα πως μου άξιζε αυτή η αντιμετώπιση. Και εκεί είναι που μοιάζαμε εγώ και αυτός ο ταξιτζής , στα υπολείμματα μισογυνισμού και πατριαρχίας, και πόσο λυπάμαι που χώραγε το μυαλό αυτά για τα οποία μιλούσε.

Με κατεύθυνε στα μέρη στα οποία πωλούταν ο αισθησιασμός με το κιλό μακριά από οικογενειακές στιγμές και την κάρτα που χτυπάς πριν μπεις στην εταιρεία. Εκεί οι άνθρωποι ήταν ελεύθεροι να σε ψωνίσουν από μια φωτογραφία σε ένα σαιτ, σαν να είσαι ένα κομμάτι φρέσκο κρέας. Εκεί σε περίμεναν ημίγυμνοι , και ένιωθαν άνετα να σε φέρουν σε δύσκολη θέση με απόλυτη άνεση. Σε καλωσόριζαν με το όνομα σου , και σου έσφιγγαν το χέρι ασφυκτικά δυνατά , για να επισημάνουν πως αφού σε πληρώνουν είσαι εγκλωβισμένη και τους ανήκεις. Ήταν πελάτες σου. Αντίκριζες κυρίως πλούσιους και μεσοαστούς που ψάχνανε αυτό το νόημα , μα τουλάχιστον βρίσκαν τον έρωτα – επί πληρωμή . Χασάπηδες , χρηματιστές , αρχιτέκτονες που πολλές φορές ήθελαν απλά να πιείτε κρασί και να μιλήσετε. Απλά άκουγα και προσποιούμουν ότι συμπονούσα την μοναξιά τους. Ήταν τα πλάσματα που άκουγα σε παραμύθια σαν παιδί με κενά βλέμματα , κρύα χέρια και υπήρχαν κάτω από το κρεβάτι σου ακόμα και όταν ήσουν μόνη σου στο δωμάτιο . Και στις δύο περιπτώσεις τα φώτα ήταν κλειστά. Έβγαζαν απόκοσμους ήχους , που ακουγόντουσαν σαν παραμορφωμένα τραγούδια και που και που ξεχώριζες κάποια λέξη. Λοιπόν αυτές οι λέξεις επαναλαμβάνονται και δεν ξέρω αν έτσι θεωρείται λειτουργικός ο εγκέφαλος μου. Αναγνωρίζω το κλισέ του επακόλουθου , όμως και την αλήθεια του. Πόσο ταπεινωμένη ήσουν με τα λάδια να λερώνουν τα ρούχα σου και τα νύχια σου να έχουν δέρμα μέσα τους. Ξέρεις, ο κάθε άνθρωπος έχει την δική του φυσική μυρωδιά , μα για εμένα εκείνη την περίοδο η μυρωδιά μου ήταν οι αισχρολογίες , ένα αντρικό αποσμητικό , το τσιγάρο και οι χωματερές.

Ο φυσικός πόνος είναι στην λήξη αυτής της παράστασης παραλογισμού. Όταν βγαίνεις από το μπάνιο και τα λεφτά σε περιμένουν στην άκρη ενός λευκού σεντονιού, που κάποιος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να διαχωρίσει το οξυγόνο από την εισπνοή. Τότε είναι που ο πόνος σε ακουμπάει και έρχεται μια ολόκληρη ζωή με πατεράδες να σου φωνάζουν να μην βγεις έτσι έξω , σαν πόρνη , με συντρόφους να σε λένε εύκολη , με διαφημίσεις να υπονοούν πόσο πρόστυχη είσαι με αυτό το βαθύ ντεκολτέ και με την κοινωνία να σε δείχνει με το ένα δάχτυλο και μια λαοθάλασσα να σου φωνάζει ‘’Τι περίμενες;’’. Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα ένοχη, αλλά ήμουν θύμα ενός κύκλου σεξεργασίας.

Αναδυόμενη και γέννημα θρέμμα ενός αστικού τοπίου , που είμαι σίγουρη πως ενέπνευσε πολλαπλές ταινίες κοινωνικής δυστοπίας , ξεκίνησα από μικρή να αντιλαμβάνομαι τις παθογένειες μέσα στον ιστό του. Από το σχολικό κώδικα ένδυσης ως και την διαφορετική αντιμετώπιση των γονέων ανάμεσα σε εμένα και τον αδερφό μου ήμουν καταδικασμένη στα διαφορετικά μου χρωμοσώματα. Όλη η βιομηχανία την καπιταλιστικής προώθησης έφερνε μπροστά στα παιδικά μου μάτια κούκλες, ψηλές , αδύνατες και πλαστικές. Αργότερα κατάλαβα πως με προετοίμαζε να προσληφθώ και εγώ ως μια βιτρίνα από καφετέριες μέχρι έναν φωτογραφικό φακό . Ο μόνος τρόπος να ξεφύγω και ίσως να αναμετρηθώ σε διανοητικούς εργασιακούς αγώνες ήταν να γίνω δυναμική δικηγόρος ή γιατρός όπου με την πρώτη αναποδιά κάποιος θα μου πρόσαπτε τον χαμηλό μου κώλο και όχι την επαγγελματική μου ιδιότητα. Δεν είναι μια μικρή νίκη να ισοσταθμίζονται οι μισθοί ανάμεσα στα δύο φύλα , αλλά μην γελιόμαστε, ο πραγματικός πόλεμος έγκειται στην νοοτροπία του ωραίου σε σχέση με το δυνατό. Η δυναμικότητα ενός κυνηγού , ένα σαθρό στερεότυπο για τους άντρες, είναι σε θέση και σχεδόν επιβάλλεται να κατακτήσει το ωραίο – με την μόνη προϋπόθεση το ωραίο να είναι εκεί. Πληρωνόμαστε για να τοποθετούμαστε ως λαμπερά τρόπαια κατάκτησης στον άθλο ενός αρρωστημένου κυνηγιού ανάμεσα μας. Τι το διαφορετικό έχει η σεξεργασία με οποιαδήποτε άλλη εργασία σκέφτηκα. Τουλάχιστον δεν θα υποκρίνομαι πως δεν πληρώνομαι για την εμφάνιση μου. Και αν αυτό ακόμα δεν το βλέπεις ρίξε μια ματιά στην υποδοχή του κλαμπ, στις τηλεπαρουσιάσεις, στις ινφλουενσερ.

Μα παρόλα αυτά δεν είναι μόνο η σεξουαλικοποίηση και η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση της καταναλωτικής ανάγκης που καταλήγει τα αρσενικά να μετράνε την αίγλη τους στον αριθμό γυναικών και στα ρολόγια τους, είναι και ο εσωτερικευμένος μισογυνισμός. Είναι οι μαμάδες μας που παρακολουθούν σειρές με μια γυναίκα να δέχεται σεξουαλική παρενόχληση και να διαστέλλονται οι κόρες τους από το πώς τόλμησε να διεγείρει τον πόθο ενός παντρεμένου. Είναι οι φίλες μας που ψαλιδίζουν την αυτοπεποίθηση μας για τα μακρύτερα μαλλιά μας και τα μεγαλύτερα στήθη μας. Είναι οι receptionists που μόλις άκουγαν ότι έχω ραντεβού στο 302 , γελούσαν. Είναι η βιομηχανία της μόδας, τα συγκεκριμένα νούμερα της και οι στυλίστριες που μιλάνε για diversity σ ’έναν χώρο που βασίζεται στον διαχωρισμό του όμορφου και το άσχημου. Ειρωνεία. Είναι ο ανταγωνισμός που διογκώνεται μέσα στο απέραντο άστυ και μένει λίγος χώρος για αυτόν σε κάθε μυαλό θηλυκότητας.

Σαφώς και η πατριαρχία θίγει και την αρσενική πλευρά με άπειρους καταπιεστικούς τρόπους , αλλά η αλήθεια δεν είναι πως είμαι εδώ για μιλήσω για αυτό. Είμαι εδώ για να καταθέσω ένα κομμάτι των λόγων που ο φεμινισμός χρειάζεται να είναι υπαρκτός και ηχηρός. Είμαι μια λευκή προνομιούχα γυναίκα και αντιλαμβάνομαι τον σεξισμό και την πατριαρχία σε κάθε μου μεσοβαλκανικό κύτταρο.

Μα η άβυσσος είναι αβάσταχτη και πολλές φορές έπαιρνα ένα διάλειμμα και πήγαινα μέχρι το μπάνιο για να ρίξω κανένα κλάμα. Ύστερα έβγαινα πάλι έξω και πλάγιαζα στο κρεβάτι μαζί τους , ανεπηρέαστη από το τι είναι η πραγματικότητα. Πραγματικότητα για εμένα ήταν ότι κάποια στιγμή αυτό θα τελειώσει και ζούσα μόνο για εκείνη την στιγμή. Έτσι κατάλαβα για τα ετεροχρονισμένα μου συναισθήματα. Δεν προλάβαινα να βιώσω την κατάσταση μόνο να την ξεπεράσω. Είσαι ο πιο αρρωστημένος αν νιώθεις υγιής εδώ που ζούμε;

*Η Σαγήνη είναι μια που ψάχνει ακόμα το όνομα της. Τα ψευδώνυμα έχουν πιάσει τόπο.

ΑΓΟΡΙΑ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ: Πως η κατασκευή της στερεοτυπικής αρρενωπότητας βλάπτει τους άνδρες

ΑΓΟΡΙΑ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ: Πως η κατασκευή της στερεοτυπικής αρρενωπότητας βλάπτει τους άνδρες 640 853 positiv

Photo by Jon Tyson on Unsplash

Ειρήνη Γεωργή*

Έχω κάνει αποστολή της ζωής μου το να μιλάω στους άντρες για φεμινισμό. Κοίτα να δεις όμως τι γίνεται. Το πρόβλημα είναι ότι οι άντρες δεν ακούν τις γυναίκες, πόσο μάλλον όταν οι γυναίκες τους μιλάνε για φεμινισμό. Το πρόβλημα είναι ότι οι άντρες ακούν άλλους άντρες. Και ξέρεις τι είδους άντρες μιλάνε στους άλλους άντρες; Θα σου πω.

Πιθανότατα ξέρεις τον Jordan Peterson. Εκείνον τον ωραίο ασπρομάλλη που σε μια άλλη ζωή μπορεί να τον έλεγες ντάντι, που είναι χαρισματικός όταν μιλάει, και κάποτε ίσως έβγαζε κάπως νόημα, παρόλο που ήταν τρομερά επιλεκτικός στις έρευνες που χρησιμοποιούσε για να στηρίξει τα επιχειρήματά του. Γενικά λατρεύει να μιλάει για τις βιολογικές διαφορές των φύλων και άλλα τέτοια που λένε οι μπαρμπάδες της ηλικίας του, αλλά εδώ και χρόνια το ‘χει χάσει και πραγματικά σχεδόν ανησυχώ γι’ αυτόν. (Δηλαδή πρέπει να λύσεις τα θέματά σου με τη μαμά και τη γιαγιά σου, κάνε θεραπεία, δεν γίνεται να κλαις συνέχεια μπροστά στον φακό, ούτε εγώ δεν κλαίω τόσο όταν μιλάω για ιστορίες βιασμών εκατοντάδων γυναικών, κάπου έλεος λοιπόν).

Ο Τζόρνταν δεν ξέρω αν όντως το ‘χει χάσει ή αν το κάνει γιατί κάθε φορά που κλαίει στην κάμερα σκουπίζει τα δάκρυά του με πεντακοσιοδόλαρα ή για έναν λόγο τελείως διαφορετικό. Πιθανολογώ ότι μπορεί να ανήκει στην κατηγορία εκείνων που ξεκίνησαν την ονλάιν καριέρα τους σχετικά μετριοπαθώς, και σταδιακά έγιναν radicalized από το ίδιο τους το κοινό. Ναι, η ριζοσπαστικοποίηση δεν συμβαίνει μόνο από τον creator προς το κοινό, συμβαίνει και αντίστροφα και είναι ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο που σε έναν μικρούλη βαθμό συνέβη και σε μένα. (Αριστερώθηκα. Προφανώς).

Στη manosphere (αντρόσφαιρα), συγκεκριμένα, πολλοί ξεκίνησαν ας πούμε ως fitness coaches που μιλούσαν για σκουότς και πρωτεϊνούλα, και εξαιτίας του κοινού που διψούσε για έτζι περιεχόμενο, το γύρισαν σε μισογυνισμό, αλτ ραϊτισμό και ματσίλα.

Όλο ευθεία μέχρι Andrew Tate γωνία. Ο οποίος έλεγε ξεκάθαρα να βιάζετε γυναίκες για να τις βάζετε στη θέση τους, και δεν έμενε μόνο στα λόγια ο άνθρωπος, ζούσε ό,τι δίδασκε, μάλιστα είχε και μπίζνα τράφικινιγκ. Αυθεντικός.

Ο Τέιτ είχε τεράστια επιρροή αλλά πλέον δεν υπάρχει στο ίντερνετ. Τον είχαν κόψει από παντού εκτός από μια σύντομη επανεμφάνιση στο Τουίτερ, στο οποίο εξαιτίας της ιδιοφυΐας Elon Musk, ο λογαριασμός του είχε επανεγκαθιδρυθεί, αλλά έντερ Greta Thunberg ως από μηχανής θεά, που τον έστειλε φυλακή.

Όμως ο Τέιτ είναι η κορυφή του παγόβουνου. Υπάρχουν άπειροι εκεί έξω που θέλουν να γίνουν Τέιτ στη θέση του Τέιτ, και κάνουν ό,τι μπορούν για να το πετύχουν, διότι ξέρουν ότι υπάρχει κενό στην αγορά και έχουν τρέξει να το γεμίσουν.

Και έχει γεμίσει το Tiktok με επίδοξους Τέιτερζ (δεν ξέρω αν υπάρχει η λέξη), που λένε σε δεκαπεντάχρονα να γίνουν άντρες, να παίρνουν στεροειδή για να φουσκώσουν, να μην γκρινιάζουν, να μην κάνουν σαν λιτλ μπίτσεζ, να μάθουν να βγάζουν λεφτά ονλάιν, (με κομπίνες σε δωδεκάχρονα μάλλον), να επενδύουν σε κρύπτο, κι ότι αν έχουν πατήσει τα είκοσι, δεν αξίζουν τίποτα αν δεν έχουν κώλο (έτσι σκέτο, να ίπταται στο πλάνο) και λάμπο. Όπου το «λάμπο» δεν είναι άνορθόγραφη Αννούλα, είναι Λαμποργκίνι. Τα εικοσάχρονα. Λαμποργκίνι.

Οι Τέιτερζ ξεφυτρώνουν στα σόσιαλ σαν ντικ πικς στα μέσατζ ρικουέστς κοπέλας με φωτό προφίλ με μαγιό, και μιλάνε συνέχεια για το τι σημαίνει να είσαι άντρας, που στην κοσμοθεωρία τους είναι να είσαι gym bro, να βγάζεις πολλά λεφτά, να μην μιλάς για συναισθήματα και άλλα τέτοια γλυκερά, να είσαι συνέχεια θυμωμένος και να βλέπεις τις γυναίκες σαν τρύπες, εκτός κι αν έχει φτάσει η ώρα να τους κάνεις παιδιά. (Που και τότε δεν θα είναι αληθινοί άνθρωποι, αλλά ρομπότ φροντίδας, μαγειρέματος, σεξ και νοικοκυριού φυσικά).

Οι Τέιτερζ είναι αμέτρητοι και γίνονται ίνφλουενσερς που πραγματικά επηρεάζουν εκατομμύρια εφήβους που βλέπουν ένα βίντεο αρχικά, και μετά τους βγαίνει κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο, μέχρι που τα πιστεύουν όλα και προσαρμόζουν την ιδέα της πραγματικότητας μέσα από τα παραμορφωμένα φίλτρα αυτού που ονομάζουμε προβληματική αρρενωπότητα.

Οι άντρες και ειδικότερα οι νεαροί άντρες, έχουν τεράστια ανάγκη από καθοδήγηση. Αναζητούν απελπισμένα καθοδήγηση από σχεδόν οποιονδήποτε, που να τους βοηθήσει να βγάλουν νόημα από έναν κόσμο που αλλάζει, από έναν κόσμο όπου αυτά που τους έμαθαν παιδιά, φαίνονται να μην ισχύουν πια. Έζησαν ένα κίνημα MeToo και είδαν τις γυναίκες θυμωμένες, και η άμεση αντίδρασή τους ήταν “not all men”, δηλαδή αμυντική, αλλά αυτό πια δεν αρκεί.


Πώς τολμάνε να είναι θυμωμένες, αφού έχουν όλα τα προνόμια μαζί; Όλοι έχουν τις γυναίκες μην βρέξει και μην στάξει, είδες ποτέ γυναίκα σε δουλειά χειρωνακτική; Άσε που δεν πάνε στον πόλεμο και που αυτές σώζουν πρώτες αν το πλοίο βυθιστεί. Αλλά το χειρότερο απ’ όλα, αυτές οι κάρχιες στερούν το σεξ στα καλά παιδιά, μια και καμιά δεν δέχεται μαζί μου να πηδηχτεί. Με ποιο δικαίωμα κυρά μου λες όχι σε ένα καλό παιδί;

Και λένε κάτι μπούρδες για πατριαρχία, (λες και ειδικά στην Ελλάδα που πέφτει παντόφλα, δεν έχουμε μητριαρχία), λένε ότι υπάρχει κουλτούρα βιασμού, λες και δεν καταδικάζουμε όλοι τον βιασμό, λένε ότι δεν τους αρέσει να τους μιλάνε στον δρόμο, τότε γιατί το φόρεσες μωρή το μίνι; Κι από πάνω λένε ότι τα φύλα δεν είναι δύο, μιλάμε το ‘χουν χάσει τελείως.

Λένε ότι η αρρενωπότητα είναι «τοξική» και κάνουν ότι γουστάρουν κάτι αγοράκια που δεν τα λες και πολύ αγοράκια, βουτυρομπεμπέδες, φλώροι, που μιλάνε για τα συναισθήματά τους και δεν ντρέπονται και να κλάψουν, μπέτα simp λουλούδες του καναπέ, μαλακοί και μαλθακοί, που δεν θα γίνουν ποτέ άντρες σωστοί.

Γιατί οι άντρες οι αυθεντικοί δεν είναι έτσι. Είναι σκληροί. Δυνατοί. Ανθεκτικοί. Δεν χρειάζεται να μιλάνε πολύ. Είναι άλφα. Κυρίαρχοι. Αυτοί είναι οι άντρες που κερδίζουν στη ζωή. Όλα τα άλλα είναι ψέματα και προπαγάνδα, για μια νέα τάξη πραγμάτων που οι άντρες θα χάσουν τα δικαιώματά τους, τα κεκτημένα τους δηλαδή, και θα ευνουχίζονται από παιδιά, μεγαλώνοντας σαν κοριτσάκια, μην τυχόν και εκφράσουν την αληθινή τους αντρική φύση, τη βιολογική. Οτιδήποτε woke προσπαθούν να μας πουλήσουν, ανήκει στο Σχέδιό τους, και ο άντρας ο αληθινός οφείλει να αντισταθεί.


Και αντιστέκονται φυσικά. Αντιστέκονται στρεφόμενοι στον νεοσυντηρητισμό, δηλαδή στον αλτ ραϊτισμό, δηλαδή στη δεξιά και στον μισογυνισμό. Θέλουν απεγνωσμένα να ανήκουν και να αισθανθούν ότι ταιριάζουν σε μια κοινωνία που αλλάζει με ρυθμό καταιγιστικό, και που οι προοδευτικοί γελάνε στα μούτρα τους και τους λένε αμόρφωτους και πρωτόγονους. Τους μένει μόνο το μίσος και η αντίδραση σε κάθε τι προοδευτικό. Κοροϊδεύουν με τη σειρά τους και βρίζουν τον προοδευτισμό, γιατί είναι ο μόνος τρόπος να ξορκίσουν τον φόβο και την απειλή ότι κανείς πια δεν έχει ανάγκη αυτό που εκείνοι είναι, το μόνο πράγμα που τους έμαθαν να είναι. Γιατί η αρρενωπότητα που νομίζουν ότι είναι αυθεντική, είναι μια ύπουλη κοινωνική κατασκευή.

Δεν ξέρω πόσοι Έλληνες Τέιτερζ υπάρχουν αλλά ξέρω ότι η τάση δεν είναι μόνο στο εξωτερικό. Το τι σχόλια έχω στο Tiktok είναι αποκαρδιωτικό. Και τα διαβάζω με ένα ενδιαφέρον κοινωνιολογικό και ανθρωπολογικό, με λένε «νεοταξίτισσα» μεταξύ πολλών κοσμητικών επιθέτων ως τον υπέρτατο χλευασμό, και αυτό που με θλίβει είναι ότι θα μπορούσαμε να μιλάμε για πολύ πιο σύνθετες έννοιες, να ανέβουμε επίπεδα και να αναλύουμε την Barbie και το beauty culture από σκοπιά μεταφεμινιστική και καπιταλιστική, να επαναπροσδιορίσουμε την αρρενωπότητα και να αποδομήσουμε το αντρικό βίωμα σε μια εποχή που η αυταπάτη της πατριαρχίας ως λογική δομή της κοινωνίας έχει κλονιστεί. Αλλά όχι. Ακόμα, το να αναφέρεις τη λέξη «γυναικοκτονία» ή το να πεις ότι ένα αστείο μπορεί να είναι σεξιστικό, σε κάνει φεμιναζί. Ειλικρινά, μου λείπει ο διάλογος που θα μπορούσαμε να είχαμε μαζί.

Η αρρενωπότητα περνάει κρίση και δεν έχουμε αρκετά θετικά πρότυπα της εξελιγμένης αρρενωπότητας. Ξέρεις τι έχουμε; Έχουμε τον Bedros Keuilian. Έναν φουσκωτό Ρωσοαμερικάνο εντρεπρενέρ που έχει χτίσει μια αυτοκρατορία που βασίζεται στην ανάγκη εκατοντάδων χιλιάδων αντρών να ανήκουν, και να επανακτίσουν την αίσθηση ότι η αρρενωπότητα που ξέρουν έχει αξία. Ο Μπέντρος προσφέρει πάρα πολλές υπηρεσίες, έχει γράψει και το βιβλίο Man Up (Γίνε Άντρας), αλλά η πιο γνωστή απ’ όλες είναι το Modern Day Knight Project, (Σύγχρονος Ιππότης), που πίστεψέ με, δεν έχει καμία σχέση με ρομάντζο ούτε μαγεία.

Το MDK πρότζεκτ είναι ένα bootcamp πρόγραμμα 75 ωρών για τα υπέρτατα άλφα μέιλς. Ο Μπέντρος λέει «κάποιοι θα το έλεγαν βασανιστήριο, αλλά εγώ το λέω ευκαιρία». Πάνε άντρες και πληρώνουν λεφτά για να τους έχουν κάτι τύποι με μούσκουλα και πούρα τρεις μέρες να κυλιούνται στη λάσπη (πάρα πολλή λάσπη), πάνω σε σύρματα και σε πέτρες, να κάνουν πεζοπορίες σε βουνά φορτωμένοι εξοπλισμό, να κυλιούνται ξανά για μεγάλες αποστάσεις, να τους κάνουν bullying, να τους ουρλιάζουν στα μούτρα και να τους κάνουν καψόνια στρατού, να μην τους αφήνουν να κοιμηθούν, να τους βάζουν να κάνουν ασκήσεις που προσομοιάζουν την εβδομάδα κόλασης (Hell Week) των Navy Seals για την οποία κανείς τους δεν έχει προπονηθεί, να τους πνίγουν σχεδόν με μάνικες νερό στη μούρη, μέχρι και να τους βάζουν να σκάψουν τον ίδιο τους τον τάφο και να μπαίνουν μέσα, για να μην μπορούν να αναπνεύσουν. Ένας άντρας πέθανε την 5η φορά που πραγματοποιήθηκε το πρόγραμμα. Εννοείται όλοι έχουν υπογράψει ότι το πρόγραμμα δεν έχει καμία ευθύνη για ό,τι συμβεί.

Ξέρεις πόσα πληρώνουν για το προνόμιο να κάνουν το MDK πρότζεκτ; Δεκαοκτώ χιλιάδες δολάρια ($18,000).

Αν ήθελα να γελάσω, θα έλεγα ότι αυτή είναι η πιο γκέι κραυγή βοήθειας που έχω δει ποτέ, να πληρώνεις για να είσαι τρεις μέρες βρεγμένος μέσα σε χαντάκια δίπλα σε άλλους άντρες που αγκομαχάνε, αυτή είναι η μόνη θεωρία δύο άκρων που ασπάζομαι, γιατί αλλιώς καλύτερα πλήρωσε ντομινατρίξ να στα κάνει αυτά, θα σου έρθει πιο φτηνά και στο τέλος άμα θέλεις θα κάνεις και σεξ, αλλά νομίζω ότι δεν σε νοιάζει αυτό τελικά.

Όμως δεν είναι καθόλου αστείο. Αυτό που είναι το λιγότερο αστείο απ’ όλα, είναι ότι έχουν φτιάξει και το Squire πρόγραμμα για έφηβα αγόρια, από 13-14 χρονών. Στέλνουν τα αγοράκια μαζί με τους πατεράδες, ώστε τα αγοράκια να γίνουν «άντρες». (Γιατί τα δεδομένα τραύματα της παιδικής ηλικίας δεν είναι αρκετά, οπότε ας προσθέσουμε μερικά). Στα πλεονεκτήματα μάλιστα του προγράμματος αναφέρεται το ότι «δεν θα φέρεται πια σαν παιδί». Το αφήγημα είναι ανατριχιαστικά ακριβές από την ανάποδη. Ότι η κοινωνία θέλει τα αγόρια αδύναμα και μαλθακά και το Χόλιγουντ προβάλλει το πρότυπο του υποτακτικού λούζερ, και πρέπει να προστατεύσεις τον γιο σου από τη θηλυκοποίηση που θέλουν *αυτοί*.

«Αυτοί» είμαστε εμείς που θέλουμε τα παιδιά να είναι παιδιά. Αυτοί είμαστε εμείς που θέλουμε οι άντρες να είναι ολόκληροι άνθρωποι και όχι μισοί. Γιατί η πατριαρχία έχει τραβήξει πάνω στην ανθρώπινη υπόσταση μια κάθετη γραμμή, κι έχει πει από δω είναι τα αρρενωπά χαρακτηριστικά, δύναμη, αντοχή, προστασία, λογική, κι από δω τα θηλυκά, γλυκύτητα, φροντίδα, επικοινωνία, συναίσθημα. Αλλά οι γυναίκες επιτρέπεται να δανειστούν λίγο από τα αρρενωπά, γιατί το να είσαι «αντράκι» είναι θετικό, ενώ το να θες οτιδήποτε θηλυκό, είναι ντροπιαστικό.

Το ζητούμενο δεν είναι να είσαι άντρας σε επαφή με τη «θηλυκή σου πλευρά». Δεν υπάρχει πλευρά θηλυκή κι αρσενική. Το ζητούμενο είναι να είμαστε ολόκληροι άνθρωποι, να ζούμε όλο το φάσμα της ανθρωπινότητας, αλλιώς καταδικάζουμε τον εαυτό μας σε αυτό-ακρωτηριασμό και φυλακή. Η στερεοτυπική αρρενωπότητα θέλει τους άντρες να ζουν μισή ζωή.

Πρέπει να προστατεύσουμε τα αγόρια μας. Τα κορίτσια μπορεί να κινδυνεύουν από τα πρότυπα ομορφιάς του ίνσταγκραμ και του Tiktok, στην ολιγαρχία της προσδοκούμενης θηλυκότητας, αλλά τα αγόρια κινδυνεύουν να χάσουν την ίδια τους την ανθρώπινη διάσταση, στον βωμό της αρρενωπότητας

*Η Ειρήνη Γεωργή είναι σύμβουλος dating και συγγραφέας του βιβλίου “Αυτός που θέλουν οι γυναίκες, οδηγός dating για άντρες από μια φεμινίστρια”. Μπορείς να τη βρεις στο irinigeorgi.com  Την ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση του κειμένου!

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

Sian Norris: Ποιος Χρηματοδοτεί το Κίνημα Κατά των Αμβλώσεων στην Ευρώπη;

Sian Norris: Ποιος Χρηματοδοτεί το Κίνημα Κατά των Αμβλώσεων στην Ευρώπη; 1485 1025 positiv

Sian Norris*

Υπάρχει η τάση όταν κοιτάμε την χρηματοδότηση ενάντια στα θέματα φύλου να τοποθετούμε την Ευρώπη ως θύμα κακόβουλων δυνάμεων στις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Πρόκειται για κάτι απόλυτα ανακριβές. Παρακαλώ πολύ, όσον αφορά το ζήτημα της συγκέντρωσης χρημάτων για την απαγόρευση της άμβλωσης, η Ευρώπη τα καταφέρνει πολύ καλά από μόνη της! Ως ιδρυτής και διευθυντής του Φόρουμ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Σεξουαλικά και Αναπαραγωγικά Δικαιώματα ο Neil Datta μου είπε, «Το κίνημα ενάντια στα έμφυλα δικαιώματα είναι λίγο πολύ εγχώριο φαινόμενο. Οι Αμερικάνοι έχουν σημαντικό ρόλο. Δεν είναι όμως απλά εξωτερική διείσδυση στους αθώους Ευρωπαίους που διαφορετικά θα ήταν υπέροχα προοδευτικοί».

Από τα 702 εκατομμύρια δολάρια που δαπανήθηκαν από πενήντα τέσσερα κινήματα ενάντια στα έμφυλα δικαιώματα μεταξύ του 2009 και του 2018, τα 437 εκατομμύρια συνολικά προέρχονταν μέσα από την Ευρώπη, σύμφωνα με την έρευνα που διεξάχθηκε από τον Datta. Οι χρηματοδότες αυτοί περιλαμβάνουν θρησκευτικά ιδρύματα, οικονομικές ελίτ όπως πλούσιους επιχειρηματίες, και ιδρύματα ιδρυμένα από αριστοκράτες. Επειδή μιλάμε για την Ευρώπη, οι αριστοκράτες αυτοί κατάγονται από οικογένειες που κάποτε κυβερνούσαν τη περιοχή – από τη δυναστεία των Αψβούργων ως τους απογόνους του Γερμανού Κάιζερ. Συναντιόνται στις συνόδους της Agenda Europe και στο ετήσιο Παγκόσμιο Κογκρέσο των Οικογενειών (World Congress of Families)· έχουν γραφεία στα κέντρα λήψεων πολιτικών αποφάσεων της περιοχής όπως σε Βρυξέλες και Γενεύη· και χρηματοδοτούν κόμματα που είναι εναντίον των έμφυλων δικαιωμάτων, ακτιβιστές, δημόσιες καμπάνιες και νομικές υποθέσεις.

Στη καρδιά της Ευρώπης το κίνημα εναντίον των έμφυλων δικαιωμάτων είναι η CitizenGO, μια οργάνωση που είναι δικτυωμένη με Αμερικάνικες, Λατινοαμερικάνικες και Αφρικανικές οργανώσεις όπως και ενδοευρωπαϊκά. Το να προσπαθήσουμε να βρούμε τους χρηματοδότες της CitizenGO μπορεί να μας βοηθήσει να χαρτογραφήσουμε τους υποστηρικτές άνδρες και γυναίκες στη περιοχή, χάρη στους οργανωτικούς δεσμούς της οργάνωσης με την Agenda Europe, το ισπανικό ακροδεξιό κόμμα Vox, την One of Us Initiative και τους σημαντικούς παράγοντες ενάντια στα έμφυλα δικαιώματα όπως οι Brian Brown και Alexey Komov στο Παγκόσμιο Κογκρέσο Οικογενειών.

Σε συνδυασμό με την Hazte Oir, η CitizenGO ξόδεψε συνολικά 32,7 εκατομμύρια δολάρια σε ακτιβισμό κατά των έμφυλων δικαιωμάτων μέσα στην Ευρώπη στο διάστημα από το 2009 ως το 2078. Το υλικό της αναφέρει πως «χρηματοδοτείται πλήρως από μικρές διαδικτυακές δωρεές που οργανώνονται από χιλιάδες πολίτες σε ολόκληρο το κόσμο». Το 2021 συγκέντρωσε 4,9 εκατομμύρια δολάρια από δωρητές – σχεδόν τα διπλά από το εισόδημα της το 2019 με 2,7 εκατομμύρια. Ο ιδρυτής της Ignacio Arsuaga υποστηρίζει πάντοτε πως ούτε η Hazte Oir ούτε και η CitizenGO παίρνει χρήματα από ομάδες στις ΗΠΑ καθώς το «99% του  ετήσιου προϋπολογισμού ύψους 1,9 εκατομμυρίων ευρώ της Hazte Oir προέρχεται από δωρεές Ισπανών πολιτών. Η CitizenGO συγκεντρώνει 30000 με 40000 ευρώ κάθε μήνα από 1.2 εκατομμύρια μέλη που έχει εγγράψει σε όλο το κόσμο από την δημιουργία της τον Οκτώβριο».

Η επιμονή της CitizenGO πως χρηματοδοτείται από τη βάση είναι σημαντική στη στρατηγική των εκστρατειών της, και για την κατανόηση εκ μέρους μας πως οι ακροδεξιές αντιρρήσεις στην άμβλωση εισέρχονται στη κεντρική σκηνή. Πρώτα η ιδέα πως το κίνημα κατά των αμβλώσεων χρηματοδοτείται με δωρεές των 5€ από απλούς υποστηρικτές στηρίζεται στην στρατηγική της Agenda Europe του να τοποθετεί το κίνημα κατά των έμφυλων δικαιωμάτων ως Δαβίδ απέναντι στο Γολιάθ της Βιομηχανίας Εκτρώσεων Α.Ε. – με την τελευταία να παρουσιάζεται ως καλά χρηματοδοτούμενος σατανικός κολοσσός αποφασισμένος να τσακίσει τις επιθυμίες των καλών θεοσεβούμενων αντιπάλων του.

Δεύτερο, με το να δείχνει χιλιάδες αν όχι εκατομμύρια μικρές μεμονωμένες δωρεές, η CitizenGO μπορεί να ισχυριστεί πως αντιπροσωπεύει τη σιωπηλή πλειοψηφία, υποστηρίζοντας πως η αντίθεση στην άμβλωση και τα δικαιώματα των LGBTIQ ατόμων είναι η τυπική άποψη, η οποία αγνοείται από τις υπέρ των αμβλώσεων ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και/ή των εθνικών κυβερνήσεων.

Η CitizenGO, ωστόσο, επωφελείται επίσης και από δωρεές των ελίτ. Ενώ είναι αλήθεια πως λαμβάνει πολλές μεμονωμένες δωρεές από το κοινό, έχει υποστηριχθεί επίσης από μεγάλες δωρεές από πλούσιους και με σημαντική επιρροή επιχειρηματίες. Ένα έγγραφο που διέρρευσε αποκάλυψε πως ο David Alvarez της Eulen έδωσε 20000€, ενώ ο Isidoro Alvarez, ιδρυτής της El Corte Ingles και η επιχειρηματίας Esther Koplowitz έδωσαν από 10000€. Δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από τον Neil Datta έδειξαν πως ο Juan-Miguel Villar Mir, μέλος της πέμπτης πιο πλούσιας οικογένειας της Ισπανίας είναι υποστηρικτής· περιλαμβάνει επίσης τον Jose Luis Bonet Ferrer, της οικογένειας πίσω από τη κρασιά Freixenet.

Επιπλέον, κάθε άλλο παρά προερχόμενη από τις πλατιές μάζες, η έρευνα που δημοσίευσε ο Neil Datta σε αναφορά με τίτλο Η Κορυφή του Παγόβουνου αποκάλυψε πως η CitizenGO συγκέντρωσε αρχικό κεφάλαιο 600.000 δολαρίων από «τη στήριξη γενναιόδωρων επιχειρηματιών και πολιτών». «Για να στήσεις τη τεχνολογική υποδομή για να έχεις την CitizenGO, αυτό χρειάστηκε ένα συγκεκριμένο πσοός χρημάτων για να πληρωθεί», εξήγησε ο Datta κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας. «Χρειάζεσαι πρώτα τη τεχνολογική υποδομή για να αρχίσεις να δημιουργείς αυτές τις αιτήσεις και μετά μπορείς να αρχίσεις να προσελκύεις χρήματα».

Το 2018, το γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι Arte αποκάλυψε πως η CitizenGO είχε ξεκινήσει έρανο για να προσελκύσει πιθανούς χρηματοδότες. Ο Arsuaga μοίρασε ένα πλάνο δράσης που περιέγραφε τους σκοπούς του:

«Η CitizenGO θα δημιουργήσει κοινωνικό όφελος που πιστεύουμε πως θα επηρεάσει την ανθρώπινη ιστορία. Οι αμβλωτιστές, το ομοφυλοφιλικό λόμπι, οι ακραίοι εκοσμικευτές, και οι υπέρμαχοι της σχετικοποίησης θα βρεθούν πίσω από το φραγμό της CitizenGO. Η πλατφόρμα όχι μόνο θα καταδικάσει τους ελιγμούς ενάντια στην ελευθερία, αλλά και θα κινητοποιηθεί επίσης εναντίον της κοινής γνώμης σε χώρες σε όλο το κόσμο, και θα μπορέσουμε να επηρεάσουμε τις αποφάσεις πολιτικών και επιχειρηματιών».

«Αν ρίξεις μια ματιά σε ποιους έστειλε αυτές τις επιστολές… και μετά συγκρίνεις αυτό με τα μέλη γενικότερα», μου είπε ο Datta. «Υπάρχει αντιστοιχία – Brian Brown, Luca Volonte. Έγραψε επίσης σε κάποιους ανθρώπους στην Αγία Έδρα, αξιωματούχους του Βατικανού, ξέρουμε πως ένα από τα άτομα στο συμβούλιο που ονομάζεται Δρ. Garcia Jones τυχαίνει να είναι ο σύμβουλος ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Αγίας Έδρας στην Οργάνωση Αμερικάνικων Κρατών. Φαίνεται έτσι πως στάθηκε τυχερός πως σχεδόν κάθε δωρητής στον οποίο έγραψε να είναι υποστηρικτικός κατά κάποιο τρόπο». Ο Brian Brown είναι σημαντικός κρίκος της αλυσίδας εναντίον των έμφυλων δικαιωμάτων.

Η CitizenGo δέχεται συμβουλές «κάθε δυο μήνες πάνω κάτω» από έναν «σημαντικό ειδικό» στη χρηματοδότηση και τη τεχνολογία που «πληρώνεται από τον Brian Brown». Ο ειδικός ήταν ο Darian Rafie, συνεργάτης του Brown σε μια αμερικάνικη οργάνωση με το όνομα ActRight που αυτοπαρουσιάζεται ως «διαμεσολαβητής για τη δράση συντηρητικών», και που βοηθά συντηρητικές εκστρατείες  με συμβουλές πως να κάνουν συλλογή υπογραφών και άσκηση πίεσης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Μαζί με τη βοήθεια του Rafie, το openDemocracy ανέφερε πως φαίνεται πως «η ActRight πλήρωσε μισθούς για ένα υπάλληλο της CitizenGo το 2013, ισχυρισμό που ο Rafie δεν αρνείται σε σχολιασμό μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου». Η έρευνα από τον Neil Datta αποκάλυψε πως η CitizenGo είχε συμβόλαιο με την ActRight σχετικά την οικονομική στήριξη. Αναφέρει, «η ActRight θα στηρίξει την CitizenGo (μέλος της ActRight Global) με ένα ετήσιο ποσό 50 χιλιάδων δολαρίων Ηνωμένων Πολιτειών, μέσω άμεσης συνεισφοράς». Το συμβόλαιο επίσης επιβεβαιώνει πως «ο Brian Brown θα συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της CitizenGo».

Το κίνημα κατά των έμφυλων δικαιωμάτων είναι διεθνές, είναι δικτυωμένο, και βασίζεται στο διεθνή πλούτο για να φέρει την εξτρεμιστική του ιδεολογία για τα γυναικεία σώματα στην καθημερινότητα. Μεγάλο μέρος του ακτιβισμού κατά των έμφυλων δικαιωμάτων στην Ευρώπη πληρώνεται από μεμονωμένα ιδρύματα, που συχνά συνδέονται με γνωστούς πολιτικούς, πλούσιους επιχειρηματίες, ή τους απογόνους της παλιάς αριστοκρατίας της Ευρώπης – που τουλάχιστον μερικοί από αυτούς έχουν ιστορικούς δεσμούς με το ναζιστικό, φασιστικό και φαλαγγιστικό καθεστώς του εικοστού αιώνα.

Και το Ίδρυμα για τις Οικογενειακές Αξίες (Stiftung für Familienwerte) και το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα Οικογένειας έχουν σχέσεις με παλιά τζάκια. Το τελευταίο δημιουργήθηκε από το Κόμη Albrecht Graf von Brandenstein-Zeppelin, ενώ το Ίδρυμα Οικογενειακών αξιών χρηματοδοτήθηκε από μια σειρά από αριστοκράτες Γερμανούς. Μια ακόμη Γερμανίδα αριστοκράτισσα, η Πριγκίπισσα Gloria von Thurn und Taxis, δώρισε στο Παγκόσμιο Κογκρέσο Οικογενειών, και στήριξε τον ακροδεξιό πρώην σύμβουλο του Trump, με τα (αποτυχημένα) ευρωπαϊκά εγχειρήματα του.

Το ότι η ευρωπαϊκή ευγένεια θέλει να δαπανήσει τις προγονικές της περιουσίες σε καμπάνιες για την υπονόμευση των αναπαραγωγικών και σεξουαλικών ελευθεριών των γυναικών δεν αποτελεί έκπληξη: είναι μια δημογραφική ομάδα που επιθυμεί να αποκαταστήσει μια φυσική τάξη ριζωμένη στο φασιστικό μυθικό παρελθόν, όταν οι παλιές οικογένειες κυριαρχούσαν. εν τέλει, οι εύποροι χρηματοδότες του κινήματος κατά των έμφυλων δικαιωμάτων είναι εκείνοι που οι πρόγονοι τους κάποτε κυβερνούσαν την Ευρώπη – που είχαν τεράστια επιρροή πάνω στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων και που θεωρούσαν τη γη και το πλούτο τους ως το ελέω θεού δικαίωμα τους.

Ακόμη και όταν η αριστοκρατική επιρροή εξασθενούσε μετά το 1ο ΠΠ, η παλιά αριστοκρατία εν μέρει προστατεύτηκε από το φασιστικό, ναζιστικό και φαλαγγιστικό καθεστώς. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ευφυΐα να καταλάβει κανείς γιατί η γαιοκτήμονες συντάσσονταν με την ακροδεξιά εναντίον σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών κινημάτων που σάρωναν ολόκληρη την Ευρώπη μετά τον 1ο ΠΠ. Αυτά ήταν τα κινήματα που ήθελαν να τελειώσουν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα που πλούτισαν την αριστοκρατική τάξη.

Επιπλέον,  η περίοδος ακμής των αριστοκρατών ήταν μια εποχή ξέφρενης αποικιοκρατίας και ανεξέλεγκτου λευκού σοβινισμού. Οι αριστοκρατικές οικογένειες έκαναν το πλούτο τους από την εκμετάλλευση των άλλων· τους έλεγαν πως το δικαίωμα τους να το κάνουν προέρχονταν από το Θεό· και στη διάρκεια του ζενίθ τους η λευκή σοβινιστική κυριαρχία περνούσε δίχως αμφισβήτηση. Όσοι αμφισβητούσαν αυτή την ανισότητα υπέφεραν τις συνέπειες.

«Υπάρχουν αυτά τα ιδρύματα», μου είπε ο Datta. «Και όλα συνδέονται μεταξύ τους. Και χρηματοδοτούν διαφορετικά πράγματα. Αυτό σημαίνει πως έχουμε και στην Ευρώπη ένα οικοσύστημα παρόμοιο που είναι πολύ παρόμοιο με αυτό που η Jane Mayer περιέγραψε στις Ηνωμένες Πολιτείες με το βιβλίο της Dark Money. Έτσι δεν είμαστε πιο ενάρετοι από τους Αμερικάνους, έχουμε και εμείς αυτούς τους ανθρώπους».

Το γεγονός πως πλούσιοι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να ξοδέψουν τις περιουσίες τους στον εξτρεμισμό εναντίον των αμβλώσεων μας λέει κάτι ανησυχητικό για την κανονικοποίηση αυτής της ιδεολογίας: ο στόχος αυτός είναι πλέον διαστρεβλωμένος ως μια επένδυση που αξίζει με την πιθανότητα μελλοντικών κερδών.

*Απόσπασμα από το βιβλίο Bodies Under Siege: How the Far–Right Attack on Reproductive Rights Went Global (Verso, 2023) που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα των εκδόσεων VersoΗ Sian Norris είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος-ερευνήτρια και ακτιβίστρια. Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας

Πηγή: Sian Norris: Ποιος Χρηματοδοτεί το Κίνημα Κατά των Αμβλώσεων στην Ευρώπη; – null (wordpress.com)
Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

Πολυσυντροφικότητα, φεμινισμός, κρίσεις πανικού και εργασιακή επισφάλεια: Μια συζήτηση με την Άλκηστη Ζιρώ

Πολυσυντροφικότητα, φεμινισμός, κρίσεις πανικού και εργασιακή επισφάλεια: Μια συζήτηση με την Άλκηστη Ζιρώ 1920 1280 positiv

Η ηθοποιός μιλά στο Olafaq για τον ρόλο της στα Νούμερα, την πολυσυντροφικότητα, τον φεμινισμό και τις κρίσεις πανικού.

Σίντυ Χατζή

Από τα πρώτα πράγματα που μου είπε, όταν βρεθήκαμε εκείνο το απόγευμα στο Παγκράτι ήταν πόσο περήφανη νιώθει για την τελευταία της δουλειά. «Είναι το αγαπημένο μου πράγμα στον κόσμο, γιατί το φτιάξαμε μόνοι μας από το μηδέν». Πρόκειται για την παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε» στο θέατρο Πλύφα, η οποία, όπως με ενημερώνει, είναι sold-out. Γενικά, η χρονιά αυτή ήταν γεμάτη και τυχερή για την Άλκηστις Ζιρώ, με συμμετοχές στο θέατρο και την τηλεόραση. Πρόσφατα, ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα της σειράς «Νούμερα», όπου υποδύεται τον ρόλο της Δανάης.

Είπαμε τόσα πολλά κατά την διάρκεια της συνέντευξης κι άλλα τόσα πριν και μετά. Η Άλκηστις όταν μιλάει έχει μια ευκολία να περνάει από το ένα θέμα στο άλλο, καταφέρνοντας πάντα -παρόλαυτά- να απαντάει στην ερώτηση. Το αγαπώ αυτό στους ανθρώπους, γιατί κι εγώ μόνο έτσι μπορώ να επικοινωνήσω. Οι «τακτοποιημένες» συζητήσεις είναι πληκτικές.

Τρομερά έξυπνη, ετοιμόλογη, θετική και εύθυμη, σε σημεία ξεχνούσα ότι δε γνωριζόμαστε κι από χθες. Μιλήσαμε για την πολυσυντροφικότητα, τον φεμινισμό, τις κρίσεις πανικού, την εργασιακή ασφάλεια κι άλλα τόσα, τα οποία θα διαβάσετε παρακάτω.

– Πού μεγάλωσες;
Στην Αθήνα. Τα πρώτα μου χρόνια τα πέρασα στην Ερυθραία και στην Α’ Λυκείου πήγαμε στην Αγία Παρασκευή. Έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια. Πολύ παιχνίδι, αγάπη, τρυφερότητα, αποδοχή, στήριξη. Ό,τι τρέλα ήθελα, οι γονείς μου ήταν από πίσω και με στήριζαν. Μετά το δημοτικό πήγα στο καλλιτεχνικό σχολείο του Γέρακα, στην κατεύθυνση «θέατρο-κινηματογράφος».

– Ήθελες από μικρή να γίνεις ηθοποιός;
Δε θυμάμαι να λέω από μικρή ότι θα γίνω ηθοποιός. Κάπως απλώς έγινε. Σαν να συμφωνήσαμε ότι «η Άλκηστις θα γίνει ηθοποιός», χωρίς να έχουμε πει κάτι στην οικογένεια. Ήταν δική μου απόφαση να πάω σε καλλιτεχνικό σχολείο, γιατί μου άρεσε που δε γίνονταν μόνο τα βασικά μαθήματα. Είχαμε μάθημα 10 ώρες την ημέρα και ήταν πολύ μακριά από το σπίτι μου αλλά δε με ένοιαζε. Είναι το πιο ελευθεριακό σχολείο που ξέρω. Απόλυτη αποδοχή της διαφορετικότητας. Στη Β’ Λυκείου ξεκίνησα φροντιστήριο για τις Πανελλήνιες. Έλεγα να πάω Θεατρικών Σπουδών, χωρίς πραγματικά να το θέλω. Στα καλοκαιρινά μαθήματα, πάω κλαίγοντας στη μαμά μου και της λέω ότι «Δε μπορώ άλλο. Δεν είναι για μένα, η ψυχή μου δεν το θέλει». Μου είπε ότι δε θα ξαναπάω. Θα ξεκινούσα μαθήματα θεάτρου για να μπω σε δραματική σχολή. Έτσι κι έγινε. Στη δραματική υπήρχε ιδρυματοποίηση γιατί περνούσαμε μίνιμουμ 10 ώρες την ημέρα εκεί. Με το που τελείωσα τη σχολή ξεκίνησα να δραστηριοποιούμαι και να βιοπορίζομαι από το θέατρο και την τηλεόραση. Βρήκα αμέσως δουλειά μετά την σχολή. Είμαι από τις τυχερές, αυτό δεν είναι ο κανόνας. Φυσικά, έχουν περάσει και περίοδοι που δεν έβρισκα δουλειά ως ηθοποιός και δούλεψα σέρβις -και πριν και κατά τη διάρκεια και μετά την αποφοίτησή μου.

Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Έχεις φτάσει σε σημείο που έχεις πλέον επαγγελματική ασφάλεια;
Αν κάποιος καλλιτέχνης πει «οκ, κλείδωσα την καριέρα μου, πλέον πάω μόνο μπροστά», κάνει λάθος. Είναι αλαζονικό. Όλοι είμαστε αναλώσιμοι. Μπορεί έναν χρόνο να έχω προτάσεις και τον άλλον να μην χτυπάει το τηλέφωνο. Δεν παίζει μόνο ρόλο το ταλέντο αλλά και το typecast. Μέχρι να το καταλάβω αυτό, με έπαιρνε από κάτω η απόρριψη. Μέχρι που συνειδητοποίησα ότι απλά μπορεί να μην ταιριάζω με το όραμα του εκάστοτε σκηνοθέτη. Μπορεί να θέλει για κάποιον ρόλο μια κοπέλα με διαφορετικά χαρακτηριστικά από μένα κι αυτό είναι οκ. Δε μπορώ να πω ότι έχω κερδίσει το λαχείο και προχωράω. Είμαι πολύ έτοιμη για το ενδεχόμενο να μην έχω δουλειά.

– Πώς προέκυψε η συμμετοχή σου στα «Νούμερα»;
Πέρσι, τέλη Μαΐου με παίρνει τηλέφωνο ο Μιχάλης Σαράντης και με ρωτάει αν τραγουδάω. Του λέω, ναι αλλά δεν είμαι και η Μαρία Φαραντούρη. Μου είπε ότι θα με προτείνει στον Φοίβο (Δεληβοριά) για ένα σίριαλ που ετοιμάζει. Πήγα στο κάστινγκ, πήγε καλά αλλά ήξερα ότι είχε δει πάρα πολλές και συν τοις άλλοις δεν ήμουν και τραγουδίστρια . Ένιωθα ότι ο ρόλος αυτός ταιριάζει σε μένα. Τις περισσότερες φορές δε μου έδιναν τέτοιους ρόλους. Μου έδιναν πάντα τον ρόλο του κοριτσιού που βασανίζεται, που την παρατάνε οι γκόμενοι και κλαίει. Ίσως έχουν στο μυαλό τους ότι αυτό ταιριάζει στο φιζίκ μου. Αυτό παίζει πολύ στην Ελλάδα. «Κωμικός ρόλος; Θα βάλουμε έναν χοντρο». «Στον ρόλο του ποθητού άντρα που τον θέλουν όλες, θα βάλουμε έναν κούκλο» με βάση τα στερεότυπα της κοινωνίας. Στη ζωή δεν υπάρχει αυτό. Στη ζωή δε ξέρεις από πού θα σου’ ρθει. Το ίδιο βράδυ μετά το κάστινγκ, με πήραν τηλέφωνο και μου είπαν ότι πήρα τον ρόλο. Ήμουν πάρα πολύ χαρούμενη! Πέραν του ότι θαυμάζω πολύ τον Φοίβο για τη δουλειά του αλλά και για τις τοποθετήσεις του σε κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, ήξερα και για τους ανθρώπους που θα δουλέψουν σε αυτό το πρότζεκτ. Το πιο σημαντικό για μένα είναι άνθρωποι που θαύμαζα, τους γνώρισα στα «Νούμερα», δουλέψαμε μαζί και τους θαύμασα ακόμη περισσότερο. Για το ταλέντο και την γενναιοδωρία τους. Μου έχει συμβεί και το αντίστροφο, να θαυμάζεις κάποιον, να τον γνωρίζεις και να έρχεται η απόλυτη απομυθοποίηση.

Φωτ.: ‘Ασπα Κουλύρα / Olafaq

– Πες μας λίγα λόγια για τον ρόλο σου στο σίριαλ.
Στην πρώτη ανάγνωση, η Δανάη ήταν μια κοπέλα λίγο «όπου πάει το κύμα». Δούλευε στην εστίαση, δεν ήξερε τι ήθελε να κάνει με τη ζωή της, με τη μουσική δεν είχε καμία σχέση, ήταν ημιμαθής, πολύ ελεύθερο πνεύμα, δε χωρούσε σε κουτάκια, δοτική, θετική, η χαρά της ζωής. Μετά μου είπαν ότι είναι polyamorous. Εκεί ξετρελάθηκα, γιατί το θεώρησα πολύ σημαντικό να προβληθεί η επιλογή της πολυσυντροφικότητας  στην κρατική τηλεόραση. Μου άρεσαν και οι επιλογές των συντρόφων της, που ήταν τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους. Ήμουν έτοιμη και για τις αντιδράσεις του κοινού. Εννοείται με το που αποκαλύφθηκε ότι είναι πολυγαμική, ξεκίνησαν τα σχόλια. Όλα αυτά τα ωραία που ακούμε καθημερινά. Δε με πείραξε, πρώτον γιατί είναι ένας ρόλος και δεύτερον γιατί αν μπορούν να μπαίνουν σιγά σιγά  δείγματα μέσα από την τηλεόραση στα σπίτια του κόσμου και να κανονικοποιούνται, είναι θετικό. Ακόμα κι αν δεν το γουστάρεις, κάποια στιγμή θα το αποδεχτείς.

– Υπάρχουν καλλιτέχνες που σε εμπνέουν;
Ο αγαπημένος μου ξένος σκηνοθέτης είναι ο Castellucci. Δεν τον χάνω ποτέ όταν έρχεται στην Ελλάδα. Τις προάλλες πήγα στην παράστασή του. Ήταν ένα έτοιμο πλαίσιο και ταξίδευε σε διάφορες χώρες. Σε κάθε χώρα έπαιρνε ντόπιους ηθοποιούς. Στην παράσταση φορούσαν όλοι ακουστικά και τους έδιναν εντολές. Το έργο μιλούσε για την αστυνομοκρατία. Σαν κοινωνικό πείραμα, οι ηθοποιοί απλά άκουγαν κι εκτελούσαν. Όταν τελείωσε, ρώτησα έναν φίλο μου που συμμετείχε, πόσες πρόβες έκαναν. Μου είπε ότι δεν έκαναν, απλά ακολουθούσαν εντολές. «Το νούμερο 33 τώρα θα χτυπήσει το νούμερο 40». Είναι μια προσομοίωση της πραγματικότητας μέσα από το θέατρο. Σου έδειχνε πώς λειτουργούν τα όργανα της τάξης, πώς αναπαράγεται η τρομοκρατία. Είναι κυριολεκτικά εκτελεστικά όργανα. Θαυμάζω φυσικά και Έλληνες καλλιτέχνες, απλά αυτή τη στιγμή αναφέρω τον Castellucci γιατί με είχε συνταράξει πολύ η προσέγγισή του. Επίσης, ο Γιώργος Παλούμπης, που τον είχα και καθηγητή, είναι ένας άνθρωπος που θαυμάζω. Υπέροχος άνθρωπος, σκηνοθέτης και δάσκαλος. Είναι φως μέσα στο σκοτάδι που επικρατεί στον χώρο. Υπάρχουν τέτοια άνθρωποι, που φωτίζουν τον χώρο και εμείς θα παλέψουμε μέχρι ο χώρος αυτός να έχει περισσότερο φως, από ότι σκοτάδι.

Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Πώς είδες να αλλάζει το θέατρο μετά το #MeToo;
Βρισκόμαστε στο σημείο της αλλαγής κι έρχεται, αλλά πολύ σταδιακά, γιατί έχουν γαλουχηθεί ολόκληρες γενιές θεωρώντας κακοποιητικές συμπεριφορές ως κάτι φυσιολογικό. Είχαν εμποτιστεί με την λογική ότι αν ο σκηνοθέτης δεν είναι μαλάκας, δεν είναι καλός σκηνοθέτης. Αν δεν πετάξει το τασάκι ή την καρέκλα, αν δε σε κάνει σκουπίδι, δεν έχει κύρος. Πλέον έχουν αποστηρωθεί λίγο τα πράγματα. Βλέπεις ότι ίσως αναρωτιούνται «είναι οκ τώρα να το κάνω αυτό;». Αλλά πρέπει να περάσουμε κι από αυτό το στάδιο, για να έρθει η ισορροπία και να νιώθουμε όλοι ασφάλεια να πηγαίνουμε στη δουλειά μας και να μη φοβόμαστε. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να πηγαίνεις στη δουλειά σου και να φοβάσαι. Να πηγαίνεις με μισή καρδιά και να φεύγεις με ακόμη λιγότερη.

– Είχες αναφέρει στο παρελθόν ότι είχες δεχτεί κι εσύ κακοποίηση στη δουλειά σου. Πώς το αντιμετώπισες;
Αυτό που συνειδητοποίησα μετά το ξέσπασμα του #MeToo, είναι ότι κι εγώ είχα βιώσει περιστατικά που με είχαν σημαδέψει και δεν είχα καταλάβει ότι ήταν κακοποιητικά. Ενώ πίστευα ότι ήμουν δυνατή γιατί δεν επέτρεψα ορισμένα περιστατικά να με επηρεάσουν, τελικά ίσως δεν τα αντιμετώπισα όπως θα ήθελα. Πλέον θα το πήγαινα μέχρι τέλους, μέχρι ο θύτης να έρθει αντιμέτωπος με τις συνέπειες. Ότι κι αν σημαίνει αυτό. Μετέπειτα που μου συνέβη πάλι, έβαλα τα όριά μου. Αλλά και πάλι, η Άλκηστις του σήμερα θα το αντιμετώπιζε πολύ διαφορετικά. Έχω πάρει δύναμη από όλα τα θύματα που έχουν μιλήσει. Φυσικά, δε μας επηρεάζουν όλους το ίδιο αυτά τα περιστατικά. Ο καθένας έχει διαφορετικά αντανακλαστικά. Γι’ αυτό δε μπορείς να ζητάς από το θύμα να κάνει μαθήματα αυτοάμυνας και να παίξει μπουνιές. Το ζητούμενο είναι να μην τίθεται καν θέμα. Τι να πω δηλαδή σε ένα εν δυνάμει θύμα «Αν σου συμβεί αυτό, να τον χτυπήσεις»; Αλήθεια τώρα; Που εκείνη τη στιγμή σου παγώνει το αίμα και δε ξέρεις από πού σου ήρθε; Δε μπορούμε να ζητάμε από τα εν δυνάμει θύματα να είναι προετοιμασμένα. Το σύστημα να είναι προετοιμασμένο.

Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Πώς φροντίζεις το μέσα σου;
Φέτος έβαλα την ψυχοθεραπεία στη ζωή μου, κάτι που ήθελα να κάνω χρόνια. Φοβόμουν να το κάνω γιατί ήξερα ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίσω πράγματα που δεν ήθελα. Τώρα, έχει μπει στην καθημερινότητά μου και μου έχει ανοίξει τον τρόπο σκέψης μου. Νιώθω πιο δυνατή, ώστε να αντιμετωπίσω τα πράγματα με καθαρότητα. Επίσης κάτι που με βοηθά να φροντίζω το μέσα μου είναι να περνάω χρόνο με τους ανθρώπους που αγαπώ.

– Ποια είναι η βασική σου πρόθεση ως ηθοποιός;
Να μην σταματήσω ποτέ να εξελίσσομαι. Να δοκιμάζομαι συνεχώς σε νέα πράγματα, να τρώω τα μούτρα μου και να ξαναπροσπαθώ, να συνεργάζομαι με ανθρώπους που θαυμάζω. Μέχρι στιγμής δεν έχω κανένα παράπονο, αυτό μου έχει ήδη συμβεί και με έχει εξελίξει. Μου αρέσει να παρατηρώ τον τρόπο που αποφασίζουν να συμπεριφέρεται ο ρόλος τους, οι επιλογές που κάνουν. Και σίγουρα θα ήθελα να κάνω μια μεγάλου μήκους ταινία.

– Αν χώριζες τη ζωή σου σε κεφάλαιο, τώρα σε ποιο κεφάλαιο βρίσκεσαι; Τι τίτλο θα του έδινες;
Δεν είμαι στην αρχή της καριέρας μου αλλά δεν είμαι και στη μέση. «Βρίσκομαι ακριβώς εκεί που θα ήθελα να βρίσκομαι» θα ήταν ο τίτλος.

 – Γίνεσαι ο άνθρωπος που ήθελες πάντα να είσαι;
Μπορώ να πω πως ναι. Έχω δουλέψει πολύ με τον εαυτό μου και την μικρή Άλκηστις που υπάρχει εδώ μέσα. Έχω παλέψει αρκετά, δε μου χαρίστηκε κάτι. Οπότε γίνομαι αυτός ο άνθρωπος.

– Είσαι καλή ηθοποιός;
Έλα ντε! Υπάρχουν περίοδοι που λέω ότι είμαι κι άλλες που με πιάνει η ανασφάλεια. Ευτυχώς το άγχος και ανασφάλεια σε μένα λειτουργούν δημιουργικά, με πεισμώνουν.

Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Ποιο είναι το mantra σου;
Να πηγαίνω εκεί που μου λέει το μέσα μου. Αυτό μου το έμαθε κυρίως η μαμά μου. Να ακούω την καρδιά κι όχι το μυαλό μου. Είχα ερωτική απογοήτευση στο λύκειο και της έλεγε «Μαμά, θέλω να πάω να τον βρω»«Να πας» ήταν πάντα η απαντήση. Ποτέ «δεν πρέπει, σε πλήγωσε, αξίζεις καλύτερα». Μου έλεγε πήγαινε και φάε τα μούτρα σου. Δε μπορεί κάποιος να σου λέει να μην κάνεις κάτι. Είναι εξωτερικός παράγοντας, δε μπορεί να ξέρει την εξέλιξη. Ας αφήσουμε τους ανθρώπους -και ειδικά τα παιδιά- να φάνε τα μούτρα τους. Έτσι θα διαμορφώσουν χαρακτήρα.

– Με την B.P.M., τη θεατρική σου ομάδα, ανεβάσατε τη φεμινιστική κωμωδία «Αυτές που δεν προλάβατε». Πες μας λίγα λόγια.
Παίζει μέχρι τις 11 Απριλίου αλλά έχουν μείνει ελάχιστα εισιτήρια. Το έγραψε η Δανάη Λιοδάκη, μέλος της B.P.M. Η ομάδα ιδρύθηκε το 2018, όταν αποφοιτήσαμε από τη σχολή. Αποτελείται από κάποιους φοιτητές εκείνου του έτους. Από τότε ανεβάζουμε παραστάσεις και προσπαθούμε να είναι δικά μας τα έργα, κείμενα, σκηνοθεσία, κλπ. Η Δανάη έγραψε το κείμενο – μια ωδή στη γυναικεία φιλία. Έχει χρησιμοποιήσει βιώματα δικά της και φίλων της. Είναι μια κωμωδία και για μένα αυτό είναι σημαντικό. Ο κόσμος έρχεται και γελάει μέσα από πολύ τραγικά γεγονότα, πέφτουν οι άμυνές του κι έτσι λαμβάνει πιο εύκολα την πληροφορία. Όταν πας να κουνήσεις το δάχτυλο, δε θα σε ακούσει κανένας. Ξεκινήσαμε να κάνουμε πρόβες και μας έκανε εντύπωση που αρχίσαμε να μοιραζόμαστε δικά μας σχετικά βιώματα που δε γνωρίζαμε καν η μια για την άλλη. Ενώ είμαστε φίλες 8 χρόνια. Αυτό μας έδεσε περισσότερο. Ξεκινήσαμε μην έχοντας τίποτα, πέραν από το έργο και η μία την άλλη. Το στήσαμε με υπέροχους συνεργάτες. Άντρες και γυναίκες, γιατί υπάρχουν κι άντρες φεμινιστές που θέλουν να βγάλουν προς τα έξω τέτοιες δουλειές. Βάλαμε δικά μας λεφτά, δικά μας χέρια, δικά μας μέσα. Αφισοκόλληση πόρτα-πόρτα, δικό μας τρέιλερ, άγχος πολύ. Και φτάνουμε στο σήμερα που είμαστε sold-out σε όλες τις παραστάσεις μας. Το κοινό ήταν αρχικά γυναίκες και πλέον έχει καταλήξει να είναι 50-50. Και ορισμένες φορές και μεγαλύτερο ποσοστό του αντρικού κοινού. Έχουν έρθει άντρες μετά την παράσταση και μας έχουν πει «Έφυγα ένας άλλος άνθρωπος». Βγήκαμε κερδισμένες από αυτό γιατί έρχονται άνθρωποι όλων των φύλων και των ηλικιών και ταυτίζονται. Νομίζουμε ότι έχουμε χάσμα γενεών αλλά τελικά όλοι για τα ίδια πράγματα παλεύουμε.

Φωτ.: Άσπα Κουλύρα / Olafaq

– Τι είναι φεμινισμός για σένα;
Είμαι τόσο επηρεασμένη από την παράσταση που θα πω ότι αυτό είναι φεμινισμός. Παλεύουμε όλοι για να εδραιώσουμε τα αυτονόητα. Μέσα από τα αυτονόητα έρχεται η αλλαγή. Έστω κι ένα πράγμα να πάρει ο θεατής, είναι κέρδος για την κοινωνία. Το θέατρο δε σου δίνει τις απαντήσεις. Το θέατρο σου θέτει τις κατάλληλες ερωτήσεις. Ο φεμινισμός είναι ένας ισχυρός πυρήνας και στο κέντρο του είναι η γυναίκα αλλά ενδυναμώνεται από τον καθένα που παλεύει για να μπορέσει ο πυρήνας να συμπεριλάβει όλους τους ανθρώπους.

– Μου είπες ότι η οικογένειά σου σε στήριξε όταν αποφάσισες να γίνεις ηθοποιός. Όμως δε στηρίζουν όλες οι οικογένειες. Τι θα συμβούλευες ένα άτομο που θέλει να γίνει ηθοποιός χωρίς τη στήριξη των γύρω του;
Αν εσύ έχεις αποδεχτεί ότι αυτό θες να κάνεις, θα το κάνεις ο κόσμος να χαλάσει. Η αποδοχή από τους γύρω σου θα έρθει. Βέβαια, είμαι πολύ υπέρ της συζήτησης. Αν το συζητήσεις με την οικογένειά σου και «πέσεις σε τοίχο», εσύ συνεχίζεις. Οι άλλοι έφτασαν στο τέλμα, όχι εσύ. Οι τέχνες είναι αγχολυτικές. Αν η ανάγκη σου είναι να δημιουργήσεις, να το κάνεις για σένα, για το μέσα σου. Ασχέτως αν θα καταλήξεις να το κάνεις επαγγελματικά. Ξεκλειδώνεις πίστες κι επίπεδα της υπάρξής σου, που ούτε φαντάζεσαι. Πήγαινέ το όσο πάει, μέχρι να σου πει η ψυχή σου ότι «εδώ είμαι καλά».

– Το καλοκαίρι του 2021 έπαιξες για πρώτη φορά στην Επίδαυρο. Πώς ήταν η εμπειρία;
Ήταν τόσο πολλά τα συναισθήματα που ένιωθα ότι θα σκάσω. Σε αυτήν την σκηνή, νιώθεις τόσο δα μικρός. Ήμασταν πολύ ωραία ομάδα, το ευχαριστήθηκα πολύ. Δεν ένιωσα ποτέ εκτεθειμένη επάνω στη σκηνή. Θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν τελείωσε η παράσταση κι ο κόσμος χειροκροτούσε, δε μπορούσαν τα μάτια μου να χωρέσουν το πλάνο. Έκλαιγα, με έπνιγαν τα συναισθήματα. Και τώρα που στο λέω, νιώθω το ίδιο. Δε λέω ότι ο στόχος ενός ηθοποιού είναι να παίξει στην Επίδαυρο γιατί τότε καταξιώνεσαι. Αυτά είναι βλακείες. Είναι το θέατρο που σου δημιουργεί αυτήν την ενέργεια, αυτός ο χώρος. Νιώθεις τα πάντα! Αν στην Επίδαυρο, κοιτάξεις προς τα πάνω και δεις πώς φαίνονται τα αστέρια και πόσο μικρός είσαι στον κόσμο, κάπως το απολαμβάνεις περισσότερο. Είπα «Ουάου! Αυτή τη στιγμή είμαι εδώ». Γι’ αυτό και δεν πρέπει το άγχος να μας καταπίνει. Γιατί αν αγχωθείς, δε θα δεις ούτε τα αστέρια, ούτε το κοινό που έχει σηκωθεί όρθιο και σε χειροκροτά. Δε θα βιώσεις την εμπειρία ατόφια. Και αν πάει κάτι στραβά, τι έγινε; Δε θα το θυμάται κανένας. Να μην αφήνουμε τον εαυτό μας να μας στερεί εμπειρίες.

– Πολύ σημαντικό αυτό που είπες. Πραγματικά, γιατί μας φυλακίζουμε μόνοι μας έτσι;
Και το λέει ένας άνθρωπος που ζούσε με κρίσεις πανικού για χρόνια. Είχα βάλει τον εαυτό μου να ζει μέσα σε ένα κελί, γιατί φοβόμουν να ζήσω. Στο λέω και θέλω να βάλω τα κλάματα. Όταν έμπαινα στο λεωφορείο, κοιτούσα ποιος μπορεί να είναι γιατρός, έτσι ώστε αν πάθω κάτι να με σώσει. Όταν ταξίδευα, έψαχνα που υπάρχει κέντρο υγείας. Ήμουν ένας δυστυχισμένος άνθρωπος. Κάποια στιγμή είπα «Άλκηστις, τι κάνεις; Γιατί αφήνεις τον εαυτό σου να παίζει έτσι μαζί σου; Μπορείς να απολαύσεις αυτό που σου συμβαίνει; Ζήτα βοήθεια». Παρολα αυτά όμως νιώθω δυνατή, που πέρασα κι από αυτό γιατί τώρα εκτιμώ περισσότερο τις καθημερινές στιγμές. Οι άνθρωποι δυσκολεύομαστε να καταλάβουμε το τέρας που ζει μέσα στους άλλους και πολλές φορές κι αυτό που ζει μέσα μας. Μπορεί να καθόμασταν και να σου έλεγα ξαφνικά «Σίντυ, φοβάμαι ότι κάτι θα πάθω». Αν μου απαντούσες «Πάλι τα ίδια. Χαλάρωσε ρε» θα ήταν το κερασάκι στην τούρτα. Γιατί απορρίπτεις τον φόβο μου. Ε και αυτό γιγαντώνεται και σε στέλνει. Αλλά θέλει χρόνο, υπομονή και επιμονή και το αλλάζεις, και αλλάζεις κι εσύ μαζί του. Εμείς έχουμε το κλειδί εμείς και το λουκέτο, το μαχαίρι, το καρπούζι, ξέρεις.

– Τι σχέδια έχεις για το μέλλον;
Με τα Νούμερα, ευελπιστούμε να συνεχίσουμε. Το κάναμε με πάρα πολλή  αγάπη. Οπότε θελουμε σίγουρα να συνεχιστεί αυτή η τρέλα. Επίσης, συζητάμε για 2η σεζόν το «Αυτές που δεν προλάβατε». Μακρινή σκέψη ακόμα αλλά ελπίζουμε να γίνει. Είναι η δουλειά για την οποία νιώθω πιο περήφανη απ’όλες, γιατί το χτίσαμε μόνοι μας. Ήταν όλο δικό μας και πέτυχε. Με συγκινεί πολύ αυτή η σκέψη. Βλέπω τις φίλες και συνεργάτιδές μου και λέω «Κορίτσια, τα καταφέραμε».

ΠΗΓΗ: https://olafaq.gr/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

Ταμπέλες: Μήπως δεν είναι και τόσο κακή ιδέα τελικά;

Ταμπέλες: Μήπως δεν είναι και τόσο κακή ιδέα τελικά; 1440 550 positiv

Έλλη Στούρνα*

Η τσέχα πρωταθλήτρια του Τέννις, Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, είχε κάποτε δηλώσει: «Οι ταμπέλες ταιριάζουν στην αρχειοθέτηση. Οι ταμπέλες ταιριάζουν στα ρούχα. Οι ταμπέλες δεν ταιριάζουν στους ανθρώπους».

Είναι, όμως, πράγματι έτσι;

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω ακούσει κοντινούς μου ανθρώπους, καθώς και αναγνωρίσιμα πρόσωπα στο διαδίκτυο να δηλώνουν ότι σιχαίνονται τις ταμπέλες, ότι δεν τους/τις αντιπροσωπεύουν ή ότι τις θεωρούν περιττές και συχνά περιοριστικές.

Τι είναι, τελικά, αυτό που κάνει τις ταμπέλες να ακούγονται τόσο απωθητικές σε μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων και γιατί είναι, κατά τη γνώμη μου, κρίμα να επικρατεί αυτή η θέαση;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Εγώ, η γράφουσα, είμαι μία vegan, φεμινίστρια, queer, πτυχιούχος ιστορίας και φιλοσοφίας της επιστήμης, αρθρογράφος, co-founder της Vegan Life NGO, γατομαμά, γυναίκα, γεννημένη εξαρχειώτισσα που κατοικεί πλέον στο Παγκράτι, και πολλά πολλά ακόμη που, λιγότερο ή περισσότερο, αποτελούν ταμπέλες που με χαρακτηρίζουν.

Όλα αυτά είμαι εγώ αλλά συνάμα και άλλα τόσα που μπορεί να επιλέξω να μην μοιραστώ ποτέ, ή να επιλέξω να τα μοιραστώ κάποτε. Όλα όσα προανέφερα όμως είναι ταμπέλες και ταμπέλες που εγώ επέλεξα να τοποθετήσω, να μοιραστώ ή ακόμα και να δημιουργήσω. Συνάμα, όμως, είμαι και ένας άνθρωπος που τον ενοχλούν οι ταμπέλες. Πώς γίνεται αυτό;

Υποθεση ταμπέλες: Πότε ενοχλούν και πότε όχι; 

Δε θα σου πω όμως ψέματα. Τις ταμπέλες που με χαρακτηρίζουν θέλω να μπορώ να τις επιλέγω εγώ για μένα. Αν έρθεις, δηλαδή, εσύ που δεν με γνωρίζεις και πεις ότι είμαι οτιδήποτε που εγώ δεν νιώθω ότι το πρεσβεύω, είναι δεδομένο ότι δεν θα δεχτώ να μου φορέσεις μία άσχετη ταμπέλα απλώς και μόνο επειδή εσύ το θέλησες. Αυτός είναι ίσως ο πρώτος λόγος που οι περισσότεροι άνθρωποι μισούν τόσο πολύ τις ταμπέλες.

“Γιατί, μεγαλώνοντας στην κοινωνία αυτή που ζούμε, πολύ συχνά μας φοράνε από μικρά παιδιά κάθε είδους ταμπέλες που εμείς δεν επιλέξαμε”

«Η ωραία του σχολείου», «το φυτό», «η φλύαρη», «ο Αλβανός», «η ξανθιά», «η καλή μαθήτρια», «ο εκκεντρικός» και τόσα μα τόσα πολλά ακόμα. Είναι ταμπέλες που συχνά ακούμε για εμάς από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής μας.

Οι γονείς, η ευρύτερη οικογένεια, οι συμμαθήτριες και συμμαθητές, τα παιδιά της γειτονιάς, πολλές φορές μας παγιδεύουν μέσα σε δεσμευτικές ετικέτες τις οποίες μπορεί να προσπαθούμε ύστερα για χρόνια να τις βγάλουμε από πάνω μας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, πως υπάρχει και η σχετική λαϊκή ρήση: «Καλύτερα να σου βγει το μάτι, παρά το όνομα».

“Το να βγάλεις από πάνω σου μία ταμπέλα που σου φορέθηκε με το ζόρι δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση”. 

Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τις ταμπέλες δεν μπορούν να μας τις φορέσουν μόνο οι γύρω μας. Τις ταμπέλες μπορούμε κάλλιστα να τις φορέσουμε και εμείς σε εμάς, και αυτό είναι ίσως, η πιο απελευθερωτική πράξη.

ΤΑΜΠΕΛΕΣ/ ESTELLA

 

Από τότε που με θυμάμαι, αγαπούσα πολύ τις ταμπέλες. Οι ταμπέλες με έκαναν να νιώθω ότι ξέρω ποια είμαι – ή έστω ποια θέλω να είμαι. Οι ταμπέλες με βοηθούσαν να βρω τα άτομα που μου ταιριάζουν και να με κάνουν να νιώθω ότι ανήκω, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σε διάφορες «οικογένειες» ανθρώπων που μοιράζονταν κοινή ταυτότητα με εμένα.

Δημόσια, η ταμπέλα που φέρω πάνω μου τα τελευταία χρόνια είναι αυτή της «vegan feminist witch». Η ταμπέλα αυτή έχει φέρει κοντά μου εκατοντάδες ανθρώπους και έχει ίσως απομακρύνει άλλους τόσους. Γιατί αυτή είναι, μεταξύ άλλων, μία από τις ενδιαφέρουσες συνέπειες που έχει η επιλογή του να φοράμε ταμπέλες: Οι ταμπέλες αποτελούν ένα εξαιρετικό φίλτρο για το ποιοι άνθρωποι θα σε πλησιάσουν και ποιοι θα νιώσουν απώθηση για όσα πρεσβεύεις. Και αυτό δεν είναι πάντα εύκολη υπόθεση, ειδικά αν είσαι άτομο που έχει ανάγκη την αποδοχή των γύρω του.

Οι ταμπέλες που εγώ επιλέγω να μου τοποθετήσω:

Vegan

Η ταμπέλα του ότι είμαι vegan μου χάρισε κάποιους από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μου. Αποτέλεσε για μένα μία μαγική αφετηρία ενός απίστευτου ταξιδιού χωρίς τέλος. Με ανάγκασε να ευθυγραμμίσω τις αξίες με τις πράξεις μου.

Με δικτύωσε με ένα σύμπαν ανθρώπων που ξέρουν να κοιτούν πολύ πέρα από τα προσωπικά τους συμφέροντα. Και με έφερε πολύ πιο κοντά στη φύση. Μου έμαθε να διαβάζω ετικέτες, συστατικά και πιστοποιήσεις. Να γνωρίζω τι φοράω, τι τρώω και τι καταναλώνω. Η ταμπέλα του να είμαι vegan είναι μία ταμπέλα που μου άλλαξε ολοκληρωτικά τη ζωή.

Feminist

Και, ύστερα, η ταμπέλα του ότι είμαι φεμινίστρια, με βοήθησε να ενδυναμωθώ και να επιμορφωθώ σε ζητήματα ισότητας και διαθεματικότητας. Με έφερε κοντά με άλλα άτομα που έχουν κοινούς στόχους και ανησυχίες και μου χάρισε στιγμές μοναδικής σύνδεσης αλλά και αφύπνισης. Να αντιμετωπίζω με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση τα άτομα που ζουν γύρω μου και έχουν διαφορετικά βιώματα από τα δικά μου. Με έκανε να νιώσω λιγότερο μόνη για όσες φορές αδικήθηκα ή κακοποιήθηκα.

Witch

Και πάμε κάπου πίσω, 20 χρόνια τουλάχιστον, όταν κυκλοφορούσα μέσα στο σπίτι με μία σκούπα και δήλωνα χωρίς αμφιβολία ότι είμαι μάγισσα. Αρνιόμουν να κόψω τα μαλλιά μου για να μη μειωθούν οι μαγικές μου δυνάμεις και λάτρευα να ανακατεύω ό,τι συστατικό έβρισκα μέσα στο σπίτι, υποστηρίζοντας ότι έκανα μαγικά ξόρκια.

Όταν πλέον μπήκα στο Πανεπιστήμιο, έμαθα την αληθινή ιστορία των μαγισσών: Γυναίκες που τιμωρήθηκαν γιατί ήταν διαφορετικές από την υπόλοιπη κοινωνία. Γυναίκες που βασανίστηκαν επειδή ήταν γυναίκες. Και όταν πια μία μέρα μία διαβόητη γραφική φιγούρα της τηλεόρασης δήλωσε δημόσια ότι έχει «πρόβλημα με τις βίγκαν λεσβίες μπαχαλοσατανίστριες μάγισσες», ένιωσα ότι η ταμπέλα της μάγισσας με αντιπροσωπεύει περισσότερο από ποτέ. Γιατί μάγισσα είναι μία γυναίκα που παλεύει να είναι αυτό που νιώθει, σε μία κοινωνία που την τιμωρεί απλώς και μόνο επειδή είναι διαφορετική.

Ταμπέλες

Είναι, άραγε, τελικά, τόσο κακό, τόσο προβληματικό, τόσο απωθητικό το γεγονός ότι επέλεξα και επιλέγω αυτές τις ταμπέλες για μένα; Ποιο είναι πραγματικά το πρόβλημα στο να τολμάς και να λες ρητά ποια είσαι και τι πρεσβεύεις; Οι αξίες μας και η ταυτότητά μας δεν θα έπρεπε να είναι παράσημα που επιλέξαμε και φοράμε περήφανα; Το να δηλώνεις ότι είσαι κάτι είναι μία πολύτιμη εξομολόγηση αλλά και μία δέσμευση για συνέπεια.

Οι ταμπέλες σε εξαναγκάζουν να είσαι συνεπής με όσα λες ότι πρεσβεύεις. Οι ταμπέλες σου ανοίγουν τις πόρτες σε κλειστές και συχνά δεμένες κοινότητες ανθρώπων οι οποίοι σε θεωρούν συχνά «οικογένεια», και απέναντι στους ανθρώπους αυτούς, απέναντι στις κοινές σας αξίες, έχεις μία υποχρέωση για ιδεολογική συνέπεια, για συνέπεια λόγων και έργων. Μήπως όταν δεν θέλεις να δηλώνεις δημόσια μία ταυτότητα είναι επειδή φοβάσαι να είσαι συνεπής προς αυτή; Μήπως είναι επειδή δεν αντέχεις να σε βλέπουν οι γύρω σου ως κάτι διαφορετικό;

Μην ξεχνάμε ότι κανένας άνθρωπος δεν υπάρχει χωρίς καθόλου ταμπέλες

Το φύλο, το επάγγελμά μας, η οικογενειακή κατάσταση, τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, το κοινωνικό και μορφωτικό επίπεδο, τα χόμπι μας κ.ο.κ. συχνά αποτελούν ταμπέλες που φοράμε ασυναίσθητα πάνω μας. Γιατί, λοιπόν, να μην επιλέξουμε στην τελική συνειδητά ποιες από αυτές τις ταμπέλες μας αντιπροσωπεύουν;

Το να φοράμε ταμπέλες δημόσια έχει μία ακόμη “βαριά” συνέπεια: Μας καθιστά εκπροσώπους της κοινότητάς μας. Όποιο άτομο μας γνωρίσει, μας ξεκινάει τις ερωτήσεις για να καταλάβει καλύτερα την ταμπέλα μας.

Άλλοτε καλοπροέραιτες και άλλοτε ειρωνικές, οι ερωτήσεις δεν παύουν να έρχονται. Πόσο εξοντωτικό να πρέπει να εξηγείς διαρκώς αυτό που είσαι… Έχει, όμως, και πάλι η κατάσταση αυτή ένα μεγάλο θετικό, που επισκιάζει με σιγουριά την κούραση που νιώθεις: Η ταμπέλα που έβαλες πάνω σου σου δίνει την ευκαιρία να μιλήσεις για όσα είσαι και πιστεύεις.

Σου δίνει την ευκαιρία να σπάσεις τους μύθους που επικρατούν, να βάλεις τα πράγματα στη θέση τους, και να φέρεις τους άλλους ανθρώπους πιο κοντά σ’ εσένα και στην κοινότητά σου.

Οι ταμπέλες είναι ένα εργαλείο μαγικό που δυστυχώς συχνά υποβαθμίζουμε. Η αίσθηση του ανήκειν, η ενδυνάμωση μέσα από τις νέες σχέσεις με ανθρώπους που έχουν κοινή ταυτότητα, η δικτύωση, η εύρεση χρήσιμων πληροφοριών, η αναγνώριση των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε καθώς και η διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας είναι πάντα πιο εύκολη όταν αγκαλιάζουμε τις ταμπέλες μας και τις φοράμε περήφανα πάνω μας.

Κι ύστερα από όλα αυτά που σου ανέλυσα παραπάνω, θα ήθελα να μου απαντήσεις ειλικρινά: Οι ταμπέλες δεν είναι τόσο κακές τελικά, δεν νομίζεις;

*Η Έλλη Στούρνα, πτυχιούχος στην ιστορία και φιλοσοφία της επιστήμης και συνιδρύτρια της ΜΚΟ Vegan Life, είναι μια βίγκαν φεμινίστρια μάγισσα, η οποία απαιτεί την κλιματική δικαιοσύνη, είναι μια Αθηναία queer γυναίκα που εφαρμόζει τη διαθεματικότητα στην καθημερινή της ζωή και τον ακτιβισμό της. Μαζί με τον Κώστα Γωνιανάκη, παρουσιάζουν την πρώτη vegan εκπομπή στην ελληνική τηλεόραση, η οποία είναι διαθέσιμη και στο YouTube.

ΠΗΓΗ: https://itsestella.com/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

17/12 Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Σεξεργαζομένων: μια online συζήτηση

17/12 Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Σεξεργαζομένων: μια online συζήτηση 1280 722 positiv

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Σεξεργαζομένων, το Δίκτυο Ενδυνάμωσης Σεξεργαζομένων σας προσκαλεί σε μια οnline συζήτηση με θέμα τη βία που υφίστανται τα άτομα που εργάζονται στο σεξ.

Σάββατο 17/12/2022, ώρα 14.00 μμ (live αναμετάδοση μέσα από τη σελίδα του ΔΕΣ στο Facebook)

Τη συζήτηση συντονίζουν:
Χρήστος Σαγρέδος, PhD(c) King’s College London
Έβελιν Νικόλοβα, PhD(c) Lancaster University

Στη συζήτηση συμμετέχουν οι:

Αθηνά Μιχαλακέα/Athina Michalakea, δικηγόρος και υποψήφια Δρ. Κριτικής Κοινωνιολογίας του Δικαίου στο Κολλέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Στη διατριβή της μελετά την επιρροή του νόμου στα σεξεργαζόμενα άτομα, καθώς και τη σχέση του φεμινιστικού κινήματος με τη σεξεργασία, στην Ελλάδα. Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος και νομική σύμβουλος του ΔΕΣ

Trajche Janushev, ακτιβιστής για τα δικαιώματα των σεξεργαζομένων και Υπεύθυνος διαχείρισης έργων στο Sex Work Advocavy Network (SWAN). Έχει εργαστεί πολλά χρόνια στο χώρο της σεξεργασίας και των πρότζεκτ που στοχεύουν στην οργάνωση της κοινότητας των ατόμων που εργάζονται στο σεξ, εστιάζοντας κυρίως στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και χώρες της Κεντρικής Ασίας.

Έβελιν Νικόλοβα Evelin Nikolova – υποψήφια Δρ. Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ στην Αγγλία. Στη διατριβή της μελετά την γλωσσική αναπαράσταση της σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας σε forum posts γυναικών που εργάζονται στο σεξ ως escorts. Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος και υπεύθυνη της επιστημονικής ομάδας του ΔΕΣ.

Το Δίκτυο Ενδυνάμωσης Σεξεργαζομένων (Δ.Ε.Σ.) είναι ένα μη-κυβερνητικό σωματείο που αποτελείται και διοικείται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από σεξεργαζόμενα άτομα. Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία μιας μικρής ομάδας ατόμων που εργάζονται ή έχουν εργαστεί στο σεξ. Βασικός στόχος του δικτύου είναι η καταπολέμηση του στίγματος των ανθρώπων που εργάζονται στο σεξ (ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, σεξουαλικού προσανατολισμού, κ.ά.) και η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Η σελίδα του ΔΕΣ στο facebook:  https://www.facebook.com/desnetwork.gr 

Το event στο facebook: https://www.facebook.com/events/705278920925972

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

Πέρα από το πατριαρχικό βλέμμα: Το πορνό αλλιώς!

Πέρα από το πατριαρχικό βλέμμα: Το πορνό αλλιώς! 1600 1067 positiv

Βάνα Κράβαρη

Το προηγούμενο διάστημα το Ρομάντσο κατακλείστηκε από ανθρώπους πρόθυμους -μεταξύ άλλων- να καυλώσουν δημόσια, δίπλα σε άλλους θεατές των ταινιών που προβλήθηκαν στο Athens Porn Festival, “Σάτυροι και Μαινάδες”. Γράφω “μεταξύ άλλων” γιατί από φουρνιά ταινιών και δημιουργών που βρήκαν τη θέση τους στις προβολές του φεστιβάλ, έγινε σαφές πως το πορνό δεν (έχει σκοπό να) προκαλεί μόνο καύλα, αλλά είναι ικανό να δημιουργήσει συναισθήματα που κάποιος που έχει χάσει την επαφή με το πώς προχωράει πλέον η βιομηχανία, δεν μπορεί καν να φανταστεί.

Στα πλαίσια του φεστιβάλ παρακολούθησα το Input Error. Μια φουτουριστική μικρού μήκους ταινία, με 80s αναφορές και δυστοπικό χαρακτήρα, αν σκεφτείς πως σε αυτή, μια προνομιούχα γυναίκα, αφού κάνει unboxing το sex robot που έχει παραγγείλει, κάνει σεξ μαζί της, ως κυρίαρχο υποκείμενο -θα το έλεγε πρωτόγνωρο κάποιος που έχει χάσει την εξέλιξη της ταυτότητας των γυναικών ως πορνογραφικούς δρώντες. Το Input Error μου έδωσε δυο σημαντικές εμπειρίες: αφενός την παρακολούθηση μιας ταινίας πορνό για επαγγελματικούς λόγους (θα το έλεγα… “ιδιαίτερο), αφετέρου μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με το Iris Glitzer, που είναι το αόρατο χέρι πίσω από ένα μεγάλο κομμάτι της σκηνοθεσίας της cyberpunk ταινίας.

Αρχικά, πώς είσαι;  

Είμαι καλά. Διανύω μια πολύ δημιουργική περίοδο και αυτό το φθινόπωρο με βρήκε με μεγάλα αποθέματα ενέργειας και όρεξης.

Σε γνωρίσαμε στο Provocateur πριν ένα χρόνο, με την ιδιότητα του δημιουργού κόμικς. Από τότε μέχρι σήμερα τι έχει αλλάξει στη ζωή σου; 

Συμπληρώνοντας το δεύτερο χρόνο διαμονής μου στο Βερολίνο και με την πανδημία να κινείται σε διαχειρίσιμα πλέον επίπεδα, είχα την ευκαιρία να ξαναπάω σε εκθέσεις και σε φεστιβάλ, να εμπνευστώ, να γνωρίσω υπέροχους ανθρώπους τόσο από το χώρο των κόμικς όσο και από αυτόν του πορνό που θα μας απασχολήσει σήμερα και να συνεργαστώ με κάποιους από αυτούς. Δεν έχει αλλάξει ριζικά κάτι στη ζωή μου αλλά είμαι σε διαρκή κίνηση, μου αρέσει ο τρόπος που εξελίσσομαι διεκδικώντας το δικαίωμά μου στην ευτυχία και απολαμβάνω την πορεία.

Πες μας λίγα λόγια για “Satyrs and Maenads”, το porn festival της Αθήνας; Πώς «μπλέχτηκες» με αυτό; Και γενικότερα, στη βιομηχανία. 

Το “Σάτυροι και Μαινάδες” είναι φεστιβάλ καλλιτεχνικού πορνό που δημιούργησε το 2019 ο Μενέλας Σιαφάκας και που φέτος έλαβε χώρα για πρώτη φορά δια ζώσης φιλοξενούμενο στο Ρομάντσο. Το φεστιβάλ χωρίζεται σε θεματικές ενότητες με χαρακτηριστικά ονόματα εμπνευσμένα από την αρχαιότητα και τη μυθολογία. Έτσι έχουμε προγράμματα όπως Ευφροσύνη, για κεφάτες ταινίες μικρού μήκους, Προμηθέας, για bdsm, Σαπφώ για λεσβιακές, Γανυμήδης για γκέι, κλπ… Παράλληλα με τις προβολές ταινιών, το φεστιβάλ πλαισιώνουν εκθέσεις, ομιλίες, παρουσιάσεις, συναυλίες και πάρτι. Πρόκειται για ένα τετραήμερο που προσφέρει πάρα πολλά ερεθίσματα στο κοινό και απευθύνεται σε ανήσυχα και φιλομαθή πνεύματα. Με αφορμή την επιλογή δύο ταινιών μου και τη συμπερίληψή τους στο πρόγραμμα προβολών, κατέβηκα στην Αθήνα, παρακολούθησα εξαιρετικές ταινίες ποικίλων ειδών, ενώ γνώρισα από κοντά άλλες δημιουργούς, σκηνοθέτα και performers που επισκέπτονταν το φεστιβάλ.

Όσο για τη βιομηχανία, η δουλειά μου απέχει πολύ από τον πυρήνα της καθώς είναι κομμάτι μιας underground κίνησης. Μιας εναλλακτικής σκηνής πορνό κουήρ-φεμινιστικού χαρακτήρα που φιλοδοξεί να γεφυρώσει τον επαγγελματισμό με μια d.i.y. προσέγγιση. Θυμάμαι ακόμα πως την πρώτη φορά που είδα postporn (τα επεισόδια της συλλογής Urban Smut) συγκινήθηκα! Δεν ήξερα πως το πορνό μπορεί να προκαλέσει και άλλα συναισθήματα πέραν της καύλας -στην καλύτερη περίπτωση- ή της αποστροφής. Μετά από αυτή την πρώτη επαφή ανακάλυψα διεθνή φεστιβάλ καλλιτεχνικού/ποστ/φεμινιστικού πορνό που προσέφεραν το πρόγραμμά τους διαδικτυακά και μου ανοίχτηκε ένας νέος κόσμος. Λίγο καιρό μετά με ρώτησε ένα φιλενάδι αν θα ήθελα να βοηθήσω σε ένα γύρισμα και δέχτηκα χωρίς δεύτερη σκέψη προτείνοντας να αναλάβω χρέη set runner και catering. Εν τέλη βρέθηκα πέρα αυτών να αναλαμβάνω μεγάλο κομμάτι της σκηνοθεσίας, του μοντάζ και τους τίτλους.

[Ένα φεστιβά πορνό ταινιών] είναι μια πολύτιμη πηγή γνώσης που καταφέρνει μέσω του κινηματογράφου να διευρύνει την αντίληψή μας για τον κόσμο και για εμάς τα ίδια. Φυσικά προσφέρει και τη δυνατότητα να καυλώσουμε δημόσια, πράγμα όμορφο και απελευθερωτικό, αλλά με τρόπο πολύ διαφορετικό από αυτόν που έχουμε συνηθίσει.

Γιατί πιστεύεις πως είχε ανάγκη η πόλη ένα τέτοιο φεστιβάλ; Αν το πορνό «βγει» από τα σκοτεινά δωμάτια και την απόλυτη ιδιωτικότητα θα αντικατοπτρίσει το σεξ όπως είναι στην πραγματικότητα; 

Η σεξουαλικότητα είναι πολλά περισσότερα από το σεξ και αποτελεί κομβική πτυχή της ανθρώπινης ζωής. Επηρεάζει και επηρεάζεται από τις κοινωνίες στις οποίες ζούμε, την κουλτούρα στην οποία μεγαλώνουμε και την οποία συνδιαμορφώνουμε, τις πολιτικές αποφάσεις που παίρνονται εις όφελος ή εις βάρος ολόκληρων κοινωνικών ομάδων… Είναι απίστευτο το πώς εν έτει 2022 η συναίνεση συνεχίζει για πολύ κόσμο να είναι μια αφηρημένη έννοια με ασαφή χαρακτηριστικά ενώ μετράμε καθημερινά βιασμούς και γυναικοκτονίες. Ακούω συχνά κόσμο να σχολιάζει σε συζητήσεις γύρω από την έμφυλη βία πως “είναι θέμα έλλειψης παιδείας”, αναθέτοντας την ευθύνη στην οικογένεια και στο σχολείο και αγνοώντας πως ως ενήλικα άτομα με πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν μπορούμε πλέον να χρησιμοποιούμε τη  δικαιολογία της “έλλειψης παιδείας” με την ίδια ευκολία. Πράγματι η έμφυλη βία είναι μεταξύ άλλων (αλλά όχι μόνο) ζήτημα παιδείας αλλά ένα κομμάτι μου αρνείται να πιστέψει πως σε ένα θέμα σχεδόν καθολικού ενδιαφέροντος όπως η σεξουαλικότητα πολύς κόσμος δεν έχει την περιέργεια να ψαχτεί λίγο παραπάνω.

Η Αθήνα είχε ανάγκη το Σάτυροι και Μαινάδες για πάρα πολλούς λόγους.  Ένα φεστιβάλ εναλλακτικού πορνό μας προσφέρει τη δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με θέματα που σπάνια προβάλλονται στα μ.μ.ε. δίνοντας το λόγο στους πρωταγωνιστές τους. Θέματα όπως η σεξεργασία, η λεσβιακή/τρανς/ίντερσεξ/μη δυαδική ορατότητα, το bdsm, η ζωή με HIV, η σεξουαλικότητα στην τρίτη ηλικία, το chemsex και πολλά άλλα. Πρόκειται για μια πολύτιμη πηγή γνώσης που καταφέρνει μέσω του κινηματογράφου να διευρύνει την αντίληψή μας για τον κόσμο και για εμάς τα ίδια. Φυσικά προσφέρει και τη δυνατότητα να καυλώσουμε δημόσια, πράγμα όμορφο και απελευθερωτικό, αλλά με τρόπο πολύ διαφορετικό από αυτόν που έχουμε συνηθίσει.

Όσο το πορνό αντιμετωπίζεται μονοδιάστατα, τόσο θα παραμένει ταμπού και θα περιορίζεται στην κλασική του σεξιστική και τετριμμένη μορφή, έρμαιο της πατριαρχικής ματιάς πάνω στην ανθρώπινη επιθυμία. Όσο περισσότερες εναλλακτικές φωνές δίνουν το στίγμα τους, τόσο το πορνό βγαίνει στο φως και γίνεται αντικείμενο άξιο συζήτησης και ανάλυσης. Όσο γίνονται φεστιβάλ που επανανοηματοδοτούν το πορνό από προϊόν-ταμπού σε ανθρώπινη δραστηριότητα, κλάδο εργασίας, μέσο καλλιτεχνικής και πολιτικής έκφρασης τόσο συμβάλουν στο δημόσιο διάλογο γύρω. Θέλω ωστόσο να σταθώ στο τελευταίο κομμάτι της ερώτησής σου γιατί απηχεί μία κοινή παρανόηση που αξίζει να αποσαφηνίσουμε. Ανάμεσα στα πολλά είδη (πορνό) ταινιών υπάρχει και το ντοκιμαντέρ. Το πορνό αυτό καθαυτό δεν είναι ντοκιμαντέρ και άρα ο ρόλος του δεν περιορίζεται στο να αντικατοπτρίσει το σεξ «όπως είναι». Το κλασικό πορνό, όπως το ξέρουμε, προσεγγίζει το σεξ ως κάτι κανονικό και αμετάλλακτο, ξέχωρο από την εξέλιξη της ανθρωπότητας και ανέπαφο από κοινωνικούς παράγοντες. Τις περισσότερες φορές στοχεύει στη ρύθμιση της σεξουαλικότητας και στην αποφόρτιση του σιζ αρσενικού θεατή. Το εναλλακτικό/φεμινιστικό/ποστ/καλλιτεχνικό πορνό αναγνωρίζει τη σεξουαλικότητα ως εργαλείο και τον εαυτό του ως μέσο έκφρασης που δεν αντλεί απλά έμπνευση από τη σεξουαλικότητα αλλά αλληλεπιδρά με αυτή και την επηρεάζει αντίστοιχα.

Στο “Input Error” η σεξουαλική της ικανοποίηση είναι στο επίκεντρο. Επίσης βλέπουμε να ακολουθούνται πρακτικές ασφαλέστερου σεξ (προφυλακτικό και γάντια μιας χρήσης) κάτι που δυστυχώς συχνά δε συμβαίνει στην καθημερινή ζωή καθώς αφενός δεν υπάρχει όση ενημέρωση θα έπρεπε και αφετέρου η όποια ενημέρωση είναι συχνά μονομερής εστιάζοντας στο ετεροκανονικό σεξ.

Τι έρχονται να προσθέσουν ταινίες σαν το δικό σου “Input Error” στη βιομηχανία;

Το “Input Error” είναι μία cyberpunk δυστοπία μικρού μήκους που φλερτάρει με την αισθητική των ταινιών επιστημονικής φαντασίας των 80s. Γυρίστηκε κάτω από αντίξοες συνθήκες, εν μέσω πανδημίας, lock down και απόλυτης μυστικότητας καθώς τα γυρίσματα απαγορεύονταν. Ο κοινωνικός αποκλεισμός, η υγειονομική κρίση και η διαρκής αίσθηση κινδύνου επηρέασαν πολύ το σενάριο της ταινίας. ‘Ενα ταξίδι στο έτος 20xx μας μεταφέρει στη ζωή της προνομιούχας Κίρα, η οποία μπορεί και αγοράζει τα πιο σύγχρονα, όμοια με ζωντανά, ρομπότ του σεξ. Η ταινία αντλεί έμπνευση από τις τεχνολογικές εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας και θέτει ερωτήματα γύρω από το μέλλον της σεξουαλικότητας αφήνοντάς τα ανοιχτά. Είναι τα ρομπότ η απάντηση στις βαθύτερες σεξουαλικές επιθυμίες μας, ή σημάδι της παρακμής της ανθρωπότητας; Μια σημαντική διαφορά από τη συντριπτική πλειοψηφία των πορνό ταινιών είναι ο ρόλος της πρωταγωνίστριας ως αυτόνομου υποκειμένου της σεξουαλικής περίπτυξης. Στο “Input Error” η σεξουαλική της ικανοποίηση είναι στο επίκεντρο. Επίσης βλέπουμε να ακολουθούνται πρακτικές ασφαλέστερου σεξ (προφυλακτικό και γάντια μιας χρήσης) κάτι που δυστυχώς συχνά δε συμβαίνει στην καθημερινή ζωή καθώς αφενός δεν υπάρχει όση ενημέρωση θα έπρεπε και αφετέρου η όποια ενημέρωση είναι συχνά μονομερής εστιάζοντας στο ετεροκανονικό σεξ

Το “Input Error” είναι κομμάτι μιας τριλογίας. Πες μας λίγα λόγια.  

Όταν ξεκίνησε το “Input Error” δεν είχαμε ιδέα ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι μεγαλύτερο. Ήταν η πρώτη δουλειά της συγκεκριμένης ομάδας και την προσεγγίσαμε χωρίς ιδιαίτερες προσδοκίες, πέραν του να περάσουμε καλά. Εν τέλει τόσο στο γύρισμα όσο και στην ποστ παραγωγή περάσαμε κάτι περισσότερο από καλά και ολοκληρώνοντας την ταινία άρχισε να οριστικοποιείται η ιδέα μιας τριλογίας γιατί θέλαμε να εξερευνήσουμε το δυστοπικό κόσμο που είχαμε μόλις ανοίξει. Στην παραγωγή της πρώτης ταινίας, το σενάριο ήταν προϊόν συλλογικής δουλειάς, έπειτα όμως βρεθήκαμε πολλά άτομα να δουλεύουμε σε πολλά πρότζεκτς παράλληλα και ελλείψει χρόνου αποφασίσαμε να μοιράσουμε τους ρόλους διαφορετικά. Για τη δεύτερη ταινία ανέλαβα εξ ολοκλήρου το σενάριο και τη σκηνοθεσία και αυτή τη χρονική περίοδο παρακολουθώ την πορεία του μοντάζ με πολύ σασπένς. Σε αυτή την ταινία γνωρίζουμε καινούριους χαρακτήρες όπως μια χάκερ, έναν σεξεργάτη και έναν αρχιμπάτσο. Μαθαίνουμε για τη δραστηριότητα μιας πολυεθνικής που κατασκευάζει ρομπότ του σεξ και σαμποτάρει επί δεκαετίες το σεξ μεταξύ των ανθρώπων ποινικοποιώντας τη σεξεργασία, προκειμένου να κάνει το προϊόν της απολύτως απαραίτητο. Μια ομάδα χάκερς και εργαζόμενων στο σεξ οργανώνει όμως την απάντησή της αθόρυβα δρώντας στο περιθώριο. Η ταινία αναμένεται να ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2023 και να σταλεί σε φεστιβάλ πορνό.

Η flinta gaze στο πορνό δεν περιορίζεται στα κριτήρια επιλογής των ατόμων μπροστά από την κάμερα αλλά διαπερνά όλο τον κορμό της παραγωγής, φροντίζοντας το τεχνικό συνεργείο να μην ανδροκρατείται, προσλαμβάνοντας intimacy coordinator, σεβόμενη τις ψυχικές και σωματικές ανάγκες και τα όρια των πρωταγωνιστών και γενικότερα δουλεύοντας ηθικά.

Τελευταία, γίνεται πολύς λόγος για το female gaze στη βιομηχανία του πορνό. Μήπως χρειάζεται να καταδείξουμε με περισσότερη σαφήνεια τα σκοτεινά σημεία του male gaze ώστε να το αντιληφθούμε καλύτερα; Γιατί ξέρεις, όπως κάθε τι που αμφισβητεί και προσπαθεί να εκθρονίσει την πατριαρχία έρχεται με αντιδράσεις.  

Να σου πω την αλήθεια δε θέλω να εμβαθύνω ιδιαίτερα στο πόσο κακοποιητική, υποβιβαστική και μη βιώσιμη μπορεί να είναι η αντρική ματιά τόσο για όλα τα υπόλοιπα φύλα όσο και για τους ίδιους τους άντρες. Άμεσα ή έμμεσα βιώνουμε αρκετό σεξισμό και βία στην καθημερινή μας ζωή ώστε να αναγκαζόμαστε να τη σκεφτόμαστε διαρκώς και να κουβαλάμε το φορτίο της πατριαρχίας. Από την άλλη, αν σου μιλούσα για τη γυναικεία ματιά θα έβγαζα το εαυτό μου απ’ έξω, γιατί δεν είμαι γυναίκα. Προτιμώ να σου μιλήσω για την flinta gaze, τη ματιά των females/femmes, lesbians, intersex,non binary, trans και agender ατόμων.

Στην παραγωγή μιας ταινίας πορνό οφείλουμε να εξασφαλίζουμε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον για όλους τους συντελεστές, χτίζοντας μια κουλτούρα επικοινωνίας και συναίνεσης ώστε αν κάτι πάει στραβά να νιώθουν όλα άνετα να μιλήσουν και να ακουστούν. Η flinta gaze στο πορνό δεν περιορίζεται στα κριτήρια επιλογής των ατόμων μπροστά από την κάμερα αλλά διαπερνά όλο τον κορμό της παραγωγής, φροντίζοντας το τεχνικό συνεργείο να μην ανδροκρατείται, προσλαμβάνοντας intimacy coordinator, σεβόμενη τις ψυχικές και σωματικές ανάγκες και τα όρια των πρωταγωνιστών και γενικότερα δουλεύοντας ηθικά. Επακόλουθο αυτής της προσέγγισης και φροντίδας είναι η flinta ματιά να περνά και στο τελικό προϊόν, προβάλλοντας σώματα που αποκλίνουν από τα στερεοτυπικά πρότυπα ομορφιάς, μεγαλύτερες ηλικίες χωρίς να τις φετιχοποιεί, σεξουαλικές πρακτικές που αποσκοπούν στην απόλαυση με όλες τις αισθήσεις, στιγμές ευαλωτότητας και aftercare, επικοινωνία μεταξύ των πρωταγωνιστών, μη ετεροκανονική κατανομή ρόλων και δυναμικών…

Φυσικά και επηρεάζεται η αισθητική μας από το πορνό, με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζεται από ό,τι καταναλώνουμε, από ό,τι μας περιβάλλει και από ότι φέρουμε στον κόσμο.

Μέσα σε όλα όσα «ακούει» το πορνό τελευταία, είναι και πως αρχίζει να καθορίζει τη βασική μας αισθητική. Υπάρχει κομμάτι αλήθειας σε αυτό ή είναι ακόμα ένα μέσο εκτόνωσης σνομπισμού που κρύβει βαθύ πουριτανισμό; 

Φυσικά και επηρεάζεται η αισθητική μας από το πορνό, με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζεται από ό,τι καταναλώνουμε, από ό,τι μας περιβάλλει και από ότι φέρουμε στον κόσμο. Η συλλογική και η προσωπική αισθητική μας επηρεάζει τις ταινίες που παράγουμε και εκείνες με τη σειρά τους επηρεάζουν την αισθητική μας. Ο κινηματογράφος είναι έτσι κι αλλιώς ο drag king των τεχνών, το μέσο με την αμεσότερη επιδραστικότητα. Για αυτόν ακριβώς το λόγο είναι σημαντικό να κάνουμε ταινίες που να αντιπροσωπεύουν τις ηθικές αξίες, τις ταυτότητες και την αισθητική μας.

Αλήθεια, υπάρχει συμπεριληπτικότητα στη βιομηχανία; Το λέω ορμώμενη από το γεγονός πως οι πρωταγωνιστές του “Input Error” είναι φιγούρες εντελώς διαφορετικές από ό,τι έρχεται στο μυαλό κάποιου στο άκουσμα της λέξης “porn movie”.  

Συμπεριληπτικότητα υπάρχει. Επειδή όμως ο κόσμος της βιομηχανίας είναι αχανής και σχεδόν αδύνατο να χαρτογραφηθεί, δε μπορώ να σου πω ακριβώς σε ποιο βαθμό. Προκύπτει και το ερώτημα τι ορίζουμε ως βιομηχανία πορνό. Ανήκουν τα ερασιτεχνικά βίντεο με την κάμερα του κινητού που φιλοξενούνται σε μεγάλες πλατφόρμες ηλεκτρονικής διανομής, και που καθένας μπορεί να τραβήξει, στη βιομηχανία; Ανήκουν οι εναλλακτικές ταινίες μηδαμινού ή ελάχιστου budget που δεν έχουν εισπρακτική αξία στη βιομηχανία; Το πορνό παρουσιάζει περισσότερες ομοιότητες απ’ ότι νομίζουμε με άλλα προϊόντα και ένα από αυτά είναι το κόστος του. Για τον περισσότερο κόσμο είναι ευνόητο πως δεν μπορούν να έχουν μεγάλες απαιτήσεις και προσδοκίες από ένα πολύ φθηνό προϊόν και πως αν θέλουν κάτι πιο ποιοτικό θα πρέπει να πληρώσουν την αντίστοιχη τιμή. Αντίστοιχα για να δει ταινίες στο σπίτι, πολύς κόσμος επιλέγει συνδρομητικά κανάλια και πλατφόρμες καταβάλοντας μηνιαία κάποιο χρηματικό ποσό.  Όταν γίνεται λόγος για το πορνό που καταναλώνουμε όμως, και δυστυχώς δε γίνεται αρκετός λόγος, ελάχιστοι άνθρωποι είναι έτοιμοι να πληρώσουν για να δουν ποιοτικό και ηθικό πορνό σε πλατφόρμες όπως η pinklabel, η bright desire ή η beautiful agony. Συμπεριληπτικότητα στη βιομηχανία λοιπόν υπάρχει αλλά για να συνεχίσει να υπάρχει χρειάζεται τη στήριξη των ανθρώπων που τη θεωρούν σημαντική.

ΠΗΓΗ: https://provocateur.gr/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

Το βιολογικό μου ρολόι είναι χαλασμένο

Το βιολογικό μου ρολόι είναι χαλασμένο 250 250 positiv

Λύο Καλοβυρνάς*

Χτυπάει πράγματι το βιολογικό ρολόι όσον αφορά τη μητρότητα ή μήπως είναι ένας παραπλανητικός μύθος;

 

Βασικά, δεν υπάρχει βιολογικό ρολόι! Σχεδόν σε όλες τις ιστορικές εποχές οι γυναίκες δέχονταν πιέσεις να κάνουν παιδιά, αλλά η έννοια του βιολογικού ρολογιού επινοήθηκε μόλις το 1978, όχι από μία γυναίκα που έβραζε από μια διακαή επιθυμία να κάνει μωρό, αλλά από τον δημοσιογράφο Ρίτσαρντ Κόεν σ’ ένα άρθρο του στη Washington Post με τίτλο «Το ρολόι χτυπάει για τις γυναίκες καριέρας». Ο Κόεν δεν βάσισε το άρθρο του σε κάποια επιστημονική έρευνα· με αυτόν τον όρο απλώς περιέγραφε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι γυναίκες είναι βιολογικά ικανές να συλλάβουν παιδί, όχι κάποια ξαφνική, βιολογικά ορμώμενη μανία που τις πιάνει να γεννοβολήσουν, όπως έχουμε καταλήξει να κατανοούμε τον όρο.

Η επινόηση του βιολογικού ρολογιού εκείνη την εποχή δεν είναι καθόλου τυχαία ή αθώα. Συνέπεσε με δύο τεράστιες κοινωνικές αλλαγές. Πρώτον, οι γυναίκες είχαν ήδη αρχίσει να εισχωρούν για τα καλά σε μέχρι τότε ανδροκρατούμενους τομείς εργασίας και είχε ξεκινήσει η αντίδραση από το πατριαρχικό κατεστημένο με μηνύματα όπως «αξίζει να θυσιάσεις την προσωπική ευτυχία για μια καριέρα;» ή «γίνεται να συνδυάσεις και σταδιοδρομία και οικογένεια;» − το άρθρο του Κόεν αυτό ακριβώς πραγματευόταν.

Μαραμένες μήτρες και άλλοι μπαμπούλες

Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, το βιολογικό ρολόι μεταμορφώθηκε σε φόβητρο κάθε εργαζόμενης γυναίκας. Μια άλλη δημοσιογράφος έγραφε την ίδια εποχή: «Όσες γυναίκες ωφελήθηκαν από το γυναικείο κίνημα, η πρώτη γενιά χειραφετημένων νέων γυναικών … οι οποίες προτίμησαν σταδιοδρομία, ταξίδια και ανεξαρτησία αντί για σύζυγο, σπίτι και μωρά έχουν πλέον μεγαλώσει, και ξαφνικά ο χτύπος του βιολογικού ρολογιού γίνεται εκκωφαντικός». Μια ψυχίατρος που της έδωσε συνέντευξη περιέγραψε τη δυστυχία αυτών των άτεκνων γυναικών ως «σύνδρομο μαραμένης μήτρας». Σιγά σιγά αγρίευε ο ψυχολογικός πόλεμος κατά των γυναικών που δεν ακολουθούσαν το καθήκον τους, όπως το όριζε, υποτίθεται, η φύση. Το βιολογικό ρολόι ήταν ένας από τους πιο ύπουλους τρόπους για να εξωθηθούν οι γυναίκες να εκπληρώσουν τον μοναδικό κοινωνικά επιτρεπτό ρόλο τους (αυτόν της μητέρας). Ο Κόεν το έκανε όσο πιο ξεκάθαρο μπορούσε στο άρθρο του: «Η κατάσταση [των άτεκνων γυναικών] λίγο πολύ δείχνει ότι σ’ αυτό το σημείο η χειραφέτηση τελειώνει».

Ο ψυχολογικός πόλεμος κατά των γυναικών που προτιμούσαν να πραγματωθούν μέσα από σπουδές και εργασία αντί για οικοκυρικά και παιδιά απέκτησε κι άλλο όπλο: την εθνική υπογεννητικότητα: γεννάτε γιατί χανόμαστε σαν χώρα! Και γιατί χανόμαστε; Επειδή οι γυναίκες είναι εγωίστριες και δεν θέλουν να επιτελέσουν τον θεάρεστο ρόλο τους να γίνουν μητέρες. Έχω θεραπευόμενες οι οποίες αναφέρουν πως ένας από τους προβληματισμούς τους όσον αφορά την επιθυμία τους να κάνουν παιδί είναι επειδή αισθάνονται ένα κοινωνικό καθήκον προς την πατρίδα.

Η βαριά βιομηχανία του βιολογικού ρολογιού

Η δεύτερη κεφαλαιώδης κοινωνική αλλαγή που ευνόησε να εξαπλωθεί ραγδαία η έννοια του βιολογικού ρολογιού προήλθε από τον χώρο της ιατρικής επιστήμης. Η πρώτη πετυχημένη τεχνητή γονιμοποίηση είχε γίνει ελάχιστους μήνες πριν από την εμφάνιση του βιολογικού ρολογιού. Στις 25 Ιουλίου 1978 γεννήθηκε το πρώτο μωρό του σωλήνα, η Λουίζ Μπράουν, η οποία έγινε παγκοσμίως διάσημη.

Παρότι η τεχνητή γονιμοποίηση είχε αρχικά σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση ενός συγκεκριμένου ιατρικού προβλήματος (απόφραξη σαλπίγγων), πολύ σύντομα η μέθοδος άρχισε να προσφέρεται σε γυναίκες χωρίς πρόβλημα στις σάλπιγγες. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια, ενέσκηψε η περιβόητη «επιδημία υπογονιμότητας». Καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες έμπαιναν στην αγορά εργασίας ή σπούδαζαν, ο δείκτης γονιμότητας έπεφτε κατακόρυφα: Το 1957 η μέση Αμερικανίδα έκανε 3,5 παιδιά. Το 1976, ένα χρόνο πριν εφευρεθεί το βιολογικό ρολόι, το ποσοστό είχε πέσει στα 1,5 παιδιά. Παρόμοια ποσοστά ισχύουν και στην Ελλάδα: την περίοδο 1960-81 η μέση Ελληνίδα έκανε 2,3 παιδιά· την περίοδο 1982-88, το ποσοστό έπεσε σε 1,5 παιδιά και την περίοδο 1989-99 σε 1,2 παιδιά. Ακόμα όμως και οι γυναίκες που έκαναν παιδιά, τα έκαναν σε μεγαλύτερη ηλικία. Τα ΜΜΕ εξυμνούσαν τις εργαζόμενες γυναίκες που αποφάσιζαν να κάνουν παιδί ενώ συνέχιζαν τις απαιτητικές καριέρες τους και ταυτόχρονα προειδοποιούσαν όσες γυναίκες καθυστερούσαν ότι κάποια στιγμή θα ήταν πολύ αργά, αφού τα ωάριά τους δεν θα φτούραγαν πια.

Η πρώτη αναφορά της «επιδημίας υπογονιμότητας» έγινε σε ένα ιατρικό άρθρο που δημοσιεύτηκε το 1983 από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια άνοιξαν πολυάριθμες κλινικές που πρόσφεραν υπηρεσίες τεχνητής γονιμοποίησης. Δεν άργησε να δημιουργηθεί ολόκληρη ιατρική βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων γύρω από την τεχνητή γονιμοποίηση, στην οποία αργότερα προστέθηκε η κατάψυξη ωαρίων (η οποία προσφέρεται σε ολοένα μικρότερες ηλικίες, ακόμα και όταν δεν υπάρχει ιατρικός λόγος). Το βιολογικό ρολόι πλασαρίστηκε στο ευρύ κοινό την ίδια ακριβώς εποχή που η τεχνητή γονιμοποίηση άρχισε να γίνεται ευρέως διαθέσιμη – ήταν η καλύτερη διαφήμιση που μπορούσε να υπάρξει.

Δεν υπάρχει βιολογικό ρολόι!

Αν με το βιολογικό ρολόι εννοούμε ότι λόγω φύσης και βιολογίας οι γυναίκες νιώθουν κάποια πηγαία εσωτερική ορμή να κάνουν μωράκια, πολύ απλά δεν ισχύει. Όσες έρευνες έχουν γίνει πάνω σε αυτό το θέμα δεν έχουν βρει καμία ορμονική ή άλλη βιολογική παράμετρο που να εξωθεί τις γυναίκες να τεκνοποιήσουν. Αν υπάρχει κάποια βιολογική βάση για την επιθυμία τεκνοποίησης δεν έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα. Αντιθέτως, έχει αποδειχθεί ερευνητικά ότι η επιθυμία για τεκνοποίηση δημιουργείται ή εντείνεται όταν μια γυναίκα εκτίθεται σε μωρά, δηλαδή όταν βλέπει, ακούει ή μυρίζει μωρά. Το ίδιο, όμως, ισχύει και για τους άντρες που εκτίθενται σε τέτοιες εικόνες!

Επίσης, μια άλλη έρευνα έδειξε ότι η επιθυμία για παιδί αυξάνει όταν άλλες γυναίκες του περίγυρου κάνουν παιδί – πρόκειται, δηλαδή, για κοινωνική επίδραση λόγω peer pressure. Σε μια διαδικτυακή έρευνα που έκανα το 2018 για τις στάσεις απέναντι στη μητρότητα, από τις 1053 γυναίκες που απάντησαν, το 52% διαφώνησε με τη δήλωση: «Ως γυναίκες το ζητάει η φύση μας να γίνουμε μητέρες» (το 17,3% συμφώνησε και το υπόλοιπο 29,8% δεν ήταν σίγουρες). Στην ερώτηση «Είναι σαν να μου το ζητάει το σώμα μου να κάνω παιδί», η συντριπτική πλειοψηφεία (78,1%) διαφώνησε με αυτή την άποψη, ενώ λιγότερες από 2 στις 10 (17,6%) συμφώνησε.

Κι ο χρόνος που περνά;

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι μια γυναίκα μπορεί να τεκνοποιήσει μόνο μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία, άρα πράγματι υπάρχει ένα βιολογικό όριο μετά από το οποίο η τεκνοποίηση είναι δυσκολότερη ή αδύνατη. Όμως οι άνθρωποι έχουμε πάρα πολλά τέτοια «βιολογικά ρολόγια», αν και θα ήταν σωστότερο να τα ονομάσουμε «βιολογικά όρια». Το ανθρώπινο σώμα μας μάς θέτει και άλλα όρια πέρα από αυτά της τεκνοποίησης. Όπως είπε μια γυναίκα στην ομάδα: «Το βιολογικό μου ρολόι όντως χτυπάει· βαράει και μου λέει: “Κάνε ορειβασία πριν γεράσεις πολύ και δεν μπορείς!” ή “Μην πιεις τα κέρατά σου απόψε, δεν το αντέχεις τόσο όσο ήσουν νέα”».

Καμιά μας δεν έχει ανοσία στο πέρασμα του χρόνου και στα όρια που μας θέτει. Αλλά το βιολογικό ρολόι της καθεμιάς μας μπορεί να χτυπάει για διαφορετικά πράγματα. Για πολλές γυναίκες (και άντρες) δεν λέει «κάνε παιδάκι!» αλλά «ερωτεύσου!», «ταξίδεψε!»

Να γίνω μητέρα ή όχι; Το άγχος της απόφασης

Με κάθε επιλογή μας, με κάθε δρόμο που παίρνουμε, αποκλείουμε άλλους δρόμους. Εννοείται πως αν δεν ζήσουμε την εμπειρία της μητρότητας θα στερηθούμε πολλά όμορφα πράγματα. Όμως ισχύει εξίσου ότι θα στερηθούμε πολλά άλλα όμορφα πράγματα αν αποφασίσουμε να κάνουμε παιδί. Υπάρχει πάντα τίμημα που καλούμαστε να πληρώσουμε για κάθε επιλογή μας: τις σχέσεις που (δεν) κάναμε, τα μέρη όπου (δεν) ζήσαμε, τα ταλέντα που (δεν) καλλιεργήσαμε, τα ταξίδια που (δεν) πήγαμε, κοκ. Μόνο που κάποιοι δρόμοι μάς πλασάρονται ως φυσιολογικοί, επιβαλλόμενοι από τη φύση και άρα αναγκαίοι, υποχρεωτικοί. Ένας τέτοιος φυσικοποιημένος, υποχρεωτικός δρόμος είναι η μητρότητα. Κατά συνέπεια, αν δεν τον διαλέξουμε, είμαστε εμείς που είμαστε στραβές, όχι ο δρόμος.

Η ανάλυση των κοινωνικών και ιστορικών παραμέτρων βοηθάει μόνο μέχρι ένα σημείο· πέρα από την οποιαδήποτε θεωρητική ανάλυση, στο τέλος κάθε γυναίκα καλείται να απαντήσει η ίδια στο πολυσύνθετο ερώτημα: θέλω να γίνω μητέρα ή όχι; Πώς όμως να το απαντήσει όταν και μόνο αν αρθρώσει το ερώτημα αντιμετωπίζεται αρνητικά; Αυτός είναι ο λόγος που ως γυναίκες χρειαζόμαστε ασφαλή πλαίσια για να μοιραστούμε τους προβληματισμούς μας, να ψηλαφίσουμε τα θέλω μας και τα δεν θέλω μας και να καταλήξουμε στο τι ταιριάζει στην καθεμιά μας προσωπικά, χωρίς εύκολους αφορισμούς και στερεοτυπικές λύσεις.

Ένα τέτοιο ασφαλές πλαίσιο είναι με άλλες γυναίκες που έχουν ή είχαν παρόμοιους προβληματισμούς.

Βιβλιογραφία:

  • Adair Lora E., Brase Gary L., Akao Karen, Jantsch Mackenzie, #babyfever: Social and media influences on fertility desires, Personality and Individual Differences 71 (2014) 135–139.
  • Bonos Lisa, How the biological clock −and its ticking− became shorthand for a woman’s fertility, May 24, 2016 The Washington Post
  • Brase Gary L. and Brase Sandra L., Emotional Regulation of Fertility Decision Making:
  • What Is the Nature and Structure of “Baby Fever”? Emotion 2012, Vol. 12, No. 5, 1141–1154
  • Ζαράγκαλη Έρση, Οι βουβές πληγές: Η αντι-σύλληψη και η έκτρωση ως βίωμα και πράξη, 2010, Νήσος
  • Hensvik Lena, Nilsson Peter, Businesses, buddies and babies: social ties and fertility at work. Institute For Labour Market Policy Evaluation, working paper 2010.
  • Moss Gabrielle, Why Women’s “Biological Clock Ticking” Is Actually A Total Myth, Bustle, Mar 8 2016
  • Skov Leonora Christina, Danmarks moderfår stempler mig som et barnløst monster, Politiken, 13. okt. 2012
  • Χαλκιά Αλεξάνδρα, Το άδειο λίκνο της δημοκρατίας, Σεξ, έκτρωση και εθνικισμός στη σύγχρονη Ελλάδα, 2007, Αλεξάνδρεια
  • Weigel Moira, The foul reign of the biological clock, The Guardian, 10 May 2016

 

 

*Ο Λύο Καλοβυρνάς είναι ψυχοθεραπευτής και σύμβουλος ψυχικής υγείας. Από το 2002, εργάζεται στον τομέα της ψυχικής υγείας, κάνοντας ατομικές συνεδρίες, ομάδες αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης για γυναίκες και άντρες, ομάδες αυτογνωσίας για γκέι άντρες και πολλά βιωματικά εργαστήρια για διάφορα θέματα, όπως η (μη) μητρότητα, η σεξουαλικότητα, η γυναικεία σεξουαλική επιθυμία, οι διάφορες μορφές οικογενειακής κακοποίησης, η οικονομική-κοινωνική κρίση κ.ά. Το νέο του βιβλίο: «Μητέρα μηδέν παιδιών: Η μητρότητα ως επιλογή ή επιβολή» κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg τον Ιανουάριο του 2022

Στις 19/11 ξεκινάει το  5ο Βιωματικό εργαστήρι του  για τη (μη) μητρότητα. Ακολουθεί η περιγραφή του εργαστηρίου: 

«Θέλω να κάνω παιδί;» «Δεν είμαι σίγουρη αν θέλω.» «Είναι φυσιολογικό που δεν θέλω;» «Φοβάμαι μην το μετανιώσω αν δεν κάνω.» «Πρέπει/θέλω να κάνω δεύτερο παιδί;» «Έγινα μητέρα αλλά φοβάμαι ότι ήταν λάθος απόφαση».
Σάββατο 19 Νοεμβρίου, 11:00-14:00
Σε αυτό το εργαστήρι θα εξετάσουμε την αμφιθυμία μας για το θέμα της μητρότητας. Θα κουβεντιάσουμε για:
το τι σημαίνει η (μη) μητρότητα για την καθεμία
κατά πόσο το θέλω ή δεν θέλω παιδί είναι δικό μας ή κοινωνικά επιβεβλημένο
πώς αντιμετωπίζω τη συνεχή πίεση από την ευρύτερη κοινωνία και τον άμεσο περίγυρό μας για τεκνοποίηση;
κατά πόσο επιθυμώ πραγματικά ένα δεύτερο παιδί ή νιώθω υποχρεωμένη να το κάνω;
την αμφιθυμία που νιώθω που έγινα μητέρα
Θα διερευνήσουμε για τις σκέψεις μας και τους προβληματισμούς μας, σε μια προσπάθεια να ψηλαφίσουμε τις πραγματικές μας επιθυμίες.
Το βιωματικό εργαστήρι απευθύνεται σε γυναίκες όλων των ηλικιών και σεξουαλικών προσανατολισμών, είτε έχουν κάνει παιδιά είτε όχι.
Το εργαστήρι έχει ήδη γίνει άλλες τέσσερις φορές τα προηγούμενα έτη και το έχουν παρακολουθήσει 49 γυναίκες.
Η συμμετοχή στο εργαστήρι στοιχίζει 30 €. Λόγω περιορισμένων θέσεων, παρακαλούμε δηλώστε συμμετοχή έγκαιρα.
Δηλώσεις συμμετοχής μέχρι Δευτέρα 14 Νοεμβρίου
Το εργαστήρι θα γίνει το Σάββατο 19 Νοεμβρίου 11:00-14:00, στους Αμπελόκηπους, 5 λεπτά από το μετρό Πανόρμου.
Για περισσότερες πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής, στείλτε μέιλ στο info@lyo.gr ή τηλεφωνήστε στο 6944 287 316.
Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

«Αντι-έμφυλος» φασισμός

«Αντι-έμφυλος» φασισμός 1485 1025 positiv

Judith Butler*

Τον Ιούνιο, το ουγγρικό κοινοβούλιο ψήφισε με συντριπτική πλειοψηφία την κατάργηση κάθε διδασκαλίας που σχετίζεται με την «ομοφυλοφιλία και την αλλαγή φύλου» από τα δημόσια σχολεία, συσχετίζοντας τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ και τη σχετική εκπαίδευση με την παιδεραστία και την ολοκληρωτική πολιτιστική πολιτική. Τέλη Μαΐου, Δανοί βουλευτές ενέκριναν ένα ψήφισμα κατά του «υπερβολικού ακτιβισμού» σε ακαδημαϊκά ερευνητικά περιβάλλοντα, περιλαμβάνοντας τις σπουδές φύλου, τις θεωρίες περί φυλής, τις μετααποικιακές και μεταναστευτικές σπουδές στη λίστα των ενόχων. Τον Δεκέμβριο του 2020, το ανώτατο δικαστήριο της Ρουμανίας απέρριψε έναν νόμο που θα απαγόρευε τη διδασκαλία των «θεωριών έμφυλης ταυτότητας», αλλά η συζήτηση εκεί μαίνεται. Στην Πολωνία, τρανσφοβικοί που θέλουν να καθαρίσουν την Πολωνία από τις διαβρωτικές πολιτιστικές επιρροές των ΗΠΑ και της Αγγλίας κήρυξαν μια σειρά από χώρους «ελεύθερους από τρανς άτομα». Η αποχώρηση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης τον Μάρτιο προκάλεσε ρίγη στην ΕΕ, καθώς μία από τις κύριες ενστάσεις της ήταν οι ρυθμίσεις περί προστασίας των γυναικών και των παιδιών από τη βία, και το «πρόβλημα» αυτό συνδέθηκε ρητά με την ξένη λέξη «gender».

Οι επιθέσεις στη λεγόμενη «έμφυλη ιδεολογία» έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο, κυριαρχώντας στη δημόσια συζήτηση που πυροδοτείται από ηλεκτρονικά δίκτυα και υποστηρίζεται από μεγάλες δεξιές καθολικές και ευαγγελικές οργανώσεις. Αν και δεν συμπίπτουν σε όλα μεταξύ τους, οι ομάδες αυτές συμφωνούν ότι η παραδοσιακή οικογένεια δέχεται επίθεση, ότι τα παιδιά στην τάξη δασκαλεύονται πώς να γίνουν ομοφυλόφιλοι και ότι το «κοινωνικό φύλο» είναι μια επικίνδυνη, αν όχι διαβολική, ιδεολογία που απειλεί να καταστρέψει οικογένειες, τοπικές κουλτούρες., τον πολιτισμό, ακόμα και τον ίδιο τον «άνθρωπο» [man].

Δεν είναι εύκολο να ανασυγκροτήσει κανείς πλήρως τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί το κίνημα κατά της έμφυλης ιδεολογίας, διότι δεν αντέχουν σε στοιχειώδη έλεγχο συνέπειας ή συνοχής. Μαζεύουν και εξαπολύουν εμπρηστικούς ισχυρισμούς για να κατανικήσουν αυτό που θεωρούν ως «έμφυλη ιδεολογία» ή «σπουδές φύλου» με οποιοδήποτε ρητορικό μέσο. Για παράδειγμα, αντιτίθενται στο «κοινωνικό φύλο» επειδή υποτίθεται ότι αρνείται το βιολογικό φύλο ή επειδή υπονομεύει τον φυσικό ή θεϊκό χαρακτήρα της ετεροκανονικής οικογένειας. Φοβούνται ότι οι άνδρες θα χάσουν την κυρίαρχη θέση τους ή θα απαξιωθούν ανεπανόρθωτα αν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε με βάση το φύλο. Πιστεύουν ότι τα παιδιά καθοδηγούνται να αλλάξουν φύλο, στρατολογούνται ενεργά από γκέι και τρανς άτομα ή πιέζονται να δηλώσουν ότι είναι ομοφυλόφιλοι σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα όπου κάθε ανοιχτός λόγος για το φύλο εμφανίζεται γελοιογραφικά ως μια μορφή κατήχησης. Και ανησυχούν ότι, σν κάτι που ονομάζεται «φύλο» γίνει κοινωνικά αποδεκτό, θα εξαπολυθεί στη γη μια πλημμύρα σεξουαλικών διαστροφών όπως η κτηνοβασία και η παιδεραστία.

Το κίνημα αυτό είναι εθνικιστικό, τρανσφοβικό, μισογυνιστικό και ομοφοβικό, αλλά ο κύριος στόχος του είναι να ανατρέψει την προοδευτική νομοθεσία που κατέκτησαν τις τελευταίες δεκαετίες τόσο από ΛΟΑΤΚΙ όσο και από φεμινιστικά κινήματα. Πράγματι, όταν όλοι αυτοί επιτίθενται στο «φύλο» αντιτίθενται στην αναπαραγωγική ελευθερία των γυναικών και στα δικαιώματα των μονογονέων· αντιτίθενται στην προστασία των γυναικών κατά του βιασμού και της ενδοοικογενειακής βίας· και αρνούνται τα νομικά και κοινωνικά δικαιώματα των τρανς ατόμων μαζί με μια πλήρη σειρά νομικών και θεσμικών εγγυήσεων απέναντι σε έμφυλες διακρίσεις, καταναγκαστικούς ψυχιατρικούς εγκλεισμούς, βάναυση σωματική παρενόχληση και φόνους. Όλη αυτή η ζέση ενισχύθηκε σε μια εποχή πανδημίας κατά την οποία η ενδοοικογενειακή κακοποίηση έχει εκτοξευθεί στα ύψη και τα queer και τρανς παιδιά έχουν στερηθεί τους χώρους όπου μπορούσαν να μαζεύονται σε κοινότητες που υποστηρίζουν τη ζωή.

Είναι αρκετά εύκολο να ξεμασκαρέψουμε και ακόμη να γελοιοποιήσουμε πολλούς από τους ισχυρισμούς που διατυπώνονται κατά των σπουδών φύλου ή της έμφυλης ταυτότητας, καθώς βασίζονται σε ισχνές καρικατούρες και συχνά αγγίζουν τα όρια του εξωφρενικού. Αν έχει σημασία (και ας ελπίσουμε ότι έχει ακόμα), δεν υπάρχει μία ενιαία έννοια του κοινωνικού φύλου, οι δε σπουδές φύλου είναι ένα σύνθετο και εσωτερικά ποικιλόμορφο πεδίο που περιλαμβάνει ευρύ φάσμα μελετητών. Δεν αρνείται το βιολογικό φύλο, αλλά τείνει να θέτει το ερώτημα πώς αυτό εδραιώνεται, μέσα από ποια ιατρικά και νομικά πλαίσια, πώς άλλαξε με την πάροδο του χρόνου και τι διαφορά παράγει στην κοινωνική οργάνωση του κόσμου μας η αποσύνδεση του φύλου που έχει οριστεί κατά τη γέννηση από τη ζωή που ακολουθεί, ας πούμε σε ζητήματα δουλειάς και αγάπης.

Γενικά πιστεύουμε ότι η απόδοση του φύλου γίνεται μια φορά. Έχει όμως κανείς σκεφτεί ότι μπορεί να είναι μια διαδικασία πολύπλοκη και αναθεωρήσιμη, αναστρέψιμη έγκαιρα για εκείνους στους οποίους το φύλο έχει δοθεί λάθος; Το να υποστηρίζεις κάτι τέτοιο δεν σημαίνει να παίρνεις θέση ενάντια στην επιστήμη, αλλά απλώς να ερωτάς πώς η επιστήμη και ο νόμος εισέρχονται στην κοινωνική ρύθμιση της ταυτότητας. «Μα υπάρχουν δύο φύλα!». Γενικά, ναι, αλλά ακόμη και τα ιδανικά του διμορφισμού που διέπουν τις καθημερινές μας αντιλήψεις για το βιολογικό φύλο αμφισβητούνται από πολλές απόψεις από την επιστήμη καθώς και από το κίνημα των διεμφυλικών, το οποίο έχει δείξει πόσο ενοχλητική και συνεπακόλουθη μπορεί να είναι η απόδοση ενός φύλου.

Το να θέτεις ερωτήματα σχετικά με το κοινωνικό φύλο, δηλαδή πώς η κοινωνία οργανώνεται σύμφωνα με το φύλο και με ποιες συνέπειες για την κατανόηση των σωμάτων, της βιωμένης εμπειρίας, της στενής συναναστροφής και της ηδονής, σημαίνει να συμμετέχεις σε μια μορφή ανοιχτής αναζήτησης και έρευνας, αμφισβητώντας τις δογματικές κοινωνικές θέσεις που επιδιώκουν να σταματήσουν και να αντιστρέψουν χειραφετητικές αλλαγές. Κι όμως, οι «σπουδές φύλου» επικρίνονται ως «δόγμα» από όσους φαντάζονται ότι βρίσκονται από τη μεριά της «κριτικής».

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε επί μακρόν εξηγώντας τις διάφορες μεθοδολογίες και ανταλλαγές στο πλαίσιο των σπουδών φύλου, την πολυπλοκότητα της θεωρίας και την αναγνώριση που έχει λάβει ως δυναμικό πεδίο σπουδών σε όλο τον κόσμο. Αλλά αυτό έχει ως προϋπόθεση μια δέσμευση από την πλευρά του αναγνώστη και του ακροατή στις αρχές της εκπαίδευσης. Απ’ τη στιγμή που οι περισσότεροι από αυτούς τους αντιπάλους αρνούνται να διαβάσουν οποιοδήποτε υλικό θα μπορούσε να έρχεται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις τους ή επιλέγουν ό,τι τους βολεύει από πολύπλοκα κείμενα για να υποστηρίξουν μια καρικατούρα, πώς πρέπει να προχωρήσουμε;

Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι η ίδια η έννοια του «κοινωνικού φύλου» αποτελεί επίθεση κατά του Χριστιανισμού (ή, σε ορισμένες χώρες, κατά του παραδοσιακού Ισλάμ) και κατηγορούν τους υποστηρικτές του «κοινωνικού φύλου» ότι κάνουν διακρίσεις κατά των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων. Κι όμως, το σημαντικό πεδίο των έμφυλων θρησκευτικών σπουδών δείχνει ότι οι εχθροί δεν έρχονται απ’ έξω και ότι ο δογματισμός βρίσκεται στη μεριά των τιμητών.

Για το αντιδραστικό αυτό κίνημα, ο όρος «φύλο» προσελκύει, συμπυκνώνει και ηλεκτρίζει ένα ποικίλο σύνολο από κοινωνικά και οικονομικά άγχη που παράγονται από την αύξηση της οικονομικής επισφάλειας υπό νεοφιλελεύθερα καθεστώτα, την εντεινόμενη κοινωνική ανισότητα και το λοκ ντάουν της πανδημίας. Πολλοί, υπό την επήρεια φόβων για κατάρρευση των υποδομών, αντιμεταναστευτικό θυμό και, στην Ευρώπη, του φόβου μήπως χαθεί η ιερότητα της ετεροκανονικής οικογένειας, της εθνικής ταυτότητας και της λευκής υπεροχής, επιμένουν ότι για όλα αυτά φταίνε οι καταστροφικές δυνάμεις των έμφυλων και των μετααποικιακών σπουδών και της κριτικής θεωρίας περί φυλών. Όταν λοιπόν εμφανίζουν το gender σαν ξένη εισβολή, οι ομάδες αυτές αποκαλύπτουν ξεκάθαρα ότι αυτό που τους απασχολεί είναι η κατασκευή του έθνους. Το έθνος για το οποίο αγωνίζονται είναι χτισμένο πάνω στην κυριαρχία των λευκών, στην ετεροκανονική οικογένεια και στην άμυνα απέναντι σε κάθε κριτική αμφισβήτηση κανόνων οι οποίοι έχουν σαφώς περιορίσει τις ελευθερίες και έχουν θέσει σε κίνδυνο τις ζωές τόσο πολλών ανθρώπων.

Η εξαφάνιση των κοινωνικών υπηρεσιών υπό τον νεοφιλελευθερισμό δημιουργεί πιέσεις στην παραδοσιακή οικογένεια να παρέχει εργασία φροντίδας, όπως πολύ σωστά έχουν υποστηρίξει πολλές φεμινίστριες. Με τη σειρά της, η οχύρωση των πατριαρχικών κανόνων εντός της οικογένειας και του κράτους έχει γίνει, για κάποιους, επιτακτική ανάγκη μπροστά στις αποδεκατισμένες κοινωνικές υπηρεσίες, το απλήρωτο χρέος και το χαμένο εισόδημα. Σε αυτό το πλαίσιο άγχους και φόβου το «gender» απεικονίζεται ως μια καταστροφική δύναμη, μια ξένη επιρροή που διεισδύει στο πολιτικό σώμα και αποσταθεροποιεί την παραδοσιακή οικογένεια.

Πράγματι, το gender αντιπροσωπεύει, ή συνδέεται με, κάθε είδους φανταστικές «παρεισφρήσεις» στο εθνικό σώμα –μετανάστες, εισαγωγές, διαταραχή της τοπικής οικονομίας μέσω των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης. Έτσι, το «gender» γίνεται ένα φάντασμα, που μερικές φορές προσδιορίζεται ως ο ίδιος ο «διάβολος», μια καθαρή δύναμη καταστροφής που απειλεί τη δημιουργία του Θεού (και όχι, ας πούμε, η κλιματική αλλαγή, που θα ήταν ένας πολύ πιο εύλογος υποψήφιος). Ένα τέτοιο φάντασμα καταστροφικής ισχύος μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο μέσα από απελπισμένες καταφυγές στον εθνικισμό, τον αντιδιανοουμενισμό, τη λογοκρισία, τις απελάσεις και κλείσιμο των συνόρων. Ένας λόγος, λοιπόν, που χρειαζόμαστε τις σπουδές φύλου περισσότερο από ποτέ είναι για να κατανοήσουμε αυτό το αντιδραστικό κίνημα.

Το κίνημα κατά της έμφυλης ιδεολογίας περνά τα σύνορα, συνδέοντας οργανώσεις στη Λατινική Αμερική, την Ευρώπη, την Αφρική και την Ανατολική Ασία. Η αντίθεση στο gender εκφράζεται από διαφορετικές κυβερνήσεις όπως η Γαλλία του Μακρόν και η Πολωνία του Ντούντα, κυκλοφορεί σε δεξιά κόμματα στην Ιταλία, εμφανίζονται σε μεγάλες εκλογικές πλατφόρμες στην Κόστα Ρίκα και την Κολομβία, διακηρύσσεται θορυβωδώς από τον Μπολσονάρο στη Βραζιλία και είναι υπεύθυνη για το κλείσιμο εδρών για τις σπουδές φύλου σε πολλά μέρη, με πιο διαβόητο το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης το 2017 πριν μεταφερθεί στη Βιέννη.

Στη Γερμανία και σε ολόκληρη την ανατολική Ευρώπη, η «εμφυλοφροσύνη» [genderism] παρομοιάζεται με τον «κομμουνισμό» ή τον «ολοκληρωτισμό». Στην Πολωνία, πάνω από εκατό περιφέρειες έχουν αυτοανακηρυχθεί «ζώνες αντι-ΛΟΑΤΚΙ», ποινικοποιώντας την ανοιχτή δημόσια ζωή για όποιον θεωρείται ότι ανήκει σε αυτές τις κατηγορίες, αναγκάζοντας νέους ανθρώπους να καταφύγουν στην εξορία ή την παρανομία. Την αντιδραστική αυτή φλόγα αναζωπυρώνει και το Βατικανό, το οποίο έχει ανακηρύξει την «έμφυλη ιδεολογία» «διαβολική», χαρακτηρίζοντάς την ως μια μορφή «αποικιακού ιμπεριαλισμού» που προέρχεται από τον Βορρά και προκαλεί φόβους για την «ενθάρρυνση» της «έμφυλης ιδεολογίας» στα σχολεία.

Σύμφωνα με την Agnieszka Graff, συγγραφέα, μαζί με την Elzbieta Korolczuk, του Anti-Gender Politics in the Populist Moment, στα δίκτυα που ενισχύουν και διακινούν την αντι- gender άποψη περιλαμβάνονται η Διεθνής Οργάνωση για την Οικογένεια, η οποία επαίρεται ότι στα συνέδριά της και στο διαδίκτυο την παρακολουθούν χιλιάδες άνθρωποι. Η πλατφόρμα CitizenGo, που ιδρύθηκε στην Ισπανία, κινητοποιεί ανθρώπους ενάντια σε διαλέξεις, εκθέσεις και πολιτικούς υποψηφίους που υπερασπίζονται τα δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ. Ισχυρίζονται ότι έχουν περισσότερους από 9 εκατομμύρια ακόλουθους, έτοιμους να κινητοποιηθούν στη στιγμή (κινητοποιήθηκαν εναντίον μου στη Βραζιλία το 2018 όταν ένα εξαγριωμένο πλήθος έκαψε το ομοίωμα που «μου έμοιαζε» έξω από τον χώρο όπου επρόκειτο να μιλήσω). Μια τρίτη οργάνωση είναι η Agenda Europe, που περιλαμβάνει πάνω από 100 οργανώσεις και θεωρεί τους γάμους ομοφυλοφίλων, τα δικαιώματα των τρανς, την αναπαραγωγική ελευθερία και την αντίθεση προς τις διακρίσεις εις βάρος ΛΟΑΤΚΙ ως επιθέσεις στο χριστιανισμό.

Τα κινήματα κατά του gender είναι τάσεις όχι απλώς αντιδραστικές αλλά φασιστικές, από εκείνες που υποστηρίζουν ολοένα και πιο αυταρχικές κυβερνήσεις. Η ασυνέπεια των επιχειρημάτων τους, η ρητορικές τους αναφορές σε «ίσες ευκαιρίες» και γενικά ο επιλεκτικός τους δανεισμός από στρατηγικές τόσο της αριστεράς όσο και της δεξιάς, παράγουν έναν λόγο μπερδεμένο για κάποιους, γοητευτικό για άλλους. Είναι όμως τυπικά φασιστικά κινήματα που διαστρεβλώνουν την ορθολογικότητα για να εξυπηρετήσει υπερεθνικιστικούς στόχους.

Επιμένουν ότι το gender είναι ένα ιμπεριαλιστικό κατασκεύασμα, ότι είναι μια «ιδεολογία» που τώρα επιβάλλεται στους τοπικούς πολιτισμούς του παγκόσμιου νότου, αντλώντας παραπλανητικά από τη γλώσσα της θεολογίας της απελευθέρωσης και της απο-αποικιακής ρητορικής. Ή, όπως υποστηρίζει η δεξιά ιταλική ομάδα Pro Vita, το gender εντείνει τις κοινωνικές επιπτώσεις του καπιταλισμού, ενώ η παραδοσιακή ετεροκανονική οικογένεια είναι το τελευταίο ανάχωμα ενάντια στην κοινωνική αποσύνθεση και τον ανομικό ατομικισμό. Όλα αυτά φαίνεται να απορρέουν από την ίδια την ύπαρξη των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, τις οικογένειές τους, τους γάμους, τις ιδιωτικές τους σχέσεις και τους τρόπους ζωής έξω από την παραδοσιακή οικογένεια, από τα δικαιώματά τους στη δημόσια ύπαρξή τους. Απορρέει επίσης από φεμινιστικές νομικές αξιώσεις για αναπαραγωγική ελευθερία, φεμινιστικά αιτήματα για τερματισμό της σεξουαλικής βίας καθώς και των οικονομικών και κοινωνικών διακρίσεων κατά των γυναικών.

Ταυτόχρονα, οι αντίπαλοι του gender ψάχνουν καταφυγή στη Βίβλο για να υπερασπιστούν τις απόψεις τους περί φυσικής ιεραρχίας μεταξύ ανδρών και γυναικών και τις διακριτές αξίες του αρσενικού και του θηλυκού (παρόλο που οι προοδευτικοί θεολόγοι έχουν επισημάνει ότι αυτές βασίζονται σε συζητήσιμες αναγνώσεις των βιβλικών κειμένων). Εξομοιώνοντας τη Βίβλο με τη διδασκαλία του φυσικού νόμου, ισχυρίζονται ότι το φύλο που έχει αποδοθεί τον καθένα είναι θεία θέληση, υπονοώντας ότι οι σύγχρονοι βιολόγοι και οι γιατροί είναι περιέργως στην υπηρεσία της θεολογίας του 13ου αιώνα.

Δεν έχει σημασία αν οι χρωμοσωμικές και ενδοκρινολογικές διαφορές περιπλέκουν τον δυισμό του φύλου και ότι η απόδοση φύλου μπορεί να αναθεωρηθεί. Οι συνήγοροι του αντι- gender ισχυρίζονται ότι οι φορείς της «έμφυλης ιδεολογίας» αρνούνται τις υλικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά ο υλισμός τους γρήγορα μετατρέπεται στον ισχυρισμό ότι τα δύο φύλα είναι άχρονα «αντικειμενικά δεδομένα». Το αντι-gender κίνημα δεν είναι μια συντηρητική θέση με ένα σαφές σύνολο αρχών. Όχι: ως φασιστική τάση, κινητοποιεί μια σειρά από ρητορικές στρατηγικές από όλο το πολιτικό φάσμα για να μεγιστοποιήσει τον φόβο της παρείσφρησης και της καταστροφής που προέρχεται από ένα ποικίλο σύνολο οικονομικών και κοινωνικών δυνάμεων. Δεν επιδιώκει τη συνέπεια, γιατί η ασυνέπειά του είναι μέρος της ισχύος του.

Στη γνωστή του λίστα με τα στοιχεία του φασισμού, ο Ουμπέρτο Έκο γράφει ότι «το φασιστικό παιχνίδι μπορεί να παιχτεί με πολλές μορφές», γιατί ο φασισμός είναι «ένα κολάζ… μια κυψέλη αντιφάσεων». Πραγματικά, αυτό περιγράφει τέλεια την αντι-gender ιδεολογία σήμερα. Είναι μια αντιδραστική παρακίνηση, μια εμπρηστική δέσμη αντιφατικών και ασυνάρτητων ισχυρισμών και κατηγοριών. Τρέφονται από την ίδια την αστάθεια που υπόσχονται να περιορίσουν, και ο δικός τους λόγος παράγει περισσότερο χάος. Μέσα από ένα κύμα αντικρουόμενων και τερατολογικών ισχυρισμών, επινοούν έναν κόσμο πολλαπλών επικείμενων απειλών για να υποστηρίξουν την αυταρχική διακυβέρνηση και τη λογοκρισία.

Αυτή η μορφή φασισμού εκδηλώνει αστάθεια ακόμη και όταν προσπαθεί να αποκρούσει την «αποσταθεροποίηση» της κοινωνικής τάξης που επιφέρει η προοδευτική πολιτική. Η αντίθεση στο «gender» συχνά συγχωνεύεται με αντιμεταναστευτική οργή και φόβο, γι’ αυτό και συχνά, σε χριστιανικά πλαίσια, συγχωνεύεται με την ισλαμοφοβία. Οι μετανάστες, επίσης, αναπαρίστανται ως «δύναμη διείσδυσης» και αναμεμειγμένοι σε «εγκληματικές» πράξεις, ακόμη και όταν ασκούν τα δικαιώματά τους προς διέλευση βάσει του διεθνούς δικαίου. Στο φαντασιακό των υποστηρικτών της αντι-gender ιδεολογίας, το «φύλο» είναι κάτι σαν ένας ανεπιθύμητος μετανάστης, ένα εισερχόμενο στίγμα, αλλά και, ταυτόχρονα, ένας ολοκληρωτικός αποικιοκράτης που πρέπει να αποβληθεί. Η ιδεολογία αυτή αναμιγνύει δεξιούς και αριστερούς λόγους κατά βούληση.

Ως φασιστική τάση, το αντι-έμφυλο κίνημα ενθαρρύνει τις κρατικές εξουσίες να παρεμβαίνουν σε πανεπιστημιακά προγράμματα, να λογοκρίνουν καλλιτεχνικά και τηλεοπτικά προγράμματα, να απαγορεύουν στα τρανς να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους, να απαγορεύουν σε άτομα ΛΟΑΤΚΙ την είσοδο σε δημόσιους χώρους, να υπονομεύουν την αναπαραγωγική ελευθερία και τον αγώνα κατά της βίας που πλήττει γυναίκες, παιδιά και ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Απειλεί βία εναντίον μεταναστών και άλλων «δαιμονικών δυνάμεων» που η καταστολή ή η επαναπροώθησή τους θα αποκαταστήσει την απειλούμενη εθνική τάξη.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι παράλογο οι «κριτικές απέναντι στο κοινωνικό φύλο» φεμινίστριες να συμμαχούν με αντιδραστικές δυνάμεις στοχοποιώντας τρανς, μη δυικά και genderqueer άτομα. Ας γίνουμε όλες πραγματικά κριτικές τώρα, γιατί δεν είναι ώρα οποιοσδήποτε από τους στόχους αυτού του κινήματος να στραφεί εναντίον άλλων. Η ώρα της αντιφασιστικής αλληλεγγύης είναι τώρα.

*Η Judith Butler είναι Αμερικανίδα φιλόσοφος, η οποία έχει συμβάλει στα πεδία του φεμινισμού, της Queer θεωρίας, της πολιτικής φιλοσοφίας και της ηθικής. Είναι καθηγήτρια στο τμήμα Ρητορικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ

Μετάφραση (και επιλογή τίτλου) Α.Γ.

Πηγή:nomadicuniversality

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ