μονοκανόνικότητα

  • positiv
  • No Comments

Λέσχη Συλλογικής Ανάγνωσης από το sexpositve.gr: Διαβάζουμε το “Relationship Anarchy: Occupy Intimacy! ” του Juan Carlos Pérez Cortés
Λέσχη Συλλογικής Ανάγνωσης από το sexpositve.gr: Διαβάζουμε το “Relationship Anarchy: Occupy Intimacy! ” του Juan Carlos Pérez Cortés 1000 1500 positiv

Λέσχη Συλλογικής Ανάγνωσης από το sexpositve.gr!

Λέσχη Ανάγνωσης του sexpositive.gr

Τώρα που φθινοπώριασε είναι μια ευκαιρία να συναντηθούμε ξανά, να γνωριστούμε με νέα άτομα, να συζητήσουμε για όσα μας απασχολούν, να βουτήξουμε σε νέες γνώσεις πάνω στα αγαπημένα μας θέματα και να απολαύσουμε τη χαρά της συλλογικής ανάγνωσης.

Ξεκινήσαμε αυτό το ταξίδι  το προηγούμενο φθινόπωρο με το βιβλίο που αγαπήθηκε όσο λίγα στις πολυσυντροφικές κοινότητες ανά τον κόσμο: Polysecure: Attachment, Trauma and Consensual Nonmonogamy της ψυχοθεραπεύτριας Jessica Fern.

Συνεχίζουμε με το: “Relationship Anarchy: Occupy Intimacy! ” του Juan Carlos Pérez Cortés

Η σχεσιακή αναρχία προσπαθεί να είναι μια πραγματική επανάσταση που πυροδοτείται από τις στοργές μας, ριζωμένη όχι μόνο στη μακρά παράδοση του αναρχισμού αλλά και σε συνεισφορές από την πιο πρόσφατη κοινωνιολογία, την ανθρωπολογία,  το φεμινισμό, την queer θεωρία και τους μη μονογαμικούς ακτιβισμούς. Σε μια εποχή που οι επαναστατικές προοπτικές δεν φαίνονται στον ορίζοντα, η πρόκληση της αναρχίας των σχέσεων είναι να οικοδομήσουμε μη ιεραρχικά δίκτυα αμοιβαίας φροντίδας, προσπαθώντας να επεκτείνουμε στην οικειότητα τα ιδανικά που θα θέλαμε να εμφυσήσουμε στην κοινωνία, ξεπερνώντας την κανονικότητα, τις κληρονομημένες δομές εξουσίας και τους στερεοτυπικούς μηχανισμούς ελέγχου.

Η πρόταση γεννήθηκε στη Σουηδία το 2005, αναπτύχθηκε για 15 χρόνια και στη συνέχεια αυτός ο τίτλος δημοσιεύτηκε αρχικά στην Ισπανία την άνοιξη του 2020. Έκτοτε, η μία έκδοση μετά την άλλη έχουν εξαντληθεί (το 2023, η πέμπτη ισπανική έκδοση θα κυκλοφορήσει τα βιβλιοπωλεία) και έχουν κυκλοφορήσει μεταφράσεις σε άλλες γλώσσες και εκδοτικά έργα σε άλλες χώρες, δείχνοντας ότι υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει παγκόσμια ανάγκη να γνωρίζουμε και να κατανοούμε εναλλακτικές δομές όσον αφορά τις μεταξύ μας σχέσεις.

Η πιο ενθουσιώδης υποδοχή αυτής της μονογραφίας έγινε σε εκείνες τις κοινότητες που ενδιαφέρονται ήδη για αυτές τις  εναλλακτικές στο ηγεμονικό μονογαμικό σύστημα σχέσεις και επίσης σε ομάδες που επικεντρώθηκαν περισσότερο στον ακτιβισμό της καθημερινής ζωής-πολιτικής αντιπατριαρχικής, αναρχικής και αντικαπιταλιστικής κατεύθυνσης. Σε αυτούς τους τομείς, έχουν οργανωθεί ομάδες ανάγνωσης, μαθήματα, σεμινάρια και εργαστήρια ποικίλης εμβέλειας και προσεγγίσεων. Ομοίως, οι προτάσεις που παρουσιάζονται στο βιβλίο έχουν συγκεντρωθεί σε άρθρα στον τύπο, ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα, συνεντεύξεις, podcast και άλλες ψηφιακές και έντυπες μορφές. Όλη αυτή η δραστηριότητα συνεχίζεται και αυξάνεται όσο περνάει ο καιρός.

*Ο Juan-Carlos Pérez-Cortés,  είναι διδακτορικός ερευνητής στην Τεχνητή Νοημοσύνη με εκτεταμένη επιστημονική παραγωγή στον τομέα αυτό. Είναι τακτικός καθηγητής στο Universitat Politècnica de València, στην Ισπανία, ιδρυτής και διευθυντής της ερευνητικής ομάδας Perception, Recognition, Learning, and Artificial Intelligence. Έχει διατελέσει επιστημονικός διευθυντής του Πανεπιστημιακού Ερευνητικού Ινστιτούτου Επιστήμης Υπολογιστών, όπου η ομάδα του εδρεύει από το 2004.

Εκτός ακαδημαϊκού πεδίου, έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις και χώρους που σχετίζονται με μη κανονιστικές σχέσεις από το 2010. Ήταν ο συγγραφέας μιας από τις πρώτες μεταφράσεις στα ισπανικά του Μανιφέστου της Σχεσιακής Αναρχίας και συμβάλλει ενεργά στη διάδοσή του σε διαφορετικούς χώρους συζήτησης.

Είναι συνιδρυτής του Association for Affective, Ethical, Non-normative Relationships of València (ARAEN Valencia), το οποίο διοργανώνει, μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, μία από τις πιο δημοφιλείς συναντήσεις σχεσιακού ακτιβισμού στην Ευρώπη, το OpenCon Valencia.

Η πρώτη μας συνάντηση θα γίνει την Πέμπτη 5/10 στις 19:30

Το Βιβλίο θα δοθεί δωρεάν σε ηλεκτρονική μορφή σε όλα τα άτομα που θα συμμετέχουν.  Επίσης όσα άτομα συμμετέχουν θα αποκτήσουν πρόσβαση σε ιδιωτική ομάδα του facebook με ενημερωμένη βιβλιοθήκη πάνω σε όλα το φάσμα της εναλλακτικής σεξουαλικότητας. Σε κάθε συνάντηση θα συζητάμε όλα μαζί τις σελίδες που διαβάσαμε και θα ορίζουμε τις σελίδες προς ανάγνωση για την επόμενη φορά. Τα σεμινάρια θα γίνονται από κοντά για όσα άτομα μένουν Αθήνα και θα υπάρχει η δυνατότητα για διαδικτυακή σύνδεση μέσω ΖΟΟΜ για  κόσμο από άλλες πόλεις.  Η συμμετοχή γίνεται με ελεύθερη συνεισφορά. Το βιβλίο είναι γραμμένο στα αγγλικά, η συζήτηση θα γίνεται στα ελληνικά.

Μπορείτε να δείτε περισσότερα για το βιβλίο εδώ: https://relationshipanarchybook.com/ 

Δηλώστε συμμετοχή στη Λέσχη Ανάγνωσης συμπληρώνοντας την παρακάτω φόρμα: https://forms.gle/DB6aTfP2A1vaDSQZ7 

Sex Positive Book Club: Γιατί (και) το διάβασμα είναι πιο απολαυστικό όταν το μοιράζεσαι!

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ
  • positiv
  • No Comments

Αυτό που διαφεύγει από τη μονογαμία
Αυτό που διαφεύγει από τη μονογαμία 333 200 positiv

JENN M. JACKSON*

Η επέκταση των δικτύων συγγένειας μπορεί να εμπλουτίσει τη ζωή μας.

 

Όταν ήμουν 15 ετών, μου άρεσαν δύο αγόρια. Ένας από αυτούς πήγαινε στην εκκλησία μου και ο άλλος καθόταν τρεις σειρές πίσω μου στο μάθημα βιολογίας. Το αγόρι από την εκκλησία, ένα παραδοσιακό παιδί με παππού διάκονο, ήταν κολλιτσίδας. Το άλλο αγόρι από το μάθημα βιολογίας ήταν χαλαρός, δεν ενδιαφερόταν καθόλου για τη μονογαμία ή τη δέσμευση με οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον εαυτό του. Μετά από μερικές εβδομάδες που συνειδητοποίησα ότι τα συναισθήματά μου αυξάνονταν για τα δύο αυτά αγόρια, αποφάσισα να αποκαλύψω την αλήθεια.

“Νομίζω ότι μου αρέσει κάποιος άλλος”, είπα στο αγόρι μου από την εκκλησία. Το πρόσωπο του στράβωσε από τη σύγχυση.

“Τι εννοείς;” ρώτησε.

“Λοιπόν, υπάρχει ένας τύπος στο μάθημα βιολογίας μου και θέλω να βγω ραντεβού μαζί του, εσύ και αυτός δεν θα συναντηθείτε ποτέ οπότε δεν έχει σημασία”, είπα ψύχραιμα.

Έκανε μια μακρά παύση. “Οπότε, θες να έχεις δύο αγόρια;” Με κοίταξε με απορία.

“Δηλαδή, ναι. Κάτι τέτοιο,” απάντησα ήρεμα.

“Λοιπόν, δεν είμαι οκ με αυτό,” απάντησε αποφασιστικά. “Δε θέλω να σε μοιραστώ. Και αν δεν είμαστε μαζί, δε θέλω καν να είμαστε φίλοι.”

Έχουν περάσει περισσότερες από δύο δεκαετίες από τη στιγμή εκείνη, αλλά το “αγόρι της εκκλησίας” δεν έχει ακόμα μιλήσει μαζί μου. Η ζωή μας έχει αλλάξει με πολλούς τρόπους, αλλά η απόφαση που πήρε εκείνο το αγόρι όταν ήταν έφηβος να αγκαλιάσει την παραδοσιακή μονογαμία ως μέσο για τη δημιουργία μιας πυρηνικής οικογένειας σταθεροποίησε το γεγονός ότι, ακόμη και στην ενηλικίωση, δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε ξανά στην ίδια κοινότητα.

Συνειδητοποίησα ότι η μονογαμία και η πυρηνική οικογένεια δεν ήταν για μένα. Ήταν χώροι που συχνά απαιτούσαν από εμένα να αρνούμαι τις δικές μου επιθυμίες για να δώσω προτεραιότητα στα συναισθήματα και τις ανάγκες ενός ρομαντικού συντρόφου.

Στο μεταπτυχιακό, έμαθα ότι η “σύγχρονη” οικογένεια – δύο ετεροφυλόφιλοι γονείς που μεγαλώνουν βιολογικά συνδεδεμένα παιδιά – υιοθετήθηκε από την Αγγλία του 18ου και 19ου αιώνα ως απάντηση στη μεταβαλλόμενη απαίτηση για εργασία και γεωργική παραγωγή λόγω της αναδυόμενης βιομηχανικής επανάστασης. Η οικογένεια δεν είχε τόσο πολύ να κάνει με  αγάπη ή γάμο, όσο με αποτελεσματικότητα και παραγωγή. Η βιομηχανική επανάσταση σήμαινε ότι αυτές οι οικογένειες ήταν ουσιαστικά επιχειρηματικές μονάδες που εκτείνονταν πέρα από τον οικιακό κύκλο σε θείους, ξαδέλφια, θείες, παππούδες, γιαγιάδες και άλλους που επένδυσαν στη διατήρηση του οικογενειακού ονόματος και των δικαιωμάτων περιουσίας.

Μάθαινα επίσης ότι οι πυρηνικές οικογένειες ιδρύθηκαν για να μεταβιβάσουν περιουσία στα παιδιά και τα εγγόνια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτή η μορφή οικογενειακού νεποτισμού έδινε προνόμια σε  λευκούς ιδιοκτήτες γης της μεσαίας και ανώτερης τάξης που συνέχιζαν να αποκτούν γη μέσω κακόβουλων μέσων, όπως κλοπή από τους αυτόχθονες, εκμετάλλευση μεταναστευτικών πληθυσμών, όπως Ιαπωνοαμερικανοί και Μεξικανοαμερικανοί, και εκμετάλλευση των μαύρων Αμερικανών μέσω της δουλείας πριν χρησιμοποιηθούν συνταγματικά και ομοσπονδιακά αναθεωρητικά άρθρα για να δημιουργήσουν κενά που μετατρέπουν τη δουλεία σε “αναγκαστική εργασία”, μια έννοια που υπάρχει ακόμα σε κάποια κρατικά συντάγματα σήμερα.

Ωστόσο, το τελευταίο αιώνα η πυρηνική οικογένεια έχει γίνει βαθιά ασταθής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κυριότητα της ιδιοκτησίας έχει καλυφθεί από το redlining[1], την προκλητική δανειοδότηση και άλλα λευκά  συστήματα εκμετάλλευσης και αποκλεισμού των μαύρων. Η διατήρηση μεγάλων οικογενειών με ένα μόνο εισόδημα έχει γίνει ανυπόφορη, αν και τα δημοφιλή μέσα ενημέρωσης συνεχίζουν να προωθούν το μύθο των μητέρων που μένουν σπίτι και ετοιμάζουν φρέσκες μηλόπιτες και κιμαδόπιτες για τα παιδιά τους κάθε βράδυ. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η πυρηνική οικογένεια είναι τώρα μειοψηφία.

Μια έρευνα του Γραφείου Απογραφής των Ηνωμένων Πολιτειών του 2021 ανέφερε ότι μόλις το 17,8% των νοικοκυριών αποτελούνται από παντρεμένους γονείς με παιδιά κάτω των 18 ετών. Πολλά παιδιά μεγαλώνουν με τους παππούδες τους, τα εκτεταμένα μέλη της οικογένειας και άλλους συγγενείς της κοινότητας που έχουν αναλάβει τον αγώνα ενάντια στις καταστροφές από τη δυναμική της οικογένειας στο καπιταλιστικό σύστημά μας. Η  COVID-19 μας δίδαξε ότι η απομόνωση εντός της πυρηνικής οικογένειας οδηγεί επίσης σε δυσλειτουργία στη δυναμική της ευρύτερης κοινότητας όσον αφορά τη φροντίδα, τη στοργή και την προσοχή. Αμέτρητοι άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται “αποξενωμένοι από την αφή” και απομακρύνονται από τις απαιτήσεις μιας κουλτούρας που θέτει την πυρηνική οικογένεια και το μονογαμικό ζευγάρι ως τον κύριο δείκτη μιας καλής ζωής.

Σε αυτήν τη στιγμή, καλούμαστε να ξαναφανταστούμε τι θα μπορούσε να είναι η οικογένεια και να αποδεχτούμε τις δυνατότητες που έχουμε μπροστά μας όταν απελευθερωθούμε από τον πολιτισμό της μονογαμίας που επιβάλλεται από τον πατριαρχικό και τον καπιταλιστικό πολιτισμό.

Βασίζομαι σε μαύρα, queer και φεμινιστικά μοντέλα κοινότητας και συγγένειας για να καθορίσω πώς θα μεγαλώσω τα παιδιά μου και θα δημιουργήσω κοινότητα γύρω τους. Όπως γράφει η bell hooks στο βιβλίο της All About Love: New Visions, “Ο καπιταλισμός και η πατριαρχία μαζί, ως δομές κυριαρχίας, έχουν εργαστεί υπερωρίες για να υπονομεύσουν και να καταστρέψουν αυτήν τη μεγαλύτερη μονάδα της εκτεταμένης συγγένειας”. Η hooks εξηγεί ότι η αγάπη και η θεραπεία δεν μπορούν να υπάρξουν εκεί όπου υπάρχει κυριαρχία.

Αντί να συμμετέχω σε αυτά τα κυρίαρχα, περιοριστικά οικογενειακά μοντέλα, έχω επιλέξει ένα εκτεταμένο μοντέλο για τα παιδιά μου. Είμαι πολυσυντροφικό, δηλαδή αγαπώ πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα και δεν φυλάω την ερωτική αγάπη για έναν μόνο άνθρωπο. Ως λεσβία που είναι βαθιά ενσωματωμένη στα queer δίκτυα γύρω μου, επιμελούμαι επίσης ένα περιβάλλον όπου η “οικογένεια επιλογής”, αντί για  τους εξ αίματος συγγενείς,  παίζει πρωταρχικό ρόλο στην ανατροφή και καθοδήγηση των παιδιών μου. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά μου έχουν μια εκτεταμένη κοινότητα ηλικιωμένων και γονεϊκών μορφών που επενδύουν στην καθοδήγηση, φροντίδα και ανάπτυξή τους, ακόμα και όταν η δική μου γονεϊκή ικανότητα είναι περιορισμένη.

Συχνά σκέφτομαι αυτόν τον αμήχανο χωρισμό με το αγόρι της εκκλησίας μου το 1999. Αναρωτιέμαι αν ήξερε ότι ήμουν μια από αυτές τις γυναίκες που θα κατέληγαν να πολεμήσουν ένα σύστημα που σαφώς ήθελε να επιβάλει, ακόμη και ως έφηβος. Αλλά ποτέ δεν αναρωτιέμαι αν η πυρηνική οικογένεια μας ωφελεί. Δεν το κάνει. Ωφελεί τον καπιταλισμό και μας έχει κάνει μόνο λιγότερο ασφαλή, λιγότερο προστατευμένα και λιγότερο αγαπημένα άτομα.

Είναι ώρα να την αφήσουμε πίσω.

*JENN M. JACKSON(They/them) : queer, ανδρόγυνo, μαύρη γυναίκα, abolitionist[2], εραστής όλων των Μαύρων και βοηθός καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Syracuse. Το βιβλίο του «Black Women Taught Us and Policing Blackness» κυκλοφορεί το 2023.

Απόδοση στα ελληνικά: Νικόλας Σπιλάνης, Γιώργος Σίσυφος

ΠΗΓΗ: https://polyamorygr.wordpress.com/2023/04/21/01-44/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

[1] Το Redlining είναι μια πρακτική που εισάγει διακρίσεις που καθιστούν κάποιες υπηρεσίες (οικονομικές και μη) απρόσιτες για τους κατοίκους ορισμένων περιοχών( στη συγκεκριμένη περίπτωση τα στεγαστικά δάνεια) με βάση τη φυλή ή την εθνικότητα

[2] Abolitionists στην Αμερική ονομάζονται τα άτομα και οι οργανώσεις που αγωνίζονται για την κατάργηση του υπάρχοντος συστήματος απονομής δικαιοσύνης και καταστολής (αστυνομία, φυλακές, κλπ.) και την αντικατάσταση του από κοινοτικές μορφές αποκαταστατικής και μεταμορφωτικής κοινοτικής δικαιοσύνης

  • positiv
  • No Comments

Τι είναι η συναπόλαυση και πώς να την καλλιεργήσουμε!
Τι είναι η συναπόλαυση και πώς να την καλλιεργήσουμε! 640 427 positiv

Photo by Chang Duong on Unsplash

Γιώργος Σίσυφος

Στον τελευταίο πολυσυντροφικό κύκλο μοιράσματος στην Αθήνα συζητήσαμε μεταξύ άλλων και για την έννοια της συναπόλαυσης. Απόφάσισα να γράψω ένα άρθρο σχετικά αφού την τράβηξα δύο φορές σερί από το sex positive tarot deck μου*

Συναπόλαυση (compersion): το να χαίρεσαι με τη χαρά που βιώνει ο/η σύντροφός σου στα πλαίσια μιας άλλης σχέσης. Ο όρος προέρχεται από τη θρυλική πολυσυντροφική κοινότητα Kerrista, μια σεξουαλική αίρεση που άκμασε από το 1971 έως το 1991 στην Αμερική, αναβιώνοντας το πνεύμα των χίππιδων, υπεύθυνη επίσης και για τον όρο πολυαποκλειστικότητα (polyfidelity) που αναφέρεται στην πολυσυντροφική σχέση μεταξύ τριών ή περισσότερων ατόμων που δεν επιτρέπει ερωτικές σχέσεις και σεξουαλικές επαφές με άλλα πρόσωπα.

Παρότι ο όρος συναπόλαυση δημιουργήθηκε και χρησιμοποιείται ευρέως μέσα στα πλαίσια των συναινετικά μη μονογαμικών κοινοτήτων η ίδια η σύλληψη της ιδέας είναι αρκετά παλιά και μπορεί για παράδειγμα να βρεθεί ως ενσυναισθητική χαρά στα πλαίσια του βουδισμού.

Στη σημερινή κοινωνία που που θεωρεί τη ζήλεια στον έρωτα ένδειξη αγάπης και ενδιαφέροντος και μας εκπαιδεύει καθημερινά σε σχέσεις ανταγωνισμού και κτητικότητας, το ίδιο το συναίσθημα της συναπόλαυσης καθεαυτό μοιάζει εξωγήινο γιατί αμφισβητεί τα θεμέλια της μονοκανονικότητας πάνω στα οποία είναι χτισμένο όλο το συλλογικό φαντασιακό των κοινωνιών μας για τις ερωτικές σχέσεις. Παρόλα αυτά η συναπόλαυση είναι κάτι που μπορεί να ωφελήσει όλες μας τις σχέσεις, να τις ενισχύσει με μια αίσθηση βαθιάς φιλίας και συντροφικότητας και βέβαια να βελτιώσει τη σχέση μας με τον ίδιο μας τον εαυτό.

Όπως η ζήλεια μπορεί να προκύψει μέσα από τις αρνητικές σκέψεις που κάνουμε με αφορμή μια πράξη του συντρόφου μας έτσι και η συναπόλαυση μπορεί να βασιστεί σε αντίστοιχες θετικές σκέψεις. Πολλές φορές έχει και αντανάκλαση σε μια αίσθηση ευφορίας στο σώμα μας. Είναι ένα συναίσθημα που μπορούμε να καλλιεργήσουμε χτίζοντας πρώτα από όλα μια ασφαλή σχέση με τον εαυτό μας και φροντίζοντας τον όποτε το έχει ανάγκη και φυσικά χτίζοντας μια ασφαλή, φροντιστική σχέση με τους συντρόφους μας και τους μετασυντρόφους μας( μετασύντροφοs στην πολυσυντροφικότητα αποκαλείται το πρόσωπο με το οποίο έχει ερωτική σχέση ένας σύντροφος ή μια συντρόφισσά μας). Σταδιακά τα οφέλη που προκύπτουν (καλύτερη κοινωνική και σεξουαλική ζωή, απαλλαγή από το άγχος να ικανοποιήσουμε το 100% των αναγκών του συντρόφου μας, βαθύτερη επικοινωνία με τον εαυτό μας και τους άλλους, κλπ.) τροφοδοτούν αυτό το συναίσθημα και το κάνουν να αναβλύζει με περισσότερη ευκολία από μέσα μας. Βεβαίως μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που στέκεται έως και εχθρικά απέναντι σε τέτοιες σχέσεις και συναισθήματα, πολύ βοηθητική είναι και η υποστήριξη που λαμβάνουμε σε νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο από το πολυσυντροφικό δίκτυο μέσα στο οποίο ανήκουμε και μπορεί να έχει να κάνει με κύκλους μοιράσματος σαν αυτόν που πυροδότησε το παρόν άρθρο, διαδικτυακές ομάδες, πολυσυντροφικό ακτιβισμό, ενημερωμένους ειδικούς ψυχικής υγείας ,κα.

Η συναπόλαυση συχνά αναφέρεται ως το αντίθετο της ζήλιας, Παρότι αυτό ενέχει αρκετά στοιχεία αλήθειας μπορεί να οδηγήσει σε παρανοήσεις. Το να χαίρεσαι με τη χαρά των συντρόφων σου δεν αποκλείει το να νιώθεις συναισθήματα ζήλειας. Οι άνθρωποι είμαστε αντιφατικά όντα και έχοντας μεγαλώσει σε μια μονοκανονική κοινωνία είναι απόλυτα λογικό συναισθήματα ζήλειας και συναπόλαυσης πολλές φορές να συνυπάρχουν μέσα μας. Το βασικό είναι να τα συνειδητοποιούμε, να τα επεξεργαζόμαστε και να είμαστε ανοικτοί να τα επικοινωνήσουμε. Τα πολυσυντροφικά άτομα και γενικότερα τα άτομα σε ανοικτά μη μονογαμικές σχέσεις ζηλεύουμε επίσης. Απλά θεώρουμε τη ζήλεια ως μια ευκαιρία να δουλέψουμε με τις ανασφάλειες μας και όχι ως κάτι για το οποίο πρέπει να κατηγορήσουμε τους/ις συντρόφους μας.

Εν τέλει η συναπόλαυση ως συναίσθημα θα ανθίζει όσο η παλιά μονοκανονική κοινωνία θα μαραίνεται για αυτό και η προσωπική μας δουλειά πάει χέρι χέρι με τη δουλειά που κάνουμε συλλογικά στο δρόμο για μια κοινωνία αλληλοβοήθειας, μοιράσματος και συν-απόλαυσης.

*Η κάρτα είναι από το deck των sex positive tarot για το οποίο μπορείτε να βρείτε περισσότερα εδώ: https://sexpositivetarot.com/

Το σχέδιο της συγκεκριμένης κάρτας έγινε από το margaritari

όλοι οι ορισμοί των λέξεων είναι από εδώ: https://polysyntrofikotita.com/glossary/

Περισσότερα για τη συναπόλαυση, όπως και μια διδακτορική διατριβή αφιερωμένη σε αυτή, μπορείτε να δείτε εδώ: https://www.whatiscompersion.com/

 

  • positiv
  • No Comments

Όλοι μια μέρα γνωρίζουν κάποιον… ή μήπως όχι; – H σατανική δύναμη της Ερωτοκανονικότητας
Όλοι μια μέρα γνωρίζουν κάποιον… ή μήπως όχι; – H σατανική δύναμη της Ερωτοκανονικότητας 640 959 positiv

«Μια μέρα θα γνωρίσεις και εσύ το κατάλληλο άτομο.» Έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι όλοι μια μέρα θα γνωρίσουμε το «κατάλληλο άτομο» με τόση βεβαιότητα που θα δικαιολογούνταν μόνο εάν παίζαμε σε rom-com. Μας είναι πολιτισμικά αδιανόητο να συλλάβουμε το ενδεχόμενο κάποιος να μην ερωτευτεί ποτέ στη ζωή του. Αν κάποιος δεν ερωτευτεί ποτέ στη ζωή του, τότε τα ενδεχόμενα που είμαστε σε θέση να σκεφτούμε είναι τα εξής: 1) δεν έδωσε αρκετές ευκαιρίες, 2) παραήταν εγωιστής και ιδιότροπος, 3) παραήταν ντροπαλός, 4) είχε πληγωθεί βαθιά στο παρελθόν, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αγαπήσει, 5) κάτι άλλο κατά προτίμηση ελαφρώς αρρωστημένο. Το να είναι κανείς single αντιμετωπίζεται λες και είναι άρρωστος ή άνεργος χωρίς τη θέλησή του: πρόκειται για μια προσωρινή κατάσταση που καλό θα ήταν να αλλάξει το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου το άτομο να έχει μια πλήρη και ευτυχισμένη ζωή. Δεν νοείται πλήρης και ευτυχισμένη ζωή χωρίς μια σοβαρή μακροχρόνια σχέση. Για την ακρίβεια, δεν νοείται καν ζωή χωρίς σοβαρή και μακροχρόνια σχέση. Το ότι όλοι οι άνθρωποι επιθυμούν ιδανικά να βρίσκονται σε μία ρομαντική σχέση θεωρείται αυτονόητο, αφού κανείς δεν πρόκειται να σε ρωτήσει αν σε ενδιαφέρουν οι ρομαντικές σχέσεις ή όχι. Θα είναι σίγουρος ότι σε ενδιαφέρουν χωρίς καν να το έχετε συζητήσει. Τι συμβαίνει όμως αν είσαι aromantic; Τι συμβαίνει αν δεν βιώνεις ρομαντική έλξη; Τι συμβαίνει, δηλαδή, αν ο τρόπος με τον οποίο σχετίζεσαι με τους ανθρώπους δεν είναι ποτέ ρομαντικός; Τι συμβαίνει αν υπάρχεις με έναν τρόπο που κανένας από τους γύρω σου δεν αντιλαμβάνεται και δεν μπορεί να φανταστεί;

Photo by Keira Burton on Pexels.com

 

Βασικοί ορισμοί: Aromantic & Alloromantic

Ας υπενθυμίσουμε, για αρχή, δύο σημαντικούς ορισμούς:

Ως Αρομαντικά (Aromantic ή Aro εν συντομία) αυτοπροσδιορίζονται τα άτομα τα οποία δεν βιώνουν ρομαντική έλξη προς άλλα άτομα (δηλαδή δεν ερωτεύονται άλλους ανθρώπους).

Αντίθετα, τα άτομα τα οποία βιώνουν ρομαντική έλξη προς άλλα άτομα τα ονομάζουμε alloromantic (δηλαδή τους περισσότερους ανθρώπους).

Να σημειωθεί εδώ ότι μπορεί κάποιος να βρίσκεται μεταξύ aromantic και alloromantic: να ανήκει δηλαδή στο αρομαντικό φάσμα. Κάποιος που ανήκει στο αρομαντικό φάσμα μπορεί να ερωτεύεται πολύ σπάνια ή υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες (βλ. grayromanticism, demiromanticism, κ.α.).

Αφού τώρα ξέρουμε τι είναι ο αρομαντισμός, πάμε να δούμε πώς μπορεί να μοιάζει το να είσαι αρομάντικ στη σύγχρονη Ελλάδα (και όχι μόνο)!

Photo by Pixabay on Pexels.com

 

Ερωτοκανονικότητα, Ετεροκανονικότητα, Αλλοκανονικότητα: Οι μεγάλοι δυνάστες

Αν θέλουμε να κατανοήσουμε πόσο αποξενωτικός μπορεί να είναι ο κόσμος για τα aromantic άτομα, μια ιδιαίτερα χρήσιμη έννοια είναι το Amatonormativity – θα το μεταφράσω «Ερωτοκανονικότητα». Αυτό που όλοι πρέπει να παντρευτούμε μέχρι τα 32 μας, αυτό που πρέπει να είμαστε σε σχέση για να είμαστε ολοκληρωμένα, αυτό που όλοι παντρεύονται στο τέλος μιας ταινίας/σειράς με ΑΣΧΕΤΟΥΣ χαρακτήρες με τους οποίους δεν υπήρχε ποτέ ΚΑΜΙΑ ΧΗΜΕΙΑ. Αυτά (και πολλά άλλα) συνιστούν την Ερωτοκανονικότητα.

Ο όρος Ερωτοκανονικότητα (Amatonormativity) δημιουργήθηκε από την φιλόσοφο Elizabeth Brake στο έργο της Minimizing Marriage, με στόχο να περιγράψει:

την γενικευμένη πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι πιο ευτυχισμένοι σε μία αποκλειστική, ρομαντική, μακροχρόνια σχέση και ότι όλοι επιδιώκουν μια τέτοια σχέση.

(Πηγή: https://elizabethbrake.com/amatonormativity/)

Αν δεν είσαι aromantic, ίσως να σου είναι ευκολότερο να κατανοήσεις τη σατανική δύναμη της Ερωτοκανονικότητας εάν την παραλληλίσεις με μια δύναμη που σου είναι πιο οικεία.

Στο παρελθόν, είχαμε μιλήσει για την Ετεροκανονικότητα (Heteronormativity), αυτή την τάση να εκφραζόμαστε λες και όλοι είναι στρέιτ, προβάλλοντας συνειδητά ή υποσυνείδητα την ομοφυλοφιλική έλξη και τις ομόφυλες σχέσεις ως λιγότερο καλές και λιγότερο φυσιολογικές από την ετεροφυλοφιλική έλξη και τις ετεροφυλοφιλικές σχέσεις. Είχαμε πει πως η Ετεροκανονικότητα βλάπτει λεσβίες, γκέι, μπάι, πανσέξουαλ, queer, ασέξουαλ και aromantic άτομα, αφού τα περιθωριοποιεί, τα καθιστά αόρατα και τα εμποδίζει από το να νιώσουν αποδεκτά. Μπορεί ακόμη να τα δυσκολέψει να συνειδητοποιήσουν τον σεξουαλικό/ρομαντικό τους προσανατολισμό και να τα οδηγήσει να προσπαθούν για χρόνια να ζήσουν μία «στρέιτ» (ή άλλη) ζωή, αφού οποιοδήποτε άλλο ενδεχόμενο έχει καταστεί αόρατο από την κυριαρχία της ετεροκανονικότητας στην κοινωνία.

Ειδικότερα όσον αφορά τα ασέξουαλ άτομα, αυτά πλήττονται και από την Αλλοκανονικότητα. Αντιγράφω εδώ τον ορισμό της Αλλοκανονικότητας από το Μίνι Λεξικό:

Αλλοκανονικότητα (Allonormativity): Η Αλλοκανονικότητα είναι η λανθασμένη πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι βιώνουν σεξουαλική έλξη, ότι όλοι είναι allosexual. Αυτή η διαδεδομένη πεποίθηση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα ασέξουαλ άτομα και τα άτομα που ανήκουν στο φάσμα της ασεξουαλικότητας, αφού: 1) τα αποτρέπει από το να κατανοήσουν τον εαυτό τους, 2) τα αποτρέπει από το να αποδεχτούν τον εαυτό τους, 3) τα αποτρέπει από το να ζήσουν σε έναν κόσμο όπου ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός θεωρείται φυσιολογικός, υγιής και αποδεκτός. Για περισσότερα, βλ. εδώ.

Αν έχεις ήδη κατά νου πώς η Ετεροκανονικότητα και η Αλλοκανονικότητα λειτουργούν περιοριστικά και καταπιεστικά, μπορείς μήπως να φανταστείς κάποιους τρόπους με τους οποίους η Ερωτοκανονικότητα πληγώνει aromantic αλλά και alloromantic άτομα; Πάρε δύο λεπτά για να στοχαστείς και μετά συνέχισε να διαβάζεις!

Photo by Alexander Grey on Pexels.com

 

Πώς μπορεί να μοιάζει η Ερωτοκανονικότητα;

Στοχάστηκες; Πάμε, λοιπόν!

  1. Το να μην έχεις σχέση είναι ένδειξη αποτυχίας ή ανικανότητας. Έχεις νιώσει ποτέ αποτυχημένος/η/ο επειδή είσαι σινγκλ; Δεν υπάρχει κανένας λόγος! Κι όμως, αν το έχεις νιώσει, τότε να ξέρεις ότι φταίει η Ερωτοκανονικότητα! Ιδιαίτερα αν είσαι «χρόνια σίνγκλ», τότε ενδεχομένως να το έχεις βιώσει ως κάποια ένδειξη ότι δεν αξίζεις, ότι κάτι σου λείπει ή ότι κάτι δεν πάει καλά με εσένα! Δεν σε αδικώ – η κοινωνία μάς βομβαρδίζει με τέτοιου είδους μηνύματα σε κάθε ευκαιρία! Ειδικά μάλιστα αν πλησιάζεις εκεί κοντά στα τριάντα, η πίεση να βρεις το άλλο σου μισό και να νοικοκυρευτείς μια ώρα αρχύτερα είναι πραγματική! Οι γύρω σου ενδεχομένως βλέπουν το ότι είσαι αδέσμευτος/η/ο σαν μία προσωρινή, προβληματική κατάσταση: ενδεχομένως προσπαθούν να σε παρηγορήσουν ή να σε προξενέψουν, δίχως όμως να σε έχουν ρωτήσει αν εσένα σου προκαλεί πρόβλημα το να μην είσαι σε ρομαντική σχέση.
  2. Συχνά η ταυτότητα και οι εμπειρίες των αρομαντικών ατόμων αντιμετωπίζονται με δυσπιστία, αμφισβήτηση και έλλειψη σεβασμού. Το να κάνεις coming out ως aromantic συχνά συνοδεύεται από αμφισβητήσεις παντός τύπου. «Μα πώς ξέρεις ότι δεν έχεις γνωρίσει ακόμα το κατάλληλο άτομο;» «Μα πρέπει να προσπαθήσεις κι άλλο!» «Μπα, μάλλον θα έχεις πληγωθεί στο παρελθόν!» «Κάποια στιγμή θα ωριμάσεις και θα αλλάξεις μυαλά!» Όπως αφήνει να εννοηθεί και ο ορισμός της Elizabeth Brake για την Ερωτοκανονικότητα, η πεποίθηση ότι ΟΛΟΙ θέλουν μια ρομαντική σχέση και ότι αυτό είναι το φυσικό και το φυσιολογικό για ΟΛΟΥΣ τους ανθρώπους μάς αποτρέπει σοβαρά από το να αφουγκραστούμε και να κατανοήσουμε άτομα που βιώνουν τον κόσμο με έναν διαφορετικό τρόπο.
  3. Τα αρομαντικά άτομα φαντάζουν καταδικασμένα να μην ευτυχήσουν ποτέ. Ένιωσες λύπηση όταν έμαθες για την ύπαρξη των αρομαντικών ατόμων; Σου είναι δύσκολο να φανταστείς πώς μπορούν να ζήσουν μια ευτυχισμένη και ολοκληρωμένη ζωή; Είσαι αρομαντικός/ή/ό και δεν έχεις ιδέα πώς μπορεί να μοιάζει η ευτυχία για εσένα; Η Ερωτοκανονικότητα μάς έχει μάθει να σκεφτόμαστε έτσι.
  4. Οι ρομαντικές σχέσεις προβάλλονται συχνά ως σημαντικότερες από τις φιλίες. Στον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο υπάρχει μια νοερή ιεραρχία σχέσεων, και οι ρομαντικές σχέσεις συνήθως μπαίνουν στην κορυφή. Όλοι έχουμε πει κάτι του στυλ «Δεν υπάρχει κάτι παραπάνω μεταξύ μας, είμαστε μόνο φίλοι/είμαστε απλά φίλοι». Τι πάει να πει «μόνο»; Είναι η φιλία κάτι το ασήμαντο και το μικρό; Γιατί η φιλική σχέση να γίνεται αντιληπτή ως κάτι κατώτερο και λιγότερο σημαντικό από μία ερωτική σχέση; Μια φιλική σχέση είναι διαφορετική από μια ρομαντική, αλλά γιατί να είναι η μία εγγενώς ανώτερη από την άλλη;
  5. Οι (ετερόφυλες) μονογαμικές ρομαντικές σχέσεις είναι θεσμικά αναγνωρισμένες και κατοχυρωμένες (μέσω του θεσμού του γάμου). Ως αποτέλεσμα, χαίρουν αναγνώρισης και προνομίων που λείπουν από άλλες μορφές σχέσεων (π.χ. πλατωνικές, πολυσυντροφικές).
  6. Οι άνθρωποι μπαίνουν ή μένουν σε ρομαντικές σχέσεις που δεν τους υπηρετούν, μπροστά στο φόβο της μοναξιάς ή του κοινωνικού στίγματος. Υπάρχει αυτή η γενικευμένη αίσθηση ότι κάποιος/α/ο που δεν είναι σε ρομαντική σχέση δεν είναι ακριβώς «ολοκληρωμένος/η/ο». Η πεποίθηση αυτή πιέζει ορισμένα άτομα να κάνουν σχέση με όποιον να ‘ναι, χωρίς να πάρουν τον χρόνο τους και να σκεφτούν τι θέλουν. Ακόμη, υπάρχουν άνθρωποι που μένουν σε προβληματικές, κακοποιητικές ή γενικώς όχι ευτυχισμένες σχέσεις ή γάμους για πολύ παραπάνω από ό,τι χρειάζεται.
  7. Οι πολυσυντροφικές σχέσεις αντιμετωπίζονται με καχυποψία, αν όχι με αμφισβήτηση. «Μα αγαπιέστε στ’ αλήθεια;» «Άμα δεν υπάρχει αποκλειστικότητα, τότε δεν υπάρχει αγάπη.» Η επιδίωξη σχέσεων που απέχουν από το αποκλειστικό μονογαμικό πρότυπο δεν είναι πολλές φορές κοινωνικά αποδεκτή, με αποτέλεσμα το στίγμα και την περιθωριοποίηση των πολυσυντροφικών ατόμων.
  8. Οι άνθρωποι δεν παροτρύνονται να αναρωτηθούν αν θέλουν στ’ αλήθεια να συνάψουν ρομαντικές σχέσεις ή, αν ναι, πώς θα ήθελαν αυτές να μοιάζουν. Οι ρομαντικές σχέσεις συνήθως προβάλλονται με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Οι άνθρωποι δεν σκέφτονται στ’ αλήθεια τι θέλουν – απλά ακολουθούν το διαδεδομένο social script. (βλ. και τον όρο relationship escalator) Το social script είναι τόσο διαδεδομένο που δεν έχουν όλοι την ελευθερία να αναρωτηθούν: θέλω πραγματικά να κάνω παιδιά; Μου ταιριάζει το να συγκατοικήσω με τον ρομαντικό μου σύντροφο; Μου ταιριάζει η μονογαμία;
Photo by cottonbro studio on Pexels.com

 

Συνοψίζοντας

Στο παρόν άρθρο, μιλήσαμε για την Ερωτοκανονικότητα και για την επίδραση που αυτή έχει τόσο σε aromantic όσο και σε alloromantic άτομα. Είδαμε πως η Ερωτοκανονικότητα πλήττει κυρίως άτομα που προσεγγίζουν τις ρομαντικές σχέσεις με έναν μη συμβατικό τρόπο:

  1. είτε επειδή θέλουν να έχουν πολυσυντροφικές σχέσεις (polyamory) ή οποιαδήποτε μορφή ηθικής μη μονογαμίας (ethical non monogamy), αναρχία σχέσεων (relationship anarchy), πολλούς σεξουαλικούς συντρόφους χωρίς απαραίτητα να είναι και ρομαντικοί σύντροφοι (με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να γίνονται αντιληπτά ως μη σοβαροί, ανώριμοι άνθρωποι ή άνθρωποι που φοβούνται τη δέσμευση),
  2. είτε επειδή τα άτομα αυτά δεν έχουν σχέση (μπορεί μάλιστα να θέλουν να είναι σε σχέση, αλλά να μην τους βγαίνει),
  3. είτε επειδή δεν ενδιαφέρονται για τις ρομαντικές σχέσεις σε μεγάλο βαθμό,
  4. είτε επειδή είναι aromantic ή ανήκουν στο φάσμα του αρομαντισμού, με αποτέλεσμα να καλούνται να βρουν το δικό τους μονοπάτι γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις, την αναζήτηση της «ευτυχίας» και τις κοινωνικές πιέσεις.

Η Ερωτοκανονικότητα μας επηρεάζει όλους – άλλους περισσότερο και άλλους λιγότερο. Είτε είμαστε στο στόχαστρό της, όμως, είτε όχι, θα τολμήσω να πω πως όλοι μα ΟΛΟΙ σκεφτόμαστε ερωτοκανονικά. Ναι. Και εγώ. Και εσύ. Ενστικτωδώς. Υποσυνείδητα. Βλέπουμε τα παντρεμένα άτομα ως πιο ευτυχισμένα και κατασταλαγμένα από τα μη παντρεμένα. Λυπόμαστε το άτομο που έχει να κάνει σχέση εδώ και χρόνια. Θέλει συνειδητή προσπάθεια για να αποβάλλουμε από το μυαλό μας το ερωτοκανονικό φίλτρο με το οποίο έχουμε μάθει να βλέπουμε τον κόσμο. Θέλει συνειδητή προσπάθεια για να αντιστρέψουμε την πλύση εγκεφάλου που δεχόμαστε όλη μας τη ζωή. Όμως πρέπει να γίνει αυτή η προσπάθεια! Είναι σημαντικό, τόσο για να είμαστε εμείς καλά με τον εαυτό μας, όσο και για να είμαστε σε θέση να στηρίξουμε ουσιαστικότερα τους γύρω μας!

Όταν σταμάτησα να θέτω την ύπαρξη ρομαντικής σχέσης στη ζωή μου ως κριτήριο για την ευτυχία, τότε απλά… χαλάρωσα. Έμαθα να αποδέχομαι τον εαυτό μου χωρίς σχέση. Έμαθα να αποδέχομαι τη ζωή μου χωρίς σχέση. Έμαθα να περνάω καλά χωρίς σχέση. Δεν υπάρχει τίποτα το εγγενώς δυστυχές στο να μην έχεις σχέση. Κι όμως, είναι τόσο δύσκολο να αντιληφθούμε μια ζωή ως «ολοκληρωμένη» όταν δεν υπάρχει σε αυτήν ένα «άλλο μισό». Μου πήρε μήνες, αν όχι χρόνια, μέχρι να νιώσω αρκετά καλά με την αρομαντική μου ταυτότητα. Το πρόβλημα δεν ήταν ότι πήγαινα κόντρα στη φύση μου, όταν άρχισα να αυτοπροσδιορίζομαι ως aromantic. Αλλά πήγαινα κόντρα σε όλα όσα η κοινωνία μού είχε μάθει να σκέφτομαι και να επιζητώ όσον αφορά τις ρομαντικές σχέσεις.

Την επόμενη φορά, θα μιλήσουμε για πράγματα που μπορούμε να κάνουμε προκειμένου να αποδεχτούμε τον αρομαντισμό μας και να συμφιλιωθούμε με τον ρομαντικό μας προσανατολισμό (για όσα από μας δυσκολευόμαστε). Μέχρι τότε, πες μας πώς η ερωτοκανονικότητα έχει επηρεάσει τη δική σου ζωή!

Χαίρομαι πολύ που είσαι εδώ. Ελπίζω να πήρες κάτι χρήσιμο από το παρόν άρθρο!

 

 

 

 

Photo by Marcus Wu00f6ckel on Pexels.com

 

 

 

 

Σημείωση για τον όρο Amatonormativity στα ελληνικά: Η πρώτη μου σκέψη για το πώς να μεταφράσω τον όρο Amatonormativity στα ελληνικά ήταν να χρησιμοποιήσω την λέξη Ερωτοκανονικότητα. Λίγο προτού δημοσιεύσω το άρθρο, έκανα ορισμένα γκουγκλαρίσματα, από τα οποία ανακάλυψα τα εξής:

  1. Την ίδια ιδέα με εμένα είχε και η blogger AsexualAtheistFeminist το 2015! Μοιράζομαι εδώ την εξαιρετική δημοσίευσή της για την Ερωτοκανονικότητα στα ελληνικά: https://asexualatheistfeminist.wordpress.com/2015/08/23/%cf%84%ce%bf-%cf%80%cf%81%cf%8c%ce%b2%ce%bb%ce%b7%ce%bc%ce%ac-%ce%bc%ce%bf%cf%85-%ce%ad%cf%87%ce%b5%ce%b9-%cf%8c%ce%bd%ce%bf%ce%bc%ce%b1-%ce%b5%cf%81%cf%89%cf%84%ce%bf%ce%ba%ce%b1%ce%bd%ce%bf%ce%bd/
  2. Εναλλακτικά, ορισμένοι έχουν αποδώσει τον όρο ως «Συντροφοκανονικότητα».

 

 

Photo by Pixabay on Pexels.com

 

 

 

Πηγές – Περαιτέρω ανάγνωση:

Αρχική δημοσίευση: https://greekaroace.wordpress.com/2022/11/27/13-amatonormativity/

Ευχαριστούμε το greekaroace για την παραχώρηση του άρθρου.

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ
  • positiv
  • No Comments

Σπάζοντας τα δεσμά της μονοκανονικότητας
Σπάζοντας τα δεσμά της μονοκανονικότητας 2560 1707 positiv 
Photo by Maxime Horlaville on Unsplash

 

Λίζα Αστερίου*

 

Η κυρίαρχη άποψη είναι πως «σοβαρές σχέσεις» είναι μόνο αυτές που χαρακτηρίζονται από αποκλειστικότητα. Μήπως όμως η μονοκανονικότητα (η νόρμα της καταναγκαστικής μονογαμίας) καταλήγει να κάνει ζημιά στην ψυχική μας υγεία αλλά και στις ίδιες τις σχέσεις; Ο κλινικός ψυχολόγος Σάββας Σαλπιστής αναφέρει τα εξής:

 

Η πραγματικότητα μας αναγκάζει να παραδεχθούμε πως η μονογαμική στάση ζωής και το όνειρο για τον έναν και μοναδικό οδηγεί συχνά σε σωρεία προβλημάτων και διαψευσμένων ονείρων, όπως η κακή έως ανύπαρκτη σεξουαλική ζωή μετά από κάποια χρόνια, η συναισθηματική αδιαφορία ή/και κακοποίηση, η ζήλεια, ο έλεγχος του άλλου κλπ. Από τις επιπτώσεις των αρνητικών πλευρών και τη δυστυχία της μονογαμικής ζωής συντηρούνται πολλοί ψυχαναλυτές και από αυτές προέρχεται ένα μεγάλο μέρος των τεράστιων κερδών της φαρμακευτικής βιομηχανίας από την πώληση των Viagra και άλλων βοηθημάτων αποκατάστασης της στυτικής λειτουργίας «ξεψυχισμένων πουλιών», ακόμα και νεαρών ανδρών, των αγχολυτικών και των αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων. Στόχος της κατανάλωσης όλων αυτών των χαπιών και της καταφυγής σε θεραπευτές/ψυχαναλυτές είναι η συντήρηση, η αναστύλωση και η διατήρηση αυτού που η κοινωνία μας υποστηρίζει πως είναι καλό για ΟΛΟΥΣ, η απόλυτη ευτυχία -δηλ. η μονογαμία- αλλά που ταυτόχρονα οι περισσότεροι, δυστυχώς, δεν το αισθάνονται…[1]

 

Γιατί άραγε δεν το αισθάνονται αν αυτή είναι η «ανθρώπινη φύση;». Στο ερώτημα αυτό έρχεται να απαντήσει το βιβλίο Sex at Dawn του Christopher Ryan και της Cacilda Jethá, μια πολύ ενδιαφέρουσα ανθρωπολογική μελέτη.[2] Οι συγγραφείς φέρνουν μια πληθώρα στοιχείων που καταδεικνύουν ότι ο θεσμός της μονογαμίας δεν είναι παρά ένα κοινωνικό κατασκεύασμα. Επιβλήθηκε μέσα στις ταξικές κοινωνίες ώστε να εξυπηρετήσει ένα συγκεκριμένο στόχο: να εξασφαλίσει στους άνδρες «γνήσιους απόγονους» που θα κληρονομούσαν την περιουσία τους. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί οι κανόνες περί μοιχείας υπήρξαν πάντα πολύ πιο αυστηροί για τις γυναίκες;

 

Αυτή η θεωρία δεν είναι και τόσο καινούρια. Το ίδιο είχε υποστηρίξει και ο Φρίντριχ Ένγκελς ήδη από το 19ο αιώνα στο κλασικό βιβλίο του Η Καταγωγή της Οικογένειας, της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους.[3] Είχε βασιστεί, όπως και οι συγγραφείς του Sex at Dawn, σε ανθρωπολογικά στοιχεία: σε έρευνες που δείχνουν ότι στις φυλές των κυνηγών-τροφοσυλλεκτών δεν υπήρχε ανισότητα των φύλων ούτε καταπίεση της σεξουαλικότητας. Για το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξης της η ανθρωπότητα ζούσε σε τέτοιες κοινωνίες, κάποιες από τις οποίες επιβιώνουν μέχρι σήμερα σε απομακρυσμένα σημεία του πλανήτη. Οι ιστορικές πηγές μαρτυρούν ότι η ιδιοκτησιακή αντίληψη των σχέσεων αναπτύχθηκε μαζί με τη δημιουργία του πλεονάσματος (πλούτου) και της ατομικής ιδιοκτησίας.

 

Καλλιεργώντας συναινετικά μη μονογαμικές σχέσεις

 

Σήμερα ευτυχώς δεν έχουμε πια ανάγκη από τη σεξουαλική καταπίεση για να γνωρίζουμε «τίνος είναι το παιδί».  Έτσι, όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η καταναγκαστική μονογαμία είναι μια ξεπερασμένη κοινωνική νόρμα που οδηγεί στη δυστυχία – όπως και κάθε μορφή καταναγκασμού, άλλωστε. Γι’ αυτό και αναζητούν άλλες λύσεις, καλλιεργώντας τις ανοιχτές, δηλαδή τις συναινετικά μη μονογαμικές, σχέσεις.

 

Αυτός ο τρόπος ζωής αφορά κάθε φύλο και σεξουαλικό προσανατολισμό και μπορεί να παίρνει ποικίλες μορφές. Στην Ελλάδα εδώ και αρκετά χρόνια γνωρίζει διάδοση το swinging, γνωστό και ως «ανταλλαγή συντρόφων». Πρόκειται για συνευρέσεις ανάμεσα σε διαφορετικά ζευγάρια, οι οποίες ενίοτε μπορεί να περιλαμβάνουν και μεμονωμένα άτομα. Υπάρχουν επίσης οι «μονογαμοειδείς» (αγγλ. monogamish) σχέσεις: τα μέλη ενός ζευγαριού συμφωνούν ότι μπορεί να έχουν σεξουαλικές επαφές με τρίτα άτομα, χωρίς όμως να δημιουργούν δεσμούς μαζί τους.

 

Αλλά και οι πολυσυντροφικές σχέσεις εμφανίζονται με ποικίλες μορφές. Κάποιες δίνουν έμφαση στην ανεξαρτησία, όπως η ανεξάρτητη πολυσυντροφικότητα (solo polyamory). Σε άλλες περιπτώσεις, ένα ζευγάρι μπορεί να ακολουθεί το παραδοσιακό σχήμα «γάμος και παιδιά», ενώ παράλληλα τα μέλη του διατηρούν συναινετικά ερωτικές σχέσεις με τρίτα πρόσωπα. Βέβαια, τώρα πια υπάρχουν στο εξωτερικό και χιλιάδες πολυσυντροφικές οικογένειες: τρεις ή περισσότεροι άνθρωποι μοιράζονται το σπίτι και τα οικονομικά τους και, αν έχουν παιδιά, τα ανατρέφουν από κοινού. Κατά καιρούς εμφανίζονται και στη χώρα μας τέτοιες οικογένειες, όμως λόγω της κοινωνικής κατακραυγής παραμένουν «μέσα στην ντουλάπα» ή φεύγουν στο εξωτερικό.

 

Θα αναρωτιέστε ίσως πόσο εύκολο είναι να συμβιώνει κανείς με δύο ή περισσότερα άτομα. Η απάντηση είναι πως καμιά σχέση δεν είναι εύκολη. Ας μην ξεχνάμε ότι παγκοσμίως το 50% των γάμων καταλήγει σε διαζύγιο, ενώ στο υπόλοιπο 50% τα ζευγάρια έρχονται αντιμέτωπα με πολλαπλά προβλήματα. Ας δούμε τι λέει πάνω στο θέμα η Susan Rosenthal, η οποία μελετάει τα θέματα των ανθρώπινων σχέσεων από μια μαρξιστική οπτική:

 

Η οικογένεια της εργατικής τάξης έχει μια και μόνο λειτουργία: την αναπαραγωγή – την καθημερινή αναπαραγωγή της ενέργειας των εργαζομένων και την αναπαραγωγή της επόμενης γενιάς εργαζομένων. Όταν αφαιρεθεί το ρομαντικό επίχρισμα από το γάμο, απομένει κατά βάση ένα συμβόλαιο όπου δύο πρόσωπα συμφωνούν να φροντίζουν το ένα το άλλο και τα παιδιά τους, επειδή η κοινωνία δεν θα το κάνει.

 

Οι αναπαραγωγικές λειτουργίες που παρείχε το χωριό (συναισθηματική, κοινωνική και υλική υποστήριξη) είναι τώρα ευθύνη του/της συζύγου. Η έννοια του «ρομαντικού έρωτα» δημιουργήθηκε για να στηρίξει αυτή τη στροφή. Το πρώτο ρομαντικό μυθιστόρημα εμφανίστηκε το 1740, ενώ η Jane Austen διέδωσε αυτό το λογοτεχνικό είδος στις αρχές του 19ου αιώνα. Σήμερα, η προώθηση του ρομαντικού έρωτα είναι μια βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, το υψηλό ποσοστό διαζυγίων και κατάρρευσης των σχέσεων αποδεικνύει ότι είναι σχεδόν αδύνατο για ένα άτομο να καλύπτει όλες τις ανάγκες του άλλου.[4]

 

Ζούμε στον καπιταλισμό, ένα κοινωνικό σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση και την καταπίεση και αποτελεί εμπόδιο στην ικανοποίηση των αναγκών μας. Ταυτόχρονα, το ίδιο σύστημα μας «πουλάει» έναν βολικό μύθο: ότι η ευτυχία είναι μια ατομική υπόθεση που γεννιέται μέσα από τον έρωτα και βρίσκει την ολοκλήρωσή της μέσα στην πυρηνική οικογένεια. Έτσι, στο φαντασιακό μας ο/η σύντροφός μας μεταμορφώνεται σε έναν παντοδύναμο γονιό, ο οποίος θα θέλαμε να μας παρέχει όλη τη στήριξη και τη χαρά που στερηθήκαμε χρόνια ολόκληρα. Αυτή η εξωπραγματική προσδοκία μετατρέπεται συχνά σε ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της σχέσης, καθώς ο αρχικός ενθουσιασμός δίνει τη θέση του στην απογοήτευση και τον θυμό.

 

«Εγώ δεν σε καλύπτω;»

 

Οι άνθρωποι που εγκαταλείπουν τη μονογαμία και στρέφονται προς την πολυσυντροφικότητα συνειδητοποιούν ότι ένα πρόσωπο δεν μπορεί να τους δίνει όλα όσα έχουν ανάγκη. Αλλά και οι ίδιοι/ες δεν μπορούν να ικανοποιούν όλες τις επιθυμίες του/της συντρόφου τους. Αυτή η συνειδητοποίηση για κάποια άτομα είναι ένα σοκ, το οποίο γκρεμίζει την εξιδανικευμένη εικόνα που είχαν για τον εαυτό τους. Στην προσωπική  μου ζωή, έχω κάνει πολλές συζητήσεις γι’ αυτά τα θέματα με άτομα που θα ήθελαν να συνδεθούν ερωτικά μαζί μου. Το ερώτημα που μου κάνουν είναι «δηλαδή, πιστεύεις ότι εγώ δεν σε καλύπτω;» Η απάντησή μου είναι ότι διαφορετικοί άνθρωποι μας δίνουν διαφορετικά πράγματα, ικανοποιώντας διαφορετικές πλευρές του εαυτού μας. Άλλωστε, αν ένα άτομο μπορούσε να μας τα δίνει όλα, δεν θα χρειαζόμαστε άλλες σχέσεις – οικογενειακές, φιλικές κ.ά.

 

Ας δούμε ένα παράδειγμα: η Μαριάννα και η Γεωργία έχουν μια όμορφη, τρυφερή ερωτική σχέση, όμως η πρώτη λατρεύει το BDSM ενώ η δεύτερη δεν εμπνέεται καθόλου απ’ αυτό. Αν η σχέση τους είναι κλειστή, τι θα συμβεί; Είτε η μία θα πρέπει να στερηθεί κάτι που είναι σημαντικό γι’ αυτήν είτε η άλλη θα πρέπει να πιέσει τον εαυτό της να υποδυθεί έναν ρόλο που δεν της ταιριάζει. Και η μία επιλογή και η άλλη θα δημιουργήσει δυσάρεστα συναισθήματα και μακροχρόνια θα κάνει κακό στη σχέση. Αντίθετα, αν αποφασίσουν να ανοιχτούν σε καινούριες εμπειρίες, τότε η Μαριάννα μπορεί να ικανοποιήσει τις kinky επιθυμίες της με άλλα άτομα – αυτό θα απαλλάξει τη Γεωργία από την πίεση και θα της επιτρέψει να εξερευνήσει τη σεξουαλικότητά της με άλλους ανθρώπους, αν το θέλει.

 

Ας δούμε ένα δεύτερο παράδειγμα: η Αναστασία και ο Σταμάτης ταιριάζουν από πολλές απόψεις και θέλουν να χτίσουν μια σχέση που θα κρατήσει σε βάθος χρόνου. Όμως, η Αναστασία εκτιμάει πολύ την ανεξαρτησία της και θέλει να ζει μόνη στον δικό της χώρο, ενώ ο Σταμάτης νιώθει έντονη την ανάγκη της συμβίωσης. Αν εκείνη επιλέξει να ζήσει μαζί του για να του κάνει το χατίρι, θα χάσει κάτι που είναι σημαντικό για αυτήν. Αν εκείνος συμβιβαστεί και θυσιάσει την ανάγκη της συμβίωσης, θα νιώθει ανικανοποίητος. Μέσα στα πλαίσια της πολυσυντροφικότητας, ο Σταμάτης μπορεί να επιλέξει τη συμβίωση με ένα άλλο πρόσωπο, το οποίο θα αποδέχεται τη σχέση του με την Αναστασία. Κι εκείνη θα μπορεί να διατηρεί την ανεξαρτησία της, καλλιεργώντας παράλληλα ειλικρινείς σχέσεις με άλλα άτομα, εφόσον το επιθυμεί.

 

«Μα οι πολυσυντροφικές σχέσεις είναι δύσκολες!»

 

Ποτέ δεν ισχυριστήκαμε ότι η πολυσυντροφικότητα είναι εύκολη. Για να διατηρηθεί σε βάθος χρόνου μια ποιοτική σχέση, είτε ανοιχτή είτε κλειστή, χρειάζεται συστηματική προσπάθεια. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν στοιχεία όπως η καλή επικοινωνία, η συναισθηματική νοημοσύνη, η διαχείριση συναισθημάτων, η τοποθέτηση ορίων και η δημιουργική επίλυση προβλημάτων. Αυτά συνήθως δεν έρχονται αυθόρμητα – απαιτούν δουλειά, αναζήτηση και αυτογνωσία.

 

Σίγουρα οι πολυσυντροφικές σχέσεις είναι πιο περίπλοκες από τις μονογαμικές γιατί περιλαμβάνουν περισσότερα άτομα. Γι’ αυτό σε διάφορες χώρες έχουν σχηματιστεί συλλογικότητες όπου μπορεί κανείς να ενημερωθεί και να συζητήσει με ανθρώπους που έχουν παρόμοιες εμπειρίες. Οργανώνονται και σχετικές εκδηλώσεις, όπως σεμινάρια και συνέδρια. Έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία, ενώ μπορεί κανείς να βρει μια πληθώρα από άρθρα, βίντεο και podcasts. Μια διαδικτυακή έρευνα με τη λέξη polyamory είναι αρκετή για δείξει τον πλούτο και την ποικιλία δραστηριοτήτων που υπάρχει.

 

Αν ενδιαφέρεστε να ζήσετε με πολυσυντροφικό τρόπο, καλά θα κάνετε ν’ αξιοποιήσετε αυτό το τεράστιο υλικό. Ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχουν γραφτεί μέχρι στιγμής σχετικά με τη διαχείριση των ανοιχτών σχέσεων είναι το Polysecure: Attachment, Trauma and Consensual Nonmonogamy της ψυχοθεραπεύτριας Jessica Fern.[5] Μέσα στις σελίδες του θα βρείτε μια ανάλυση της «θεωρίας του δεσμού» (attachment theory) μαζί με στρατηγικές που βοηθούν ένα άτομο να δημιουργήσει ασφαλείς συνδέσεις με τα αγαπημένα του πρόσωπα αλλά και με τον εαυτό του.

 

Αυτό το τελευταίο – η σχέση μας με τον εαυτό μας – είναι κάτι που συχνά ξεχνιέται στις συζητήσεις περί σχέσεων. Είναι πιο εύκολο να ονειρευόμαστε τον «πρίγκιπα» ή την «πριγκίπισσα» που θα μας φέρει την ευτυχία, παρά να κάνουμε τη δουλειά που χρειάζεται για να θεραπεύσουμε τα τραύματά μας – αυτά που δημιουργήθηκαν μέσα σε μια κοινωνία η οποία μας τραυματίζει ξανά και ξανά.

 

Η δουλειά με τον εαυτό μας και τις/τους συντρόφους μας είναι αναγκαία αλλά … δεν είναι επαρκής. Ως πολυσυντροφικά άτομα, χρειάζεται να αμφισβητήσουμε το όραμα της ατομικής ευδαιμονίας, η οποία θα αναδυθεί σαν την Αφροδίτη μέσα από την όαση που θα φτιάξουμε με τις/τους συντρόφους μας. Η σκληρή αλήθεια είναι πως δεν θα βρούμε και πολλή ευτυχία μέσα σε έναν κόσμο ο οποίος δεν ικανοποιεί τις ανάγκες των ανθρώπων. Γι’ αυτό, παράλληλα με τις προσπάθειες να δημιουργήσουμε μια καλή σχέση με τον εαυτό μας και τα κοντινά μας πρόσωπα, χρειάζεται και ο συλλογικός αγώνας για τη δημιουργία μιας άλλης κοινωνίας. Άλλωστε, η ιστορία έχει δείξει ότι τα μαζικά κινήματα μπορούν να προκαλέσουν βαθιές αλλαγές στη νοοτροπία των ανθρώπων και στον τρόπο ζωής τους. Μέσα από ένα τέτοιο κίνημα, αυτό που ξεδιπλώθηκε με ποικίλες μορφές στη δεκαετία του ’60 και του ’70, γεννήθηκε και η έννοια της πολυσυντροφικότητας.

 

*Η Λίζα Αστερίου σπούδασε ψυχολογία και φιλολογία. Δραστηριοποιείται στο αντιρατσιστικό-αντιφασιστικό, το πολύχρωμο και το γυναικείο κίνημα. Είναι η «μαμά» της ομάδας «Ανοιχτές Σχέσεις», ενώ κατά καιρούς κάνει ομιλίες και βιωματικά εργαστήρια.

Ιστοσελίδα: https://polysyntrofikotita.com/

Facebook: www.facebook.com/anoixtes.sxeseis

Για συμμετοχή στη Λέσχη Συλλογικής Ανάγνωσης του sexpositive.gr  κάνε κλικ εδώ

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

[1] Σάββας Σαλπιστής, «Μονογαμία και Πολυγαμία», i-psyxologos, 6-7-13, http://www.i-psyxologos.gr/monogamia-poligamia/.

[2] Christopher Ryan and Cacilda Jethá, Sex at Dawn: The Prehistoric Origins of Modern Sexuality (New York: HarperCollins, 2010).

[3] Φρίντριχ Ένγκελς, Η Καταγωγή της Οικογένειας, της Ατομικής Ιδιοκτησίας και του Κράτους, μετ. Μαρία Γιαταγάνα (Αθήνα: Θεμέλιο, 1995).

[4] Susan Rosenthal, The Myth of Personal Life Under Capitalism, Susan Rosenthal, 17-2-15, https://susanrosenthal.com/oppression/family-and-gender-oppression/the-myth-of-personal-life-under-capitalism-2/.

[5] Jessica Fern, Polysecure: Attachment, Trauma and Consensual Nonmonogamy (Portland, OR: Thorntree Press, 2020).

  • positiv
  • 1 Comment

Πατριαρχική μονογαμία: Ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο
Πατριαρχική μονογαμία: Ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο 794 495 positiv

Happy Sisyphus*

Ένα γνώριμο μοτίβο επανέρχεται συχνά σε κάθε γυναικοκτονία. Οι δράστες επικαλούνται τη ζήλια τους για (πραγματικές ή φανταστικές) παράλληλες σχέσεις των θυμάτων τους με τα οποία πολλές φορές έχουν ήδη χωρίσει. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα ο φόνος επέρχεται όταν ο δράστης συνειδητοποιεί ότι ο χωρισμός είναι οριστικός και δεν πρόκειται η γυναίκα αυτή να γίνει δική του ποτέ ξανά. Η σύνδεση με το αίσθημα ιδιοκτησίας είναι προφανής. Η γυναίκα είναι για αυτούς τους άνδρες ένα αντικείμενο που τους ανήκει, όπως το σπίτι ή το αυτοκίνητό τους. Αν δεν την έχουν αυτοί είναι διατεθειμένοι να τη σκοτώσουν ώστε να μην την έχει κανείς. Αυτή η αντίληψη βασίζεται σε μια ολόκληρη κουλτούρα που δεν είναι άλλη από αυτήν της πατριαρχικής μονογαμίας.

Μια κουλτούρα που αντιμετωπίζει τα παιδιά ως ιδιοκτησία των γονιών και τις γυναίκες ως ιδιοκτησία των ανδρών. Μια αντίληψη που αντιμετωπίζει μεταξύ άλλων τη γυναίκα ως προϊόν για αυτό άλλωστε σύμφωνα με αυτόν τον μισογύνικο μύθο ένας άνδρας που έχει ερωτικές εμπειρίες με πολλές γυναίκες έχει αξία, αφού έχει καταναλώσει πολλά προϊόντα, ενώ μια γυναίκα που έχει πάει με πολλούς άνδρες δεν έχει αξία αφού είναι σαν ένα μεταχειρισμένο αντικείμενο. Τα τραγούδια, οι ταινίες, τα παραμύθια, η θρησκεία, οι ιστορίες και οι αφηγήσεις με τις οποίες κοινωνικοποιούμαστε μας μαθαίνουν ότι η ανώτερη και μόνη φυσιολογική μορφή σχέσης είναι η πατριαρχική, μονογαμική οικογένεια.

Αυτή η κουλτούρα που επιβλήθηκε σε όλον τον κόσμο μέσω της αποικιοκρατίας που ταυτίζει το σεξ με την αναπαραγωγή και στιγματίζει σχεδόν κάθε άλλη μορφή σχέσης και σεξουαλικότητας πέραν της ετεροσεξουαλικότητας και της μονογαμίας μας εκπαιδεύει από νεογέννητα να αντιμετωπίζουμε τους άλλους ως ιδιοκτησία μας, να χρησιμοποιούμε κτητικές αντωνυμίες για να περιγράψουμε τον τρόπο που σχετιζόμαστε με άλλα πρόσωπα,να θεωρούμε τη ζήλια ως μέτρο της αγάπης και να διασκεδάζουμε τραγουδώντας “Γιατί με κάνεις να πονώ να υποφέρω τόσο

Πρόσεξε γιατί μπορεί να σε σκοτώσω

Δεν αντέχω να σε βλέπω μ’ άλλους να γυρνάς

Γιατί με κάνεις να πονώ να υποφέρω τόσο

Πρόσεξε γιατί μπορεί να σε σκοτώσω

Πάψε πλέον να με τυραννάς “

Αν θέλουμε να μιλήσουμε για τις γυναικοκτονίες πρέπει επιτέλους να μιλήσουμε και για τον ελέφαντα στο δωμάτιο: την πατριαρχική μονογαμία που οπλίζει το χέρι των δραστών και γλιστράει μέσα από τα λόγια με τα οποία προσπαθούν να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους. Η κουλτούρα αυτή δεν πλήττει μόνο τα μη-μονογαμικά άτομα τα οποία και περιωριοποιούνται, στιγματίζονται και στερούνται των κοινωνικών τους δικαιωμάτων ως προς το γάμο και την τεκνοθεσία. Η κουλτούρα αυτή πλήττει και όσα άτομα ζουν μέσα σε (κατ’ όνομα ή κατ’ ουσία) μονογαμικές σχέσεις και οι γυναικοκτονίες είναι μόνο μια ακραία όψη ενός φάσματος που περιλαμβάνει ακραίο έλεγχο, ψυχολογική βία, συναισθηματικούς εκβιασμούς, παράλογες προσδοκίες από τον/την σύντροφο και πολλά άλλα.

Αν θέλουμε να εξαλείψουμε ή έστω να μειώσουμε δραστικά τις γυναικοκτονίες από τις κοινωνίες μας χρειάζεται πέρα από τα πολύ σωστά και επείγοντα μέτρα που προτείνονται να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα αποδοχής όλων των σεξουαλικών και σχεσιακών προσανατολισμών, μια κουλτούρα που θα βάζει στο κέντρο της ύπαρξης τα δίκτυα, τις παρέες και τις κοινότητες και όχι το ερωτικό ζεύγος και την πυρηνική οικογένεια. Έτσι οι άνθρωποι θα έχουν ένα δίχτυ στήριξης και αλληλεγγύης ανεξάρτητα από το αν είναι σε σχέση και την υποστήριξη που έχουν ανάγκη για να αποδράσουν από μια τοξική σχέση όταν αυτό είναι αναγκαίο.

Χρειάζεται να ξεμάθουμε τον κοινωνικό προγραμματισμό που μας κάνει να αισθανόμαστε λειψοί και λειψές χωρίς ερωτικό σύντροφο, που μας μαθαίνει ότι η ρομαντική αγάπη σημαίνει πόνος, βία και κτητικότητα, που μας μαθαίνει ότι οι γυναίκες ανήκουν στον άνδρα τους. Μπορεί να μην έχουμε καν τις λέξεις για να φτιάξουμε αυτήν την κουλτούρα. Μπορεί να ξυπνάνε μέσα μας τραύματα που δεν ξέραμε καν ότι υπήρχαν. Είναι ένας δρόμος δύσκολος γιατί τον φτιάχνουμε περπατώντας αλλά ταυτόχρονα όμορφος και κάθε μέρα όλο και πιο αναγκαίος. Γιατί μέσα από αυτήν τη νέα κουλτούρα μπορούν να ανθίσουν παρέες, ομάδες, κοινότητες και γιατί όχι κοινωνίες χωρίς γυναικοκτονίες, με αλληλεγγύη και όχι ανταγωνισμό, με μοίρασμα και όχι κτητικότητα, με συναπόλαυση και όχι ζήλια. Εκεί που η αποκλειστική σχέση θα είναι μια από τις άπειρες επιλογές του σχετίζεσθαι και όχι μια πατριαρχική επιβολή που σπέρνει βία, πόνο και θάνατο.

Photo by Andrea Piacquadio on Pexels.com

 

Αρχική δημοσίευση: https://polyamorygr.wordpress.com/2022/08/08/01-38/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

 

  • positiv
  • 1 Comment

Γιατί με νοιάζει τι κάνεις στο κρεβάτι σου!
Γιατί με νοιάζει τι κάνεις στο κρεβάτι σου! 668 324 positiv

Γιατί με νοιάζει τι κάνεις στο κρεβάτι σου!

Happy Sisyphus*

Μια φράση που ακούμε και διαβάζουμε συχνά σε βαθμό που να έχει γίνει στερεοτυπική είναι το “δεν με νοιάζει τι κάνουν στο κρεβάτι τους”. Συνήθως συνοδεύεται και από το επίσης κλασσικό “αρκεί να μην προκαλούν”. Αυτή η φράση παρότι προβάλλεται ως δείγμα ανοχής προς το διαφορετικό στην πραγματικότητα πετυχαίνει το ακριβώς αντίθετο.

Πρώτα πρώτα η περιστολή της σεξουαλικότητας στο χώρο της κρεβατοκάμαρας είναι βαθιά προβληματική από μόνη της. Όταν σχετίζομαι ερωτικά με ένα ή περισσότερα άτομα αυτό είναι κάτι που επηρεάζει το σύνολο της καθημερινότητας μου και όχι μόνο την ώρα που κάνω σεξ. Αυτό θεωρείται συνήθως αυτονόητο για τα straight, μονογαμικά ζευγάρια που έχουν κάθε δικαίωμα να εκφράζουν την έλξη τους, την αγάπη τους, την τρυφερότητα τους στο δημόσιο χώρο. Τίθεται όμως υπό αμφισβήτηση για κάθε άλλη μορφή ερωτικής σχέσης που ξεφεύγει από τα κυρίαρχα πρότυπα ερωτισμού. Εκεί είναι που επιστρατεύονται φράσεις σαν την παραπάνω για να αστυνομεύσουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων στη δημόσια σφαίρα, εγκαλώντας τα να περιορίσουν ένα τμήμα της ύπαρξής τους πίσω από κλειστές πόρτες ή μέσα σε σκοτεινά πάρκα.

Πέρα από αυτό το “τι κάνουμε στο κρεβάτι μας” δεν συμβαίνει σε ένα κενό χώρο. Είναι κάτι που επηρεάζει και επηρεάζεται από την κοινωνία μέσα στην οποία ζούμε. Οι κοινωνικοί θεσμοί, ο πολιτισμός, το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, οι θρησκείες, η εκπαίδευση, οι επιστήμες όλα διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό τις αντιλήψεις και τις πρακτικές μας γύρω από τη σεξουαλικότητα αλλά και διαμορφώνονται από αυτές. Σχετικά πρόσφατα είδαμε την αυτοκτονία ενός ανθρώπου επειδή δεν άντεξε την κοινωνική πίεση που υφίσταντο όταν διέρρευσε βίντεο με το γιο του να κάνει σεξ με άνδρα. Μάθαμε έτσι από πρώτο χέρι τι συμβαίνει σε φοβικές κοινωνίες σαν τη δική μας όταν αυτό που “κάνουμε στο κρεβάτι μας” δεν ταιριάζει με τα κυρίαρχα πρότυπα για τα φύλα και το σεξ.

Όταν ζούμε σε μια κοινωνία που δεν έχει μάθει τι σημαίνει συναίνεση, που στιγματίζει όλες τις σεξουαλικότητες και τις μορφές σχέσεων που δεν αποσκοπούν στην παραγωγή παιδιών, που οι γυναίκες (και αυτό σχετίζεται και με το μίσος για τους ομοφυλόφιλους) μόνο τυπικά θεωρούνται ίσες με τους άνδρες αλλά στην πραγματικότητα υφίστανται από υποτίμηση και διακρίσεις μέχρι και δολοφονίες, όπου τα λοατκια+ άτομα βρίσκονται στο περιθώριο στους χώρους εκπαίδευσης και εργασίας και κινδυνεύουν καθημερινά με λεκτικές και σωματικές επιθέσεις επειδή απλά κυκλοφορούν στο δρόμο τότε αυτό που κάνουμε στο κρεβάτι μας είναι κάτι που εκ των πραγμάτων μας επηρεάζει και μας αφορά όλους.

Σε τελική ανάλυση παρά το επίχρισμα φιλελευθερισμού δεν είμαστε ελεύθεροι να αποφασίσουμε τι πραγματικά θέλουμε να κάνουμε ούτε καν στο κρεβάτι μας αφού από μωρά ακόμα μαθαίνουμε ότι οποιαδήποτε μορφή ερωτικής σχέσης ξεφεύγει από την ετεροφυλόφιλη, μονογαμική σχέση ζεύγους με σκοπό τη δημιουργία οικογένειας είναι εκτός του φυσιολογικού. Όλος αυτός ο κοινωνικός προγραμματισμός από τους γονείς, τα παιδικά παραμύθια, το σχολείο, την εκκλησία, τα τραγούδια, τις ταινίες, τις ειδήσεις, τους νόμους,κλπ είναι λογικό να εσωτερικεύεται σε μεγάλο βαθμό με αποτέλεσμα να μην είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τι από αυτά που κάνουμε είναι συνειδητή μας επιλογή και τι όχι. Αυτό γίνεται πιο φανερό αν συγκρίνουμε την ίδια κοινωνία σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους ή διαφορετικές κοινωνικές κατά την ίδια χρονική περίοδο. Έτσι θα δούμε για παράδειγμα κοινωνίες που βασίζονται στην πολυγαμία και κοινωνίες που βασίζονται στη μονογαμία γεγονός που μας δείχνει ότι πολλά από αυτά που τείνουμε να αντιμετωπίζουμε ως καθαρά ατομικές μας επιλογές ή ως έμφυτες τάσεις του ανθρώπου παράγονται από τις δομές του κοινωνικού χώρου μέσα στον οποίο ζούμε.

Με νοιάζει λοιπόν τι κάνεις στο κρεβάτι σου γιατί η σεξουαλικότητα είναι κάτι πολύ κεντρικό στην κοινωνία μας. Γιατί γυναίκες δολοφονούνται επειδή δεν ήταν “πιστές”, γιατί ομοφυλόφιλοι ξυλοκοπούνται επειδή δεν είναι αρκετά αρρενωποί, γιατί γονείς αυτοκτονούν επειδή μαθεύτηκε τι έκαναν στο κρεβάτι τους τα παιδιά τους, γιατί οι βιασμοί γυναικών στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν συμβαίνουν από αγνώστους αλλά από εργοδότες, συναδέλφους, φίλους, συγγενείς ή ερωτικούς συντρόφους τους που δεν σεβάστηκαν το όχι τους, γιατί τα τρανς άτομα δεν μπορούν να βρουν άλλη δουλειά πέρα από τη σεξεργασία, γιατί τα ομόφυλα ζευγάρια και τα πολυσυντροφικά άτομα δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα απέναντι στο νόμο, γιατί το να περιορίζουμε τη σεξουαλικότητα στην ιδιωτική σφαίρα σαν να είναι κάτι βρώμικο και αρνητικό γεννάει καθημερινά από ψυχολογικά προβλήματα μέχρι φόνους, ενώ η σεξουαλική καταπίεση και πείνα μπορεί να μετουσιωθεί ακόμα και σε πολέμους.

Με νοιάζει τι κάνεις στο κρεβάτι σου γιατί θέλω όλη αυτή η κατάσταση να αλλάξει. Θέλω τα παιδιά να μαθαίνουν από μικρά με την κατάλληλη σεξουαλική αγωγή, τι είναι η συναίνεση, το σεξ, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η ταυτότητα φύλου, ο σχεσιακός προσανατολισμός, η αποδοχή, η αγάπη και η απόλαυση της διαφορετικότητας. Με νοιάζει γιατί θέλω όλα τα άτομα να μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα στο δρόμο και να έχουν τα ίδια δικαιώματα. Με νοιάζει γιατί θέλω να μπορούμε να ερωτευόμαστε και να αγαπάμε άλλα άτομα ανεξαρτήτως του φύλου τους και του αριθμού τους. Με νοιάζει γιατί θέλω μια κοινωνία φροντίδας, αλληλοσεβασμού και αλληλεγγύης και όχι μια κοινωνία ανταγωνισμού, κτητικότητας, μίσους και εκμετάλλευσης. Με νοιάζει γιατί ελευθερία του ενός δεν σταματά αλλά αρχίζει εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου.

  • positiv
  • No Comments

Έρευνα: Δυσφορία από την καταστολή των ενστίκτων πολυέλξης στην Ελλάδα
Έρευνα: Δυσφορία από την καταστολή των ενστίκτων πολυέλξης στην Ελλάδα 1920 1440 positiv
Παντελής Γουναρίδης*
Στην πρόσφατη έρευνά μου διερεύνησα τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η καταπίεση του ενστίκτου έλξης προς πολλαπλά άτομα ταυτοχρόνως επηρεάζει αρνητικά το άτομο. Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα απροσδόκητα. Αρχικά, αυτή η έρευνα μελετάει το ευρύ κοινό, δηλαδή τον μέσο Έλληνα και τη μέση Ελληνίδα. Τοποθετείται σε μια κοινωνία βασισμένη στη νόρμα της μονογαμίας, με ελάχιστα περιθώρια για πολυσυντροφικότητα.
Πολυέλξη (polyattraction) είναι η λέξη που διάλεξα ώστε να ορίσω ένα ένστικτο που είναι τόσο κοινό αλλά συζητιέται τόσο σπάνια. Poly– με την σημασία «προς πολλά άτομα» και –attraction που μεταφράζεται ως «έλξη». Πολυέλξη είναι το ένστικτο έλξης προς δύο ή περισσότερα άτομα ταυτοχρόνως, το οποίο δυνητικά δημιουργεί την ανάγκη για ολοκλήρωση μέσω της σύνδεσης με τα υποκείμενα της έλξης. Τι να γίνεται όμως στην περίπτωση που καταπιέζεται αυτή η έλξη και εξωτερικεύεται μόνο προς ένα άτομο τη φορά;
Πιθανά χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν την πολλαπλή έλξη μπορεί να είναι η φυσική εμφάνιση των ατόμων, οι κοινές διαπροσωπικές σχέσεις, ιδιότητες και χαρακτηριστικά των ατόμων αυτών, υποκειμενικές εσωτερικευμένες αναμνήσεις, κίνητρα, φανταστικές σκέψεις ή και συνδυασμοί αυτών.
Παράλληλα, όμως, αντιφατικοί παράγοντες ή μεταβλητές μπορούν να γίνουν εμπόδιο στη διαδικασία της πλήρωσης του ενστίκτου. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν στοιχεία όπως η αισχύνη (ντροπή) προς τον εαυτό ή ο φόβος προς το άγνωστο, ενώ επίσης τα πρότυπα της κοινωνίας παρεμβάλλονται με ποικίλους και σημαντικούς τρόπους.
Αποτελέσματα της έρευνας
Η καταπίεση του ενστίκτου ταυτόχρονης έλξης προς πολλαπλά άτομα δημιούργησε ψυχικό πόνο στα άτομα. Από τα πρόσωπα που συμμετείχαν, 8 στα 10 παρουσίασαν ένστικτα έλξης προς πολλαπλά άτομα, ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό. Μόνο 2 στους 10 συμμετέχοντες και συμμετέχουσες δεν παρουσίασαν κανένα χαρακτηριστικό πολυέλξης. Από τους παραπάνω 8 άτομα που εξέφρασαν το ένστικτο της πολυέλξης, το 80% το κατέστειλε, σημειώνοντας παράλληλο ψυχικό πόνο.
Λόγοι που επηρέασαν την καταστολή του ενστίκτου, όπως αναφέρουν οι συμμετέχουσες και οι συμμετέχοντες, είναι η μονοκανονικότητα που επικρατεί στην Ελλάδα, δηλαδή η νόρμα της μονογαμίας, καθώς και η αντιληπτή συναισθηματική επιρροή από τον/τη σύντροφό τους.
Παρατηρούμε πως τα νεότερα άτομα τείνουν συχνότερα προς την πολυσυντροφικότητα, σε αντίθεση με τα πρόσωπα άνω των 34 ετών. Οι άνθρωποι με πανεπιστημιακή εκπαίδευση είχαν αυξημένα ποσοστά καταστολής, έναντι εκείνων με βασική εκπαίδευση. Το ποσοστό καταστολής στους άνδρες ήταν ελαφρώς υψηλότερο από ό,τι στις γυναίκες, όμως οι ίδιοι είχαν συχνότερα ένστικτα έλξης προς πολλαπλά άτομα.
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε τη μελέτη:
https://www.researchgate.net/publication/351638407_Distress_from_suppressing_polyattraction_instincts_in_Greece
(DOI: 10.17605/OSF.IO/EV289)
*Παντελής Γουναρίδης Ψυχολόγος MSc
Facebook: https://www.facebook.com/pantelisgoun
Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ
 
 
  • positiv
  • No Comments

Ναι, είμαι ο κακός της ιστορίας σου!
Ναι, είμαι ο κακός της ιστορίας σου! 500 500 positiv

Ναι, είμαι ο κακός της ιστορίας σου!

“We are all the villain in someone’s story”

Ως πολυσυντροφικός έχω μάθει ότι ανεξάρτητα από το τι θα κάνεις ή θα πεις θα είσαι πάντα ο κακός στις ιστορίες κάποιων. Παρότι οι άνθρωποι τείνουν να είναι ευγενικοί μπροστά μου (με μερικές αστείες ή εξοργιστικές, όπως το πάρεις, εξαιρέσεις) όταν τους μιλάω για τη συναινετική μη μονογαμία έχω καταλάβει κυρίως από σχόλια και συζητήσεις στο διαδίκτυο ότι και μόνο η λέξη πολυσυντροφικότητα είναι red flag για πολύ κόσμο. Άτομα που σχολιάζουν με βρισίδια συνεντεύξεις μου ή άρθρα για την πολυσυντροφικότητα, άτομα που γράφουν δημόσια ότι τα πολυσυντροφικά άτομα είναι συναισθηματικά κενά, επιφανειακά, γλίτσες, ανήθικα, σεξομανείς, σχεσοφοβικά, νάρκισσοι, ψώνια και ένα σωρό ακόμα γενικευτικές μπούρδες, άτομα που θεωρούν ότι θα τα αναγκάσεις να γίνουν πολυσυντροφικά τα ίδια απλά και μόνο επειδή ανέφερες τον σχεσιακό σου προσανατολισμό,κλπ.,κλπ. Την ίδια ακριβώς αντίδραση έχω παρατηρήσει και με άλλες συμπαθείς κατηγορίες ανθρώπων στις οποίες δεν ανήκω όπως οι vegan, τα ασεξουαλικά άτομα,κα.

Σίγουρα σε πολλές περιπτώσεις είναι ο φόβος απέναντι σε κάτι καινούριο και διαφορετικό που γεννάει τέτοιες αντιδράσεις και δημιουργεί στερεότυπα. Και αυτό μπορεί να σπάσει μέσα από την προσωπική επαφή με τέτοια άτομα για όποι@ έχει την υπομονή να το κάνει. Μπορεί να μειωθεί επίσης με τη συχνή έκθεση στο άγνωστο ερέθισμα για αυτό και είναι εξαιρετικά χρήσιμος και ωφέλιμος ο ακτιβισμός και η ορατότητα (και) για τα ζητήματα της σεξουαλικότητας.

Ειδικά στο ζήτημα της πολυσυντροφικότητας και των ανοικτών σχέσεων γενικότερα έχω παρατηρήσει το εξής: Οι άνθρωποι τείνουν να εστιάζουν αποκλειστικά στο κομμάτι του σεξ το οποίο φαντάζονται ότι είναι περισσότερο αν είσαι σε ανοικτή σχέση. Αυτή η εστίαση προκύπτει από το ότι το σεξ είναι κομβικό στη σημερινή κοινωνία. Για την κυρίαρχη αντίληψη το σεξ είναι αυτό που διαχωρίζει τη φιλία από την ερωτική σχέση. Το σεξ είναι αυτό που επιζητούν κρυφά οι “άπιστοι” και οι “άπιστες” των αποκλειστικών σχέσεων, το σεξ είναι αυτό που θα χρησιμοποιηθεί ως ένδειξη ανηθικότητας αλλά και κρυφή φαντασίωση στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και τα ρεπορτάζ των καναλιών, το(μη συναινετικό) σεξ είναι αυτό που θα χρησιμοποιηθεί συμβολικά αλλά και πραγματικά ως άσκηση εξουσίας,κλπ.

Έτσι η αντίδραση στο άκουσμα και μόνο της λέξης πολυσυντροφικότητα πολλές φορές υποκρύπτει μια μη συνειδητή επιθυμία για σεξ πέρα από τις κοινωνικές συμβάσεις που εκφράζεται ως λόγος μίσους για τα πολυσυντροφικά άτομα που τους κλέβουν την απόλαυση. Ταυτόχρονα η ειλικρίνεια των ανοικτών σχέσεων αποκαλύπτει ότι ο βασιλιάς της μονογαμίας είναι γυμνός: Πολλές φορές τα πιο επικριτικά άτομα είναι αυτά που τα ίδια ψάχνονται πίσω από τις πλάτες των συντρόφων τους.

Όπως και να έχει πάντα θα υπάρχει αρκετός κόσμος που θα σε κρίνει και θα σε απορρίπτει για αυτό που είσαι, επειδή απλά υπάρχεις. Το να απολογείσαι σε αυτόν τον κόσμο ή να προσπαθείς να τον πείσεις να σεβαστεί τις σεξουαλικές ή τις σχεσιακές σου προτιμήσεις είναι χρονοβόρο, ψυχοφθόρο και από ένα σημείο και μετά ανώφελο. Είμαστε όλοι κακοί στην ιστορία κάποιου άλλου. Το να αγκαλιάσεις όλες τις πλευρές της ύπαρξης σου χωρίς να σε νοιάζει η γνώμη των άλλων είναι απελευθερωτικό, ευχάριστο, απίστευτα ενδυναμωτικό και ταυτόχρονα κοινωνικά επιδραστικό. Γιατί δίνεις δύναμη σε άλλα άτομα σαν και εσένα που δεν έχουν αποκαλύψει κομμάτια της ταυτότητας τους στον κοινωνικό τους κύκλο και αυξάνεις και την ορατότητα στην κοινωνία.

Η δύναμη μέσα από την ευαλωτότητα συνήθως είναι μια υπέροχη εμπειρία αλλά μπορεί να εμπεριέχει και πολύ φόβο ακόμα και πραγματικούς κινδύνους για τις ζωές όσων επιλέγουν να εκτεθούν. Δεν αρκεί να βασιζόμαστε στην ατομική πρωτοβουλία των λίγων αποφασισμένων. Χρειάζεται να οραματιστούμε και να δημιουργήσουμε κύκλους, παρέες, ομάδες και εν τέλει σταθερές κοινοτικές δομές που θα μας αγκαλιάζουν, θα μας στηρίζουν, θα μας αποδέχονται για όλα αυτά που είμαστε και θα χτίζουν μέρα τη μέρα τη συλλογική μας αυτοπεποίθηση για να σταθούμε στο κέντρο της δύναμης μας και να ανθίσουμε μέσα σε κοινότητες απόλαυσης, θεραπείας και αλληλεγγύης!

πηγή: https://polyamorygr.wordpress.com/2021/08/20/01-22/

  • positiv
  • No Comments

Η πολυφοβία και οι σχέσεις-φυλακές
Η πολυφοβία και οι σχέσεις-φυλακές 640 959 positiv

*Λίζα Αστερίου

Πολυφοβία είναι οι διακρίσεις τις οποίες υφίστανται τα πολυγαμικά και πολυσυντροφικά άτομα – ο όρος πλάστηκε κατ’ αναλογία με την ομοφοβία, την αμφιφοβία και την τρανσφοβία. Βλέπετε, η κοινωνία όπου ζούμε μας έχει μάθει να πιστεύουμε ότι κάθε είδος σχέσης πέρα από το πολυδιαφημισμένο ετεροφυλόφιλο μονογαμικό ζευγάρι πάει κόντρα στην «ανθρώπινη φύση». Μας λέει ότι οι ανοιχτές σχέσεις δεν μπορούν να λειτουργήσουν γιατί οι άνθρωποι από τη φύση τους είναι κτητικοί, ζηλιάρηδες, εγωιστές, ανασφαλείς, καταπιεστικοί. Θεωρούν τον/τη σύντροφό τους ιδιοκτησία τους, όπως ακριβώς το κινητό τους, την οδοντόβουρτσά τους και … το βρακί τους!

Μέσα σ’ ένα καπιταλιστικό σύστημα που δοξάζει την έννοια της ιδιοκτησίας και την κατοχή όσο το δυνατόν περισσότερο πραγμάτων, θεωρείται «φυσικό» να αντιμετωπίζουμε τον/τη σύντροφό μας σαν ένα ακόμη αντικείμενο που βρίσκεται στην κατοχή μας. Κι όπως τα πράγματά μας οφείλουμε να τα περιφρουρούμε μην τυχόν και μας τα κλέψει κανείς, το ίδιο κάνουμε με τους ανθρώπους. Έτσι, μας φαίνεται «φυσιολογικό» να ασκούμε έλεγχο πάνω σ’ ένα άλλο πρόσωπο, λες και το κορμί του, η καρδιά του και ο χρόνος του ανήκει σε μας κι όχι σ’ εκείνο. Αντί για σχέσεις αγάπης, δημιουργούμε σχέσεις αστυνόμευσης, συναισθηματικών εκβιασμών και ψυχολογικής βίας.

Ωστόσο, όταν χάνεται η ελευθερία, χάνονται και πολλά άλλα πράγματα – ίσως γιατί αποτελεί βαθιά ανθρώπινη ανάγκη. Πόσες φορές έχουμε ακούσει ανθρώπους να παραπονιούνται για την πλήξη και τη ρουτίνα μέσα στη σχέση τους; Άραγε, τι είναι αυτό που δημιουργεί αυτά τα φαινόμενα; Πλήττει κανείς όταν κάνει πράγματα που δεν τον ενδιαφέρουν – ή όταν εμποδίζεται από το να κάνει αυτά που θα ’θελε. Φαντάζομαι πως η πιο τρομαχτικά βαρετή εμπειρία είναι να βρεθεί κανείς κλεισμένος για χρόνια στο κελί μιας φυλακής.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην προσωπική μας ζωή. Θυσιάζουμε την ελευθερία για χάρη της αγάπης και τελικά χάνουμε και τη μία και την άλλη. Γιατί, κακά τα ψέματα, όταν η σχέση μετατρέπεται σε φυλακή, το άλλο πρόσωπο παύει να ’ναι σύντροφος. Γίνεται δεσμοφύλακας.

Ζούμε σε μια κοινωνία όπου κυριαρχεί η μονοκανονικότητα (αγγλ. mononormativity), όρος που πλάστηκε κατά το ετεροκανονικότητα (αγγλ. heteronormativity). Βομβαρδιζόμαστε από μια αδιάκοπη προπαγάνδα που υποστηρίζει ότι μόνο οι μονογαμικές και ετερόφυλες σχέσεις είναι αποδεκτές.* Όλες οι υπόλοιπες στιγματίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Φυσικά, υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να ζουν μονογαμικά επειδή έτσι έχουν επιλέξει ή νιώθουν ότι αυτή είναι η φύση τους. Έχουν κάθε τέτοιο δικαίωμα. Η κριτική που ασκούμε δεν στρέφεται ενάντια στη μονογαμία ως επιλογή αλλά ενάντια στη μονοκανονικότητα.

Το πρότυπο αυτό αφήνει απ’ έξω έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων, οι οποίοι υφίστανται τεράστιες πιέσεις να ακολουθήσουν έναν τρόπο ζωής που δεν τους ταιριάζει. Αν δεν υποκύψουν, κινδυνεύουν να καταλήξουν «μοναχικές ψυχές», οι οποίες δεν μπορούν να κάνουν παρά μόνο ευκαιριακές κι επιφανειακές σχέσεις, αφού αυτά τα άτομα θεωρούνται ακατάλληλα για «σοβαρό δεσμό». Κι αν ήδη έχουν κάνει οικογένεια, κινδυνεύουν να τη χάσουν εφόσον τολμήσουν να μιλήσουν ανοιχτά για τις ανάγκες τους. Η περιθωριοποίηση και ο στιγματισμός είναι υπαρκτοί κίνδυνοι μέσα σε μια πολυφοβική κοινωνία, ειδικά αν μένει κανείς σε κάποιο μικρό μέρος – η ελληνική επαρχία δεν φημίζεται για το ανοιχτό μυαλό της.

Έτσι, πάρα πολλοί άνθρωποι επιλέγουν την «εύκολη λύση», δηλαδή την υποκρισία. Εξάλλου, στην εποχή του Διαδικτύου είναι πολύ εύκολο να κάνει κανείς «διακριτικές γνωριμίες», πράγμα που χιλιάδες παντρεμένοι/ες αξιοποιούν κατά κόρον. Στη χώρα μας η «απιστία» μπορεί να θεωρείται μεν ηθικά απαράδεκτη, ωστόσο στην πράξη αποτελεί πάγια τακτική – ειδικά για τους άνδρες. Αλλά και οι γυναίκες ακολουθούν κατά πόδας. Έχω συζητήσει αρκετές φορές το θέμα των ανοιχτών σχέσεων με φίλες. Η απάντηση που παίρνω συνήθως είναι «και γιατί να του το πεις; Κάν’ το στα κρυφά. Εγώ αυτό κάνω τόσα χρόνια!».

Το ψέμα είναι πιο εύπεπτο από την αλήθεια. Δεν θίγει τα ταμπού, δεν απειλεί τα ιερά και τα όσια. Δεν μας υποχρεώνει να δούμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη. Απλώς κρύβει τα προβλήματα κάτω απ’ το χαλί και επιτρέπει στο status quo να παραμείνει όπως έχει. Κι έτσι, ως κοινωνία διατηρούμε μια επίφαση μονογαμίας την ίδια στιγμή που η συζυγική «απιστία» έχει χτυπήσει κόκκινο.

* Για την έννοια της μονοκανονικότητας και την επιρροή της πάνω στην ψυχολογία των σχέσεων, βλ. Robert van Tol, Non-monogamous Relationships in Relationship Counselling: Building an Understanding of the Plurality of Relationship Structures in a Monogamy-normative Society and Relating it to Ideas within Transactional Analysis, MSc in Transactional Analysis Counselling Queen Margaret University, January 2015, http://goo.gl/6a8VKm.

Το παραπάνω κείμενο αποτελεί απόσπασμα του δοκιμίου «Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία», που περιλαμβάνεται στο συλλογικό βιβλίο Δώδεκα Ερωτικές Διαδρομές, εκδ. Πηγή.

Η Λίζα Αστερίου σπούδασε ψυχολογία και φιλολογία. Δραστηριοποιείται στο αντιρατσιστικό-αντιφασιστικό, το πολύχρωμο και το γυναικείο κίνημα. Συντονίζει την ομάδα «Ανοιχτές Σχέσεις», ενώ κατά καιρούς κάνει ομιλίες και βιωματικά εργαστήρια.

Ιστοσελίδα: https://polysyntrofikotita.com/

Facebook: www.facebook.com/anoixtes.sxeseis

Enter your
text here