μονογαμία

  • positiv
  • No Comments

Αυτό που διαφεύγει από τη μονογαμία
Αυτό που διαφεύγει από τη μονογαμία 333 200 positiv

JENN M. JACKSON*

Η επέκταση των δικτύων συγγένειας μπορεί να εμπλουτίσει τη ζωή μας.

 

Όταν ήμουν 15 ετών, μου άρεσαν δύο αγόρια. Ένας από αυτούς πήγαινε στην εκκλησία μου και ο άλλος καθόταν τρεις σειρές πίσω μου στο μάθημα βιολογίας. Το αγόρι από την εκκλησία, ένα παραδοσιακό παιδί με παππού διάκονο, ήταν κολλιτσίδας. Το άλλο αγόρι από το μάθημα βιολογίας ήταν χαλαρός, δεν ενδιαφερόταν καθόλου για τη μονογαμία ή τη δέσμευση με οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον εαυτό του. Μετά από μερικές εβδομάδες που συνειδητοποίησα ότι τα συναισθήματά μου αυξάνονταν για τα δύο αυτά αγόρια, αποφάσισα να αποκαλύψω την αλήθεια.

“Νομίζω ότι μου αρέσει κάποιος άλλος”, είπα στο αγόρι μου από την εκκλησία. Το πρόσωπο του στράβωσε από τη σύγχυση.

“Τι εννοείς;” ρώτησε.

“Λοιπόν, υπάρχει ένας τύπος στο μάθημα βιολογίας μου και θέλω να βγω ραντεβού μαζί του, εσύ και αυτός δεν θα συναντηθείτε ποτέ οπότε δεν έχει σημασία”, είπα ψύχραιμα.

Έκανε μια μακρά παύση. “Οπότε, θες να έχεις δύο αγόρια;” Με κοίταξε με απορία.

“Δηλαδή, ναι. Κάτι τέτοιο,” απάντησα ήρεμα.

“Λοιπόν, δεν είμαι οκ με αυτό,” απάντησε αποφασιστικά. “Δε θέλω να σε μοιραστώ. Και αν δεν είμαστε μαζί, δε θέλω καν να είμαστε φίλοι.”

Έχουν περάσει περισσότερες από δύο δεκαετίες από τη στιγμή εκείνη, αλλά το “αγόρι της εκκλησίας” δεν έχει ακόμα μιλήσει μαζί μου. Η ζωή μας έχει αλλάξει με πολλούς τρόπους, αλλά η απόφαση που πήρε εκείνο το αγόρι όταν ήταν έφηβος να αγκαλιάσει την παραδοσιακή μονογαμία ως μέσο για τη δημιουργία μιας πυρηνικής οικογένειας σταθεροποίησε το γεγονός ότι, ακόμη και στην ενηλικίωση, δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε ξανά στην ίδια κοινότητα.

Συνειδητοποίησα ότι η μονογαμία και η πυρηνική οικογένεια δεν ήταν για μένα. Ήταν χώροι που συχνά απαιτούσαν από εμένα να αρνούμαι τις δικές μου επιθυμίες για να δώσω προτεραιότητα στα συναισθήματα και τις ανάγκες ενός ρομαντικού συντρόφου.

Στο μεταπτυχιακό, έμαθα ότι η “σύγχρονη” οικογένεια – δύο ετεροφυλόφιλοι γονείς που μεγαλώνουν βιολογικά συνδεδεμένα παιδιά – υιοθετήθηκε από την Αγγλία του 18ου και 19ου αιώνα ως απάντηση στη μεταβαλλόμενη απαίτηση για εργασία και γεωργική παραγωγή λόγω της αναδυόμενης βιομηχανικής επανάστασης. Η οικογένεια δεν είχε τόσο πολύ να κάνει με  αγάπη ή γάμο, όσο με αποτελεσματικότητα και παραγωγή. Η βιομηχανική επανάσταση σήμαινε ότι αυτές οι οικογένειες ήταν ουσιαστικά επιχειρηματικές μονάδες που εκτείνονταν πέρα από τον οικιακό κύκλο σε θείους, ξαδέλφια, θείες, παππούδες, γιαγιάδες και άλλους που επένδυσαν στη διατήρηση του οικογενειακού ονόματος και των δικαιωμάτων περιουσίας.

Μάθαινα επίσης ότι οι πυρηνικές οικογένειες ιδρύθηκαν για να μεταβιβάσουν περιουσία στα παιδιά και τα εγγόνια. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτή η μορφή οικογενειακού νεποτισμού έδινε προνόμια σε  λευκούς ιδιοκτήτες γης της μεσαίας και ανώτερης τάξης που συνέχιζαν να αποκτούν γη μέσω κακόβουλων μέσων, όπως κλοπή από τους αυτόχθονες, εκμετάλλευση μεταναστευτικών πληθυσμών, όπως Ιαπωνοαμερικανοί και Μεξικανοαμερικανοί, και εκμετάλλευση των μαύρων Αμερικανών μέσω της δουλείας πριν χρησιμοποιηθούν συνταγματικά και ομοσπονδιακά αναθεωρητικά άρθρα για να δημιουργήσουν κενά που μετατρέπουν τη δουλεία σε “αναγκαστική εργασία”, μια έννοια που υπάρχει ακόμα σε κάποια κρατικά συντάγματα σήμερα.

Ωστόσο, το τελευταίο αιώνα η πυρηνική οικογένεια έχει γίνει βαθιά ασταθής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κυριότητα της ιδιοκτησίας έχει καλυφθεί από το redlining[1], την προκλητική δανειοδότηση και άλλα λευκά  συστήματα εκμετάλλευσης και αποκλεισμού των μαύρων. Η διατήρηση μεγάλων οικογενειών με ένα μόνο εισόδημα έχει γίνει ανυπόφορη, αν και τα δημοφιλή μέσα ενημέρωσης συνεχίζουν να προωθούν το μύθο των μητέρων που μένουν σπίτι και ετοιμάζουν φρέσκες μηλόπιτες και κιμαδόπιτες για τα παιδιά τους κάθε βράδυ. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η πυρηνική οικογένεια είναι τώρα μειοψηφία.

Μια έρευνα του Γραφείου Απογραφής των Ηνωμένων Πολιτειών του 2021 ανέφερε ότι μόλις το 17,8% των νοικοκυριών αποτελούνται από παντρεμένους γονείς με παιδιά κάτω των 18 ετών. Πολλά παιδιά μεγαλώνουν με τους παππούδες τους, τα εκτεταμένα μέλη της οικογένειας και άλλους συγγενείς της κοινότητας που έχουν αναλάβει τον αγώνα ενάντια στις καταστροφές από τη δυναμική της οικογένειας στο καπιταλιστικό σύστημά μας. Η  COVID-19 μας δίδαξε ότι η απομόνωση εντός της πυρηνικής οικογένειας οδηγεί επίσης σε δυσλειτουργία στη δυναμική της ευρύτερης κοινότητας όσον αφορά τη φροντίδα, τη στοργή και την προσοχή. Αμέτρητοι άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται “αποξενωμένοι από την αφή” και απομακρύνονται από τις απαιτήσεις μιας κουλτούρας που θέτει την πυρηνική οικογένεια και το μονογαμικό ζευγάρι ως τον κύριο δείκτη μιας καλής ζωής.

Σε αυτήν τη στιγμή, καλούμαστε να ξαναφανταστούμε τι θα μπορούσε να είναι η οικογένεια και να αποδεχτούμε τις δυνατότητες που έχουμε μπροστά μας όταν απελευθερωθούμε από τον πολιτισμό της μονογαμίας που επιβάλλεται από τον πατριαρχικό και τον καπιταλιστικό πολιτισμό.

Βασίζομαι σε μαύρα, queer και φεμινιστικά μοντέλα κοινότητας και συγγένειας για να καθορίσω πώς θα μεγαλώσω τα παιδιά μου και θα δημιουργήσω κοινότητα γύρω τους. Όπως γράφει η bell hooks στο βιβλίο της All About Love: New Visions, “Ο καπιταλισμός και η πατριαρχία μαζί, ως δομές κυριαρχίας, έχουν εργαστεί υπερωρίες για να υπονομεύσουν και να καταστρέψουν αυτήν τη μεγαλύτερη μονάδα της εκτεταμένης συγγένειας”. Η hooks εξηγεί ότι η αγάπη και η θεραπεία δεν μπορούν να υπάρξουν εκεί όπου υπάρχει κυριαρχία.

Αντί να συμμετέχω σε αυτά τα κυρίαρχα, περιοριστικά οικογενειακά μοντέλα, έχω επιλέξει ένα εκτεταμένο μοντέλο για τα παιδιά μου. Είμαι πολυσυντροφικό, δηλαδή αγαπώ πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα και δεν φυλάω την ερωτική αγάπη για έναν μόνο άνθρωπο. Ως λεσβία που είναι βαθιά ενσωματωμένη στα queer δίκτυα γύρω μου, επιμελούμαι επίσης ένα περιβάλλον όπου η “οικογένεια επιλογής”, αντί για  τους εξ αίματος συγγενείς,  παίζει πρωταρχικό ρόλο στην ανατροφή και καθοδήγηση των παιδιών μου. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά μου έχουν μια εκτεταμένη κοινότητα ηλικιωμένων και γονεϊκών μορφών που επενδύουν στην καθοδήγηση, φροντίδα και ανάπτυξή τους, ακόμα και όταν η δική μου γονεϊκή ικανότητα είναι περιορισμένη.

Συχνά σκέφτομαι αυτόν τον αμήχανο χωρισμό με το αγόρι της εκκλησίας μου το 1999. Αναρωτιέμαι αν ήξερε ότι ήμουν μια από αυτές τις γυναίκες που θα κατέληγαν να πολεμήσουν ένα σύστημα που σαφώς ήθελε να επιβάλει, ακόμη και ως έφηβος. Αλλά ποτέ δεν αναρωτιέμαι αν η πυρηνική οικογένεια μας ωφελεί. Δεν το κάνει. Ωφελεί τον καπιταλισμό και μας έχει κάνει μόνο λιγότερο ασφαλή, λιγότερο προστατευμένα και λιγότερο αγαπημένα άτομα.

Είναι ώρα να την αφήσουμε πίσω.

*JENN M. JACKSON(They/them) : queer, ανδρόγυνo, μαύρη γυναίκα, abolitionist[2], εραστής όλων των Μαύρων και βοηθός καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Syracuse. Το βιβλίο του «Black Women Taught Us and Policing Blackness» κυκλοφορεί το 2023.

Απόδοση στα ελληνικά: Νικόλας Σπιλάνης, Γιώργος Σίσυφος

ΠΗΓΗ: https://polyamorygr.wordpress.com/2023/04/21/01-44/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

[1] Το Redlining είναι μια πρακτική που εισάγει διακρίσεις που καθιστούν κάποιες υπηρεσίες (οικονομικές και μη) απρόσιτες για τους κατοίκους ορισμένων περιοχών( στη συγκεκριμένη περίπτωση τα στεγαστικά δάνεια) με βάση τη φυλή ή την εθνικότητα

[2] Abolitionists στην Αμερική ονομάζονται τα άτομα και οι οργανώσεις που αγωνίζονται για την κατάργηση του υπάρχοντος συστήματος απονομής δικαιοσύνης και καταστολής (αστυνομία, φυλακές, κλπ.) και την αντικατάσταση του από κοινοτικές μορφές αποκαταστατικής και μεταμορφωτικής κοινοτικής δικαιοσύνης

  • positiv
  • 1 Comment

Πατριαρχική μονογαμία: Ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο
Πατριαρχική μονογαμία: Ο Ελέφαντας στο Δωμάτιο 794 495 positiv

Happy Sisyphus*

Ένα γνώριμο μοτίβο επανέρχεται συχνά σε κάθε γυναικοκτονία. Οι δράστες επικαλούνται τη ζήλια τους για (πραγματικές ή φανταστικές) παράλληλες σχέσεις των θυμάτων τους με τα οποία πολλές φορές έχουν ήδη χωρίσει. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα ο φόνος επέρχεται όταν ο δράστης συνειδητοποιεί ότι ο χωρισμός είναι οριστικός και δεν πρόκειται η γυναίκα αυτή να γίνει δική του ποτέ ξανά. Η σύνδεση με το αίσθημα ιδιοκτησίας είναι προφανής. Η γυναίκα είναι για αυτούς τους άνδρες ένα αντικείμενο που τους ανήκει, όπως το σπίτι ή το αυτοκίνητό τους. Αν δεν την έχουν αυτοί είναι διατεθειμένοι να τη σκοτώσουν ώστε να μην την έχει κανείς. Αυτή η αντίληψη βασίζεται σε μια ολόκληρη κουλτούρα που δεν είναι άλλη από αυτήν της πατριαρχικής μονογαμίας.

Μια κουλτούρα που αντιμετωπίζει τα παιδιά ως ιδιοκτησία των γονιών και τις γυναίκες ως ιδιοκτησία των ανδρών. Μια αντίληψη που αντιμετωπίζει μεταξύ άλλων τη γυναίκα ως προϊόν για αυτό άλλωστε σύμφωνα με αυτόν τον μισογύνικο μύθο ένας άνδρας που έχει ερωτικές εμπειρίες με πολλές γυναίκες έχει αξία, αφού έχει καταναλώσει πολλά προϊόντα, ενώ μια γυναίκα που έχει πάει με πολλούς άνδρες δεν έχει αξία αφού είναι σαν ένα μεταχειρισμένο αντικείμενο. Τα τραγούδια, οι ταινίες, τα παραμύθια, η θρησκεία, οι ιστορίες και οι αφηγήσεις με τις οποίες κοινωνικοποιούμαστε μας μαθαίνουν ότι η ανώτερη και μόνη φυσιολογική μορφή σχέσης είναι η πατριαρχική, μονογαμική οικογένεια.

Αυτή η κουλτούρα που επιβλήθηκε σε όλον τον κόσμο μέσω της αποικιοκρατίας που ταυτίζει το σεξ με την αναπαραγωγή και στιγματίζει σχεδόν κάθε άλλη μορφή σχέσης και σεξουαλικότητας πέραν της ετεροσεξουαλικότητας και της μονογαμίας μας εκπαιδεύει από νεογέννητα να αντιμετωπίζουμε τους άλλους ως ιδιοκτησία μας, να χρησιμοποιούμε κτητικές αντωνυμίες για να περιγράψουμε τον τρόπο που σχετιζόμαστε με άλλα πρόσωπα,να θεωρούμε τη ζήλια ως μέτρο της αγάπης και να διασκεδάζουμε τραγουδώντας “Γιατί με κάνεις να πονώ να υποφέρω τόσο

Πρόσεξε γιατί μπορεί να σε σκοτώσω

Δεν αντέχω να σε βλέπω μ’ άλλους να γυρνάς

Γιατί με κάνεις να πονώ να υποφέρω τόσο

Πρόσεξε γιατί μπορεί να σε σκοτώσω

Πάψε πλέον να με τυραννάς “

Αν θέλουμε να μιλήσουμε για τις γυναικοκτονίες πρέπει επιτέλους να μιλήσουμε και για τον ελέφαντα στο δωμάτιο: την πατριαρχική μονογαμία που οπλίζει το χέρι των δραστών και γλιστράει μέσα από τα λόγια με τα οποία προσπαθούν να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους. Η κουλτούρα αυτή δεν πλήττει μόνο τα μη-μονογαμικά άτομα τα οποία και περιωριοποιούνται, στιγματίζονται και στερούνται των κοινωνικών τους δικαιωμάτων ως προς το γάμο και την τεκνοθεσία. Η κουλτούρα αυτή πλήττει και όσα άτομα ζουν μέσα σε (κατ’ όνομα ή κατ’ ουσία) μονογαμικές σχέσεις και οι γυναικοκτονίες είναι μόνο μια ακραία όψη ενός φάσματος που περιλαμβάνει ακραίο έλεγχο, ψυχολογική βία, συναισθηματικούς εκβιασμούς, παράλογες προσδοκίες από τον/την σύντροφο και πολλά άλλα.

Αν θέλουμε να εξαλείψουμε ή έστω να μειώσουμε δραστικά τις γυναικοκτονίες από τις κοινωνίες μας χρειάζεται πέρα από τα πολύ σωστά και επείγοντα μέτρα που προτείνονται να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα αποδοχής όλων των σεξουαλικών και σχεσιακών προσανατολισμών, μια κουλτούρα που θα βάζει στο κέντρο της ύπαρξης τα δίκτυα, τις παρέες και τις κοινότητες και όχι το ερωτικό ζεύγος και την πυρηνική οικογένεια. Έτσι οι άνθρωποι θα έχουν ένα δίχτυ στήριξης και αλληλεγγύης ανεξάρτητα από το αν είναι σε σχέση και την υποστήριξη που έχουν ανάγκη για να αποδράσουν από μια τοξική σχέση όταν αυτό είναι αναγκαίο.

Χρειάζεται να ξεμάθουμε τον κοινωνικό προγραμματισμό που μας κάνει να αισθανόμαστε λειψοί και λειψές χωρίς ερωτικό σύντροφο, που μας μαθαίνει ότι η ρομαντική αγάπη σημαίνει πόνος, βία και κτητικότητα, που μας μαθαίνει ότι οι γυναίκες ανήκουν στον άνδρα τους. Μπορεί να μην έχουμε καν τις λέξεις για να φτιάξουμε αυτήν την κουλτούρα. Μπορεί να ξυπνάνε μέσα μας τραύματα που δεν ξέραμε καν ότι υπήρχαν. Είναι ένας δρόμος δύσκολος γιατί τον φτιάχνουμε περπατώντας αλλά ταυτόχρονα όμορφος και κάθε μέρα όλο και πιο αναγκαίος. Γιατί μέσα από αυτήν τη νέα κουλτούρα μπορούν να ανθίσουν παρέες, ομάδες, κοινότητες και γιατί όχι κοινωνίες χωρίς γυναικοκτονίες, με αλληλεγγύη και όχι ανταγωνισμό, με μοίρασμα και όχι κτητικότητα, με συναπόλαυση και όχι ζήλια. Εκεί που η αποκλειστική σχέση θα είναι μια από τις άπειρες επιλογές του σχετίζεσθαι και όχι μια πατριαρχική επιβολή που σπέρνει βία, πόνο και θάνατο.

Photo by Andrea Piacquadio on Pexels.com

 

Αρχική δημοσίευση: https://polyamorygr.wordpress.com/2022/08/08/01-38/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

 

  • positiv
  • No Comments

Γιατί δεν είμαστε σεξουαλικά πιστοί;
Γιατί δεν είμαστε σεξουαλικά πιστοί; 250 250 positiv

Λύο Καλοβυρνάς*

Συχνά, το εξωσυντροφικό σεξ δεν αφορά το σεξ αυτό καθ’ αυτό. Δεν ψάχνουμε πάντα τη σεξουαλική εκτόνωση ή κάτι καλύτερο από αυτό που ήδη έχουμε, αλλά και μόνο η ιδέα του «ξένου» λειτουργεί διεγερτικά.

Στους ανθρώπους μας αρέσει να έχουμε ελευθερία επιλογών, ακόμα και αν δεν την ασκούμε. Μας αρέσει να εξερευνούμε και να ανακαλύπτουμε καινούργια πράγματα, αλλά ταυτόχρονα έχουμε βαθιά ανάγκη να έχουμε και σταθερή φωλιά. Ωστόσο, η ύπαρξη αυτής της σταθερής φωλιάς απειλείται από τις εξερευνήσεις μας εκτός φωλιάς. Αυτό ίσως να ακούγεται εγωιστικό, τύπου «και την πίτα ολάκερη και τον σκύλο χορτάτο», ωστόσο υπάρχουν ζευγάρια που το κατορθώνουν επειδή έχουν πολύ ισχυρό συναισθηματικό δεσμό και νιώθουν ασφαλείς μέσα στη σχέση τους.

Οι σεξουαλικές πράξεις που κάνουμε συμβαίνουν πάντα μέσα σε ένα κοινωνικό και σχεσιακό πλαίσιο. Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι που κάνουμε ή δεν κάνουμε σεξ, πότε και με ποιον.

Επίσης το τι βρίσκουμε ερωτικό, τι μας εξιτάρει ή αντίθετα μας αφήνει αδιάφορους/ες, είναι και αυτό ταυτόχρονα εξόχως προσωπικό και κοινωνικά επηρεαζόμενο.

Το σεξ μπορεί να είναι αυτοσκοπός αλλά ταυτόχρονα μπορεί να αποτελέσει μια πύλη εισόδου στον κόσμο ενός άλλου ανθρώπου. Απαιτεί έναν βαθμό ευαλωτότητας και οικειότητας, που μπορεί να μας φοβίζει ή/και να μας διεγείρει.

Ταυτόχρονα, το σεξ συχνά συνδέεται με την αίσθηση της παράβασης, σύμφωνα με τον γάλλο θεωρητικό Ζορζ Μπατάιγ· το να παραβαίνουμε κανόνες μας φοβίζει αλλά ταυτόχρονα μας εξιτάρει.

Πώς μπορούμε, λοιπόν, σαν ζευγάρι να διατηρούμε μια σταθερή σχέση μεγάλης οικειότητας και ευαλωτότητας ενώ συγχρόνως παίρνουμε το ηλέκτρισμα από την παράβαση των κανόνων ή τον ενθουσιασμό από το άγνωστο και το καινούργιο;

Ο ερωτισμός σ’ ένα ζευγάρι πολλών ετών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό το πώς αλληλεπιδρά η σεξουαλική διέγερση με τις προκλήσεις και τα εμπόδια που μας βάζει η καθημερινότητας και η ρουτίνα του να αγαπάς. Σύμφωνα με τον Jack Morin (1995), ο ερωτισμός εδράζεται σε τέσσερις πυλώνες:

  • λαχτάρα και προσμονή,
  • παραβίαση των απαγορεύσεων,
  • αναζήτηση εξουσίας/δύναμης και
  • αντιμετώπιση των αμφιβολιών.

Η Perel (2006), βασιζόμενη σε εικοσαετή πείρα σε θεραπεία ζευγαριών, εκφράζει την άποψη ότι η ασφάλεια και η οικειότητα των μακροπρόθεσμων σχέσεων λειτουργεί επιβαρυντικά στο ερωτικό στοιχείο που φέρνει η παραβίαση των κανόνων, ένα στοιχείο που θεωρεί ζωτικής σημασίας για το καλό σεξ.

Η Heiman (1977) θέτει το ερώτημα μήπως ο ερωτισμός πρέπει αναγκαστικά να είναι κοινωνικά μη αποδεκτός ή παραβατικός ώστε να λειτουργεί διεγερτικά στο έπακρον. Ίσως γι’ αυτό στις φαντασιώσεις μας, ένα τεράστιο ποσοστό άνω του 60% και αντρών και γυναικών διεγείρεται από σενάρια που δεν είναι κοινωνικά αποδεκτά (βιασμοί κτλ).

Τέλος, σύμφωνα, με τη θεωρία του συναισθηματικού δεσμού, οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε το σεξ διαφορετικά, ανάλογα με το αν αναπτύξαμε ασφαλή δεσμό με τους γονείς μας κατά την παιδική μας ηλικία.

Ένας επικρατής μύθος που βασίζεται σε αναπόδεικτες θεωρίες της εξελικτικής ψυχολογίας θέλει τους άντρες να μπορούν να κάνουν σεξ χωρίς συναίσθημα (ήταν ένα σκέτο πήδημα, δεν σημαίνει για μένα τίποτα) ενώ τις γυναίκες να κάνουν σεξ μόνο όταν υπάρχει συναίσθημα (αν η γυναίκα ξενοπηδήξει, η σχέση για εκείνη έχει ήδη τελειώσει). Αυτή η μανιχαϊστική διχοτόμηση κατά φύλο αδικεί και τους άντρες και τις γυναίκες, βάζοντάς μας σε στενά καλούπια και απαιτώντας συγκεκριμένες «αντρικές» και «γυναικείες» συμπεριφορές. Ο άντρας που θέλει να αναπτύξει οικειότητα και να νιώσει συναίσθημα για να κάνει σεξ επειδή δεν λειτουργεί σαν άγρια μηχανή πηδήματος θεωρείται πιο «φλούφλης»· η γυναίκα που γουστάρει να κάνει σεξ μ’ έναν άγνωστο χωρίς να βγει μια δεκαριά ραντεβού και να μάθει για τον εσωτερικό του κόσμο θεωρείται «πουτάνα».

Φορτωνόμαστε πολλές στερεοτυπικές αντιλήψεις για το σεξ και τη σημασία του σε μια ερωτική σχέση. Ωστόσο, η θέση που έχει το σεξ στη ζωή ενός ζευγαριού ποικίλει ανάλογα με το ζευγάρι. Έχουμε την τύχη στην εποχή μας πλέον να μπορούμε ως ζευγάρια να γράψουμε το δικό μας σενάριο για το πώς μας ταιριάζει να είναι και η σχέση μας και η σεξουαλική μας ζωή, χωρίς να αποδεχόμαστε υπάκουα και αβασάνιστα τις νόρμες που ίσχυαν μέχρι πρόσφατα.

Το να βρούμε ποιο σενάριο σεξουαλικής και συναισθηματικής πίστης ταιριάζει σ’ εμάς σαν ζευγάρι έχει ζωτική σημασία για τη μακροημέρευση της σχέσης μας. Όταν ο συναισθηματικός μας δεσμός είναι γερός, το να βρούμε αυτό το σενάριο είναι πολύ ευκολότερο και λιγότερο απειλητικό.

Για ποιους λόγους κάνουμε σεξ;

Οι άνθρωποι, όπως και τα υπόλοιπα ανώτερα θηλαστικά, κάνουμε σεξ για πολλούς λόγους. Είναι χρήσιμο να κάνουμε τις εξής ερωτήσεις στον εαυτό μας αλλά και σαν ζευγάρι:

  • Για εκτόνωση; Γιατί έχω καύλες;
  • Για να αποφύγω την οικειότητα;
  • Για να έρθω κοντά με κάποιον; Συναισθηματικά; Σωματικά;
  • Για να γνωρίσω κάποιον;
  • Γιατί είναι ευχάριστη ασχολία, καλύτερη από κάτι άλλο που έχω να κάνω;
  • Για να νιώσω ότι κάποιος ενδιαφέρεται για μένα;
  • Για να νιώσω ότι είμαι επιθυμητός;
  • Για να μη σκέφτομαι άλλα που με προβληματίζουν;

Χρησιμοποιούμε το σεξ για να ικανοποιήσουμε πολλές και διάφορες ανάγκες μας:

Σωματικές ανάγκες

  • μειώνει το άγχος («με χαλαρώνει»)
  • απόλαυση («μου φέρνει μεγάλη ηδονή»)
  • μας χαρίζει νέες εμπειρίες («είχα περιέργεια για μια σεξουαλική πράξη ή ένα άτομο»)
  • ο/η παρτενέρ είναι πολύ καυλωτικός/ή («με διέγειρε ο συγκεκριμένος άνθρωπος»)

Ανάγκες που αφορούν στόχους μας

  • πρακτικές επιθυμίες («θέλω να κάνω παιδί»)
  • κοινωνικό κύρος («θέλω να νιώσω δημοφιλής»)
  • εκδίκηση («θέλω να πληγώσω κάποιον»)

Συναισθηματικές ανάγκες

  • έρωτας και δέσιμο («θέλω να νιώσω κοντά του/της»)
  • για να εκφραστώ («θέλω να σου δείξω πόσο σε αγαπώ, σε εκτιμώ»)
  • για να δώσω απόλαυση σε κάποιον που αγαπώ

Ανασφάλειες

  • ενίσχυση της αυτοπεποίθησης («επιζητώ την προσοχή ή την επιβεβαίωση των άλλων»)
  • αίσθηση καθήκοντος ή πίεσης («δεν μπορούσα να πω όχι», «ήθελε πολύ ο άλλος»)
  • για να διατηρήσω μια σχέση («αν δεν του/της κάτσω, θα με εγκαταλείψει»)

Επιβεβαίωση, ένωση, περιπέτεια, ενθουσιασμός, εθισμός, ντοπάρισμα, χειραγώγηση, ηδονή/απόλαυση – το σεξ καλύπτει πολλές και διάφορες ανθρώπινες ανάγκες.

Βιβλιογραφία:

  • Perel, E. (2006). Mating In Captivity: Reconciling The Erotic And The Domestic. New York: Harper Collins.
  • Heiman, J. R. (1977). A psychophysiological exploration of sexual arousal patterns in females and males. Psychophysiology, 14, 266–274.
  • Bataille, G. (1986). Eroticism: Death And Sensuality (M. Dalwood, Trans.). San Francisco: City Lights Books. (Original work published 1957)
  • Morin,  J. (1995). The Erotic Mind: Unlocking The Inner Sources Of Sexual Passion And Fulfilment. New York: Harper Collins

*Ο Λύο Καλοβυρνάς είναι ψυχοθεραπευτής και σύμβουλος ψυχικής υγείας. Από το 2002, εργάζεται στον τομέα της ψυχικής υγείας, κάνοντας ατομικές συνεδρίες, ομάδες αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης για γυναίκες και άντρες, ομάδες αυτογνωσίας για γκέι άντρες και πολλά βιωματικά εργαστήρια για διάφορα θέματα, όπως η (μη) μητρότητα, η σεξουαλικότητα, η γυναικεία σεξουαλική επιθυμία, οι διάφορες μορφές οικογενειακής κακοποίησης, η οικονομική-κοινωνική κρίση κ.ά.Το νέο του βιβλίο: Όταν η αγάπη τολμά να πει το όνομά της: Ομοφυλοφιλία & νέοι τρόποι σεξουαλικής ύπαρξης στη σημερινή Ελλάδα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg τον Μάιο του 2021. Προσωπική ιστοσελίδα: https://www.lyo.gr 

Τη Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου, ο Άρης Δημοκίδης θα συντονίσει μια συζήτηση για την ομοφυλοφιλία με αφορμή το βιβλίο. Η συζήτηση θα γίνει διαδικτυακά μέσω Zoom και θα μπορείτε να θέσετε ερωτήσεις. Παρακολουθήστε την εκδήλωση στο: https://zoom.us/j/94668363681
Βρείτε το βιβλίο: https://www.dardanosnet.gr/…/otan-i-agapi-tolma-na-pei…/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ

 

  • positiv
  • No Comments

Η πολυφοβία και οι σχέσεις-φυλακές
Η πολυφοβία και οι σχέσεις-φυλακές 640 959 positiv

*Λίζα Αστερίου

Πολυφοβία είναι οι διακρίσεις τις οποίες υφίστανται τα πολυγαμικά και πολυσυντροφικά άτομα – ο όρος πλάστηκε κατ’ αναλογία με την ομοφοβία, την αμφιφοβία και την τρανσφοβία. Βλέπετε, η κοινωνία όπου ζούμε μας έχει μάθει να πιστεύουμε ότι κάθε είδος σχέσης πέρα από το πολυδιαφημισμένο ετεροφυλόφιλο μονογαμικό ζευγάρι πάει κόντρα στην «ανθρώπινη φύση». Μας λέει ότι οι ανοιχτές σχέσεις δεν μπορούν να λειτουργήσουν γιατί οι άνθρωποι από τη φύση τους είναι κτητικοί, ζηλιάρηδες, εγωιστές, ανασφαλείς, καταπιεστικοί. Θεωρούν τον/τη σύντροφό τους ιδιοκτησία τους, όπως ακριβώς το κινητό τους, την οδοντόβουρτσά τους και … το βρακί τους!

Μέσα σ’ ένα καπιταλιστικό σύστημα που δοξάζει την έννοια της ιδιοκτησίας και την κατοχή όσο το δυνατόν περισσότερο πραγμάτων, θεωρείται «φυσικό» να αντιμετωπίζουμε τον/τη σύντροφό μας σαν ένα ακόμη αντικείμενο που βρίσκεται στην κατοχή μας. Κι όπως τα πράγματά μας οφείλουμε να τα περιφρουρούμε μην τυχόν και μας τα κλέψει κανείς, το ίδιο κάνουμε με τους ανθρώπους. Έτσι, μας φαίνεται «φυσιολογικό» να ασκούμε έλεγχο πάνω σ’ ένα άλλο πρόσωπο, λες και το κορμί του, η καρδιά του και ο χρόνος του ανήκει σε μας κι όχι σ’ εκείνο. Αντί για σχέσεις αγάπης, δημιουργούμε σχέσεις αστυνόμευσης, συναισθηματικών εκβιασμών και ψυχολογικής βίας.

Ωστόσο, όταν χάνεται η ελευθερία, χάνονται και πολλά άλλα πράγματα – ίσως γιατί αποτελεί βαθιά ανθρώπινη ανάγκη. Πόσες φορές έχουμε ακούσει ανθρώπους να παραπονιούνται για την πλήξη και τη ρουτίνα μέσα στη σχέση τους; Άραγε, τι είναι αυτό που δημιουργεί αυτά τα φαινόμενα; Πλήττει κανείς όταν κάνει πράγματα που δεν τον ενδιαφέρουν – ή όταν εμποδίζεται από το να κάνει αυτά που θα ’θελε. Φαντάζομαι πως η πιο τρομαχτικά βαρετή εμπειρία είναι να βρεθεί κανείς κλεισμένος για χρόνια στο κελί μιας φυλακής.

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην προσωπική μας ζωή. Θυσιάζουμε την ελευθερία για χάρη της αγάπης και τελικά χάνουμε και τη μία και την άλλη. Γιατί, κακά τα ψέματα, όταν η σχέση μετατρέπεται σε φυλακή, το άλλο πρόσωπο παύει να ’ναι σύντροφος. Γίνεται δεσμοφύλακας.

Ζούμε σε μια κοινωνία όπου κυριαρχεί η μονοκανονικότητα (αγγλ. mononormativity), όρος που πλάστηκε κατά το ετεροκανονικότητα (αγγλ. heteronormativity). Βομβαρδιζόμαστε από μια αδιάκοπη προπαγάνδα που υποστηρίζει ότι μόνο οι μονογαμικές και ετερόφυλες σχέσεις είναι αποδεκτές.* Όλες οι υπόλοιπες στιγματίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Φυσικά, υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να ζουν μονογαμικά επειδή έτσι έχουν επιλέξει ή νιώθουν ότι αυτή είναι η φύση τους. Έχουν κάθε τέτοιο δικαίωμα. Η κριτική που ασκούμε δεν στρέφεται ενάντια στη μονογαμία ως επιλογή αλλά ενάντια στη μονοκανονικότητα.

Το πρότυπο αυτό αφήνει απ’ έξω έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων, οι οποίοι υφίστανται τεράστιες πιέσεις να ακολουθήσουν έναν τρόπο ζωής που δεν τους ταιριάζει. Αν δεν υποκύψουν, κινδυνεύουν να καταλήξουν «μοναχικές ψυχές», οι οποίες δεν μπορούν να κάνουν παρά μόνο ευκαιριακές κι επιφανειακές σχέσεις, αφού αυτά τα άτομα θεωρούνται ακατάλληλα για «σοβαρό δεσμό». Κι αν ήδη έχουν κάνει οικογένεια, κινδυνεύουν να τη χάσουν εφόσον τολμήσουν να μιλήσουν ανοιχτά για τις ανάγκες τους. Η περιθωριοποίηση και ο στιγματισμός είναι υπαρκτοί κίνδυνοι μέσα σε μια πολυφοβική κοινωνία, ειδικά αν μένει κανείς σε κάποιο μικρό μέρος – η ελληνική επαρχία δεν φημίζεται για το ανοιχτό μυαλό της.

Έτσι, πάρα πολλοί άνθρωποι επιλέγουν την «εύκολη λύση», δηλαδή την υποκρισία. Εξάλλου, στην εποχή του Διαδικτύου είναι πολύ εύκολο να κάνει κανείς «διακριτικές γνωριμίες», πράγμα που χιλιάδες παντρεμένοι/ες αξιοποιούν κατά κόρον. Στη χώρα μας η «απιστία» μπορεί να θεωρείται μεν ηθικά απαράδεκτη, ωστόσο στην πράξη αποτελεί πάγια τακτική – ειδικά για τους άνδρες. Αλλά και οι γυναίκες ακολουθούν κατά πόδας. Έχω συζητήσει αρκετές φορές το θέμα των ανοιχτών σχέσεων με φίλες. Η απάντηση που παίρνω συνήθως είναι «και γιατί να του το πεις; Κάν’ το στα κρυφά. Εγώ αυτό κάνω τόσα χρόνια!».

Το ψέμα είναι πιο εύπεπτο από την αλήθεια. Δεν θίγει τα ταμπού, δεν απειλεί τα ιερά και τα όσια. Δεν μας υποχρεώνει να δούμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη. Απλώς κρύβει τα προβλήματα κάτω απ’ το χαλί και επιτρέπει στο status quo να παραμείνει όπως έχει. Κι έτσι, ως κοινωνία διατηρούμε μια επίφαση μονογαμίας την ίδια στιγμή που η συζυγική «απιστία» έχει χτυπήσει κόκκινο.

* Για την έννοια της μονοκανονικότητας και την επιρροή της πάνω στην ψυχολογία των σχέσεων, βλ. Robert van Tol, Non-monogamous Relationships in Relationship Counselling: Building an Understanding of the Plurality of Relationship Structures in a Monogamy-normative Society and Relating it to Ideas within Transactional Analysis, MSc in Transactional Analysis Counselling Queen Margaret University, January 2015, http://goo.gl/6a8VKm.

Το παραπάνω κείμενο αποτελεί απόσπασμα του δοκιμίου «Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία», που περιλαμβάνεται στο συλλογικό βιβλίο Δώδεκα Ερωτικές Διαδρομές, εκδ. Πηγή.

Η Λίζα Αστερίου σπούδασε ψυχολογία και φιλολογία. Δραστηριοποιείται στο αντιρατσιστικό-αντιφασιστικό, το πολύχρωμο και το γυναικείο κίνημα. Συντονίζει την ομάδα «Ανοιχτές Σχέσεις», ενώ κατά καιρούς κάνει ομιλίες και βιωματικά εργαστήρια.

Ιστοσελίδα: https://polysyntrofikotita.com/

Facebook: www.facebook.com/anoixtes.sxeseis

  • positiv
  • No Comments

Η νέα δεκαετία του ’20;
Η νέα δεκαετία του ’20; 500 375 positiv

*Του Sraosha

Τόσα χρόνια που ζω και που μέσα από τις εκμυστηρεύσεις τους παίρνω γεύσεις από τις ζωές των άλλων, ξανά και ξανά αναλογίζομαι το εξής:

Ίσως αν δεν πασχίζαμε να χωρέσουμε κάθε ερωτική μας αλληλεπίδραση στο καλούπι της αποκλειστικής σχέσης να υπήρχε λιγότερη κακοποίηση και λιγότερη παραβίαση στις όντως σχέσεις. Σίγουρα θα υπήρχε λιγότερη εξαπάτηση.

Εδώ όμως δεν θέλω να πω πάλι για τον πόθο που βαφτίζεται έρωτας ή για τον έρωτα που παριστάνει την αγάπη ώστε να επιβληθεί μέσω της εξιδανίκευσης. Θέλω να πάω λίγο παραπέρα, εκεί όπου έφτασαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας την περασμένη δεκαετία του ’20, για να ανακρούσουν πρύμνα όταν τελικά ο αγώνας έγινε υπέρ πάντων και οι καλόγριες νίκησαν.

Για τη μονοσεξουαλική βία και αγαρμποσύνη, που θεωρεί αυτονόητο ότι πρέπει να διαλέξουμε όλοι μεταξύ «στρέιτ» και «γκέι» έχω ξαναπεί εδώ:

Οι μεν γνησίως και ορθοδόξως ετεροφυλόφιλοι τη θεωρούσαν [την αμφισεξουαλικότητα] είτε πρόφαση για ανώμαλου χαρακτήρα ανευθυνότητα και πολυγαμικότητα και γενικότερη ασυδοσία, είτε ψυχολογικοποιημένα ευτελές πρόσχημα κρυπτομοφυλοφιλίας. Σε αυτό το τελευταίο συνέπιπταν με τους μαχητικούς κι ανένδοτους γκέι: κατ’ αυτούς όλοι οι μπάι όχι μόνον είναι κατά βάθος γκέι σε άρνηση (άλλως τε γιατί να σου αρέσουν τα μουτζά, καλέ;) αλλά και θέλουν να τον παίρνουν από άντρες, συνήθως τους ίδιους.

Το μόνο που θα πρόσθετα στο παραπάνω κείμενο είναι η χαριτωμένη (υπό άλλες συνθήκες) αντίληψη των μονοσεξουαλικών ότι οι αμφισεξουαλικοί είναι εξ ορισμού υπερπολυγαμικοί, αφού έχουν στη διάθεσή τους το 100% του πληθυσμού ως ενός είδους δεξαμενή πιθανών παρτενέρ, διότι ξέρω γω, όντως, όλες λ.χ. οι λεσβίες ή όλοι οι στρέιτ άντρες δυνητικά θα πήγαιναν με οποιαδήποτε γυναίκα. Αστειότητες και εξωτικοποιήσεις.

Τα πράγματα γίνονται όμως ακόμα πιο σκιώδη όταν μπαίνουν στη συζήτηση τα τρίο ή και οι πιο πολυάριθμοι λαγνικοί συνδυασμοί. Για τον περισσότερο κόσμο τέτοιες απόπειρες βρίσκονται στη σφαίρα της πορνογραφίας ή της πορνογραφικής προσέγγισης στο σεξ: ως θέαμα και ως ακροβατικό ταυτόχρονα.

Το θέαμα είναι προφανές: όταν υπάρχουν τουλάχιστον άλλα δύο άτομα στο κρεβάτι, ή όπου αλλού, μπορεί κανείς να τα παρακολουθήσει χωρίς να συμμετέχει ή και συμμετέχοντας.

Το ακροβατικό δεν έχει να κάνει τόσο με τα απίθανα τανύσματα και τις ελαστικές συνδιεισδύσεις των επαγγελματιών του είδους, όσο με τα συναισθηματικά ακροβατικά: «η ζήλεια θα καταστρέψει τα πάντα» ή και «το άγχος της σύγκρισης» με τον άλλο συμμετέχοντα ή συμμετέχουσα του ίδιου φύλου ― και πάει λέγοντας. Είναι κοινός τόπος στο σύμπαν των ψαγμένων αμερικάνικων σειρών τα καθημαγμένα ζευγάρια που τόλμησαν να διαβούν τον μάλλον ευτελή Ρουβίκωνα ενός τρίο ή ενός κουαρτέτου (ποιος μιλάει πια για όργια εν μέσω πανδημίας;).

Είναι όμως έτσι;

Αφενός η αναγωγή της ζήλειας στον καθοριστικό ρυθμιστικό παράγοντα των ανθρώπινων σχέσεων είναι, να το θέσω ήπια, προβληματική: «Η ζήλεια στέκεται στην κόψη ανάμεσα στον εξευτελισμό της περιφρόνησης και στον αυταρχισμό της ιδιοκτησίας και του ετεροκαθορισμού.»

Αφετέρου η λαγνουργία τριών και άνω απελευθερώνει δυναμικές που δύσκολα αναπτύσσονται στην αλληλοτροφοδοτούμενη και καθαρά συμμετρική κλινοπάλη των δύο. Οι δυναμικές αυτές δεν αφορούν μόνο το πώς αλληλεπιδρούν οι εραστές, τις διατάξεις και τους ιμερικούς συνδυασμούς ή το πώς το σπάσιμο της συμμετρίας μπορεί να γίνει αφορμή μαθητείας και ηδονικά αποκαλυπτική εμπειρία, αλλά μπορεί να αφορούν και τις ίδιες τις σχέσεις και πώς ανταποκρίνονται σε πιο ελευθεριακές συνθήκες καύλας, διέγερσης κι ικανοποίησης.

Κι εδώ κάπου υπεισέρχεται η πολυσυντροφικότητα όχι ως επιλογή, αφού ως τέτοια είναι και θα πρέπει να είναι σεβαστή, αλλά η πολυσυντροφικότητα ως το φοβικό υποκατάστατο της πολυγαμικότητας ή, πιο πρακτικά, του τρίο ή του κουαρτέτου (κ.ο.κ.). Κάποιες φορές π.χ. η λαχτάρα για αλλεπάλληλα τρίο μεταξύ τριών συγκεκριμένων ανθρώπων, για φακμπαντιλίκι, βαφτίζεται «σχέση» και «throuple» στα πρότυπα της καραμέλας της ετεροκανονικής εξιδανίκευσης της επιθυμίας σε έρωτα και του έρωτα σε αγάπη με σκοπό τη σχέση.

Για άλλη μια φορά, σε έναν κόσμο που φοβάται την επιθυμία και την εκπλήρωσή της, η «σχέση» γίνεται το τέλειο πρόσχημα, η κατάλληλη κορνίζα που θα φορέσουμε στην επιθυμία. Με τη μόνη διαφορά ότι η σχέση επιβάλλει τις δικές της δυναμικές και τους δικούς της όρους μέσα από την καθημερινότητα και από τη συντροφικότητα και από την ενίοτε τρυφερή αφοσίωση, η οποία μεν δεν ταυτίζεται με αποκλειστικότητες αλλά ούτε αντέχει εξιδανικεύσεις. Και, κακά τα ψέματα, οι δυναμικές και οι όροι μιας σχέσης δύο, τριών, τεσσάρων ή παραπάνω ανθρώπων, πόρρω απέχουν από τις απαιτήσεις και τους όρους ενός τρίο, κουαρτέτου, κουιντέτου κτλ.

Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές πολυσυντροφικές σχέσεις καταρρέουν όταν τα αγοράκια σε αυτές αποφασίσουν ότι θέλουν να «σοβαρευτούν» και να πάνε οικογένεια μεριά είτε όταν τα αγοράκια ή και τα κοριτσάκια απαιτήσουν και αφιέρωση πέρα από αφοσίωση. Ναι, οκέι, η βαρειά σκιά της ετεροκανονικής πατριαρχίας αλλά, πολύ πιο καίρια, και η στρεβλή φενάκη της εξιδανίκευσης.

Έχουμε πολλά να διδαχτούμε εναντιοδρομώντας progressively backwards, προς τη μεριά των γενναίων γυναικών και ανδρών της δεκαετίας του 1920.

Πηγή: https://sraosha.home.blog/2021/05/31/%ce%b7-%ce%bd%ce%ad%ce%b1-%ce%b4%ce%b5%ce%ba%ce%b1%ce%b5%cf%84%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85-20/

*Ευχαριστούμε θερμά το Sraosha για την παραχώρηση!

Περισσότερα από τον Sraosha μπορείτε να βρείτε εδώ: https://sraosha.home.blog/

  • positiv
  • No Comments

Αγαπάω τον/τη σύντροφό μου αλλά θέλω σεξ και με άλλους/ες
Αγαπάω τον/τη σύντροφό μου αλλά θέλω σεξ και με άλλους/ες 250 250 positiv

Του Λύο Καλοβυρνά*

Είναι φυσιολογικό να αγαπάω ειλικρινά τον/τη σύντροφό μου, αλλά ταυτόχρονα να θέλω σεξ και με άλλους/ες;

Πολλές/οί θα απαντήσουν όχι. Όπως μαθαίνουμε απ’ όλες τις ταινίες και τα βιβλία, η ερωτική πίστη θεωρείται αναφαίρετο συστατικό μιας σωστής, ποιοτικής, υγιούς ερωτικής σχέσης. Είναι πράγματι έτσι;

Θα ξεκινήσω παραθέτοντας ένα απόσπασμα από ένα μυθιστόρημα του 19ου αιώνα. Ο Ζακ, ήρωας ενός μυθιστορήματος της Γεωργίας Σάνδη, μιλώντας στην αρραβωνιαστικιά του καταγγέλλει τα κυρίαρχα ήθη της εποχής του: «Η κοινωνία θα σας υπαγορεύσει την παρακάτω υπόσχεση: θα ορκιστείτε ότι θα μου είστε πιστή και πειθήνια, δηλαδή ότι δεν θα αγαπήσετε ποτέ άλλον παρά εμένα και ότι θα με υπακούτε σε όλα. Ο πρώτος από αυτούς τους όρκους είναι παραλογισμός, ο άλλος ποταπότητα. Δεν μπορείτε να εγγυηθείτε για τα συναισθήματά σας, ακόμα κι αν ήμουν ο σπουδαιότερος και ο καλύτερος από όλους τους άντρες. Δεν πρέπει να μου υποσχεθείτε πως θα με υπακούτε, γιατί αυτό θα ήταν απαξιωτικό και για τον έναν και για τον άλλον. Αχ, αφήστε ας πάψουμε να συζητάμε για τον γάμο μας· ας μιλήσουμε σαν να επρόκειτο να παραμείνουμε απλώς εραστές.» «Γιατί τότε να παντρευτούμε;» «Γιατί η τυραννία της κοινωνίας δεν μας επιτρέπει να ανήκουμε ο ένας στον άλλον διαφορετικά».

Στις μέρες μας, περίπου 150 χρόνια από τότε που γράφτηκαν τα παραπάνω, την υπακοή της γυναίκας στον άντρα την έχουμε λίγο πολύ ξεπεράσει, ευτυχώς. Όμως εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει σεξουαλική πίστη προκειμένου μια ερωτική σχέση να είναι αληθινή και να έχει ποιότητα.

Γάμος: εκεί που (δεν) ζει ο έρωτας

Μέχρι σχετικά πρόσφατα στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, ο γάμος ήταν μια οικονομική επιχείρηση, ένα συμβόλαιο οικονομικής επιβίωσης. Έτσι παραμένει σε πολλά μέρη της υφηλίου.

Όταν γάμος εξυπηρετεί τέτοιες κοινωνικές ανάγκες και επιταγές, η απιστία απειλεί από τη μία πλευρά την οικονομική ασφάλεια της γυναίκας και από την άλλη πλευρά τα κυριαρχικά δικαιώματα του άντρα. Τώρα, όμως, που ο γάμος βασίζεται κατ’ εξοχήν στον έρωτα, την ισοτιμία και το συναισθηματικό μοίρασμα, η απιστία απειλεί κάτι άλλο: τη συναισθηματική μας ασφάλεια.

Είναι ειρωνικό αλλά σε παλιότερες εποχές οι άνθρωποι καταφεύγαμε στην απιστία γιατί εκεί αναζητούσαμε τον αγνό έρωτα, ο οποίος ήταν αδιανόητο να υπάρξει μέσα σ’ ένα γάμο, αλλά τώρα που αναζητούμε την αγάπη στον γάμο, η απιστία τον καταστρέφει.

Η απιστία μας πληγώνει επειδή έχουμε τραφεί με ένα ρομαντικό ιδεώδες, βάσει του οποίου στρεφόμαστε προς κάποιο άτομο, το χρίζουμε σύντροφο και περιμένουμε να μας ικανοποιήσει μια σχεδόν ατελείωτη λίστα αναγκών: Να είναι ο καλύτερος εραστής που είχα ποτέ, ο καλύτερος μου φίλος, το άτομο που εμπιστεύομαι πιο πολύ απ’ όλους, το άτομο που μοιράζεται τα ίδια ενδιαφέροντα και ασχολίες, ο συναισθηματικός μου σύντροφος και ο διανοητικά ίσος μου. Κι εγώ (καλούμαι να) είμαι τα πάντα για εκείνον/η. Είμαι είμαι μοναδική/ός, είμαι απαραίτητος/η, είμαι αναντικατάστατος/η. Είμαι η μία και μοναδική στη ζωή του. Είμαι ο ένας και μοναδικός στη ζωή της. Και η απιστία μου «αποδεικνύει» ότι δεν είμαι. Είναι η απόλυτη προδοσία.

Πόση μονογαμία;

Ο άνθρωπος ως είδος δεν ήταν ποτέ στην ιστορία του απολύτως μονογαμικό πλάσμα. Εκτός από τις περιπτώσεις που ασκούμε την πολυγαμία, είμαστε σειριακά μονογαμικοί: δηλαδή, είμαστε μονογαμικοί με ένα μόνο άτομο τη φορά, για όσο διαρκεί αυτή η σχέση. Δεν ζευγαρώνουμε, με άλλα λόγια, δια βίου, αλλά όταν λήξει η σχέση μας, περνάμε στην επόμενη.

Κατά πόσο είναι στη «φύση» μας να είμαστε μονογαμικοί ή πολυγαμικοί ως είδος είναι ένα εξόχως ακανθώδες θέμα. Πολλές θεωρίες έχουν προταθεί, με προεξάρχουσα τη «θεωρία της γονεϊκής επένδυσης», η οποία αποπειράται να αιτιολογήσει την υποτιθέμενη μονογαμικότητα των γυναικών και την υποτιθέμενη πολυγαμικότητα των αντρών με βάση την εξελικτική ψυχολογία. Ωστόσο, υπάρχουν πολυάριθμα επιστημονικά επιχειρήματα κατά αυτής της θεωρίας, η οποία εμπεδώνει το στάτους κβο ανισότητας των φύλων με σαθρά επιχειρήματα. Πολλές έρευνες καταρρίπτουν αυτή τη θεωρία.

Στατιστικά, φαίνεται ότι η μονογαμία δεν είναι το φόρτε μας, ούτε στη σημερινή εποχή ούτε ποτέ άλλοτε στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Τα ποσοστά ερωτικής απιστίας κυμαίνονται από 15%-70%, σύμφωνα με έρευνες που διενεργούνται ήδη από το 1948. Οι έρευνες απλώς πιστοποιούν κάτι που ξέρουμε ήδη εμπειρικά: οι άνθρωποι σπάνια παραμένουμε ερωτικά πιστοί.

Πέρα, όμως, από το τι συμβαίνει στην πράξη, είναι η μονογαμία κάτι καλό, ωφέλιμο και επιθυμητό, το οποίο πρέπει να φιλοδοξούμε να κατακτήσουμε;

Αυτή την ερώτηση είναι χρήσιμο να την απαντήσει ο καθένας και η καθεμία μας ξεχωριστά, για τον εαυτό της/του. Δεν χρειάζεται να επικαλούμαστε υποτιθέμενους νόμους της φύσης για να διεκδικήσουμε το μοντέλο σεξουαλικής ζωής που ταιριάζει σ’ εμάς.

Αναμφίβολα, μεγαλώνουμε σε μια κουλτούρα που εξαίρει τη μονογαμία και καταδικάζει τις εξωσυντροφικές σχέσεις ως κεράτωμα, απιστία, απάτη. Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, θεωρώ χρήσιμο να εξετάσουμε για ποια απάτη και ποια απιστία μιλάμε.

Συναισθηματική πίστη ή/και σεξουαλική πίστη;

Απατάω τον/ τη σύντροφό μου αν κάνω σεξ με άλλους ή αν κάνω και το κρύψω ή πω ψέματα ότι δεν έκανα; Υπάρχει διαφορά μεταξύ συναισθηματικής πίστης και σεξουαλικής πίστης;

Οι σεξουαλικές ανάγκες του καθενός και της καθεμιάς μας μπορεί να διαφέρουν. Ως ζευγάρι είναι ωφέλιμο να καθίσουμε κάτω και να σκεφτούμε, καταρχάς μόνοι μας και ύστερα ως ζευγάρι, ποιος τρόπος έκφρασης και βίωσης της σεξουαλικότητάς μας μάς ταιριάζει καλύτερα. Καλούμαστε να απαντήσουμε με ειλικρίνεια στις εξής ερωτήσεις:

  • Τι θεωρούμε συντροφική πίστη; Με ποιους τρόπους ενισχύουμε τη συντροφική πίστη, με ποιους τρόπους θεωρούμε ότι απειλείται;
  • Τι θεωρούμε συντροφική απιστία; Τι συναισθήματα μας προκαλεί και τι φοβόμαστε πραγματικά;
  • Τι κάνουμε με τη σεξουαλική έλξη που νιώθουμε για άλλους/ες; Μιλάμε γι’ αυτή ανοιχτά μεταξύ μας; Αυτό μας απειλεί ή μας εξιτάρει;
  • Επιτρέπουμε το εξωσυντροφικό σεξ; Αν όχι, τι θα κάνουμε αν συμβεί;
    • Συμφωνούμε να το εκμυστηρευτούμε;
    • Συμφωνούμε να το κρατήσουμε κρυφό;
  • Αν το επιτρέπουμε, ποιος τρόπος μας ταιριάζει;
    • Θα προσκαλούμε τρίτους στο κρεβάτι μας; Πώς διαλέγουμε αυτό το άτομο κάθε φορά; Τι κάνουμε αν δεν αρέσει τόσο πολύ στον έναν από μας; Τι κάνουμε αν αυτό το άτομο δείξει να προτιμά τον έναν / τη μία από εμάς περισσότερο;
    • Κάποιοι σύντροφοι αναφέρουν μια αίσθηση περηφάνιας και χαράς όταν το τρίτο άτομο που έχουν προσκαλέσει στο κρεβάτι τους βρίσκει πολύ ελκυστικό τον/τη σύντροφό τους. Μετά το σεξ, συζητάνε ως ζευγάρι για το πώς πέρασαν, τι ένιωσαν, τι τους άρεσε ή όχι.
    • Θα κάνουμε σεξ ξεχωριστά; Αν κάνουμε εξωσυντροφικό σεξ ξεχωριστά, θα ενημερώνουμε ο ένας τον άλλον για το σεξ που κάνουμε; Πριν ή μετά; Κάποια ζευγάρια ερεθίζονται ερωτικά όταν ακούνε για το σεξ που έκανε ή θα μπορούσε να κάνει ο/η σύντροφός τους με κάποιον άλλον και το χρησιμοποιούν ως υλικό στην ερωτική τους ζωή.
    • Τι κανόνες βάζουμε για το εξωσυντροφικό σεξ; Πόσο συχνά; Πού; Λόγου χάρη, κάποια ζευγάρια έχουν συμφωνήσει μια γεωγραφική μονογαμία: Το εξωσυντροφικό σεξ επιτρέπεται μόνο όταν ταξιδεύουμε ή ένας από τους δυο μας βρίσκεται σε άλλη πόλη.
    • Πώς αναδιαπραγματευόμαστε τους κανόνες, αν δούμε ότι τελικά δεν μας ταιριάζουν;
    • Πόσο χρόνο επιτρέπουμε ο ένας στον άλλον να περνάει εκτός σχέσης;
    • Πόση συναισθηματική οικειότητα επιτρέπουμε στις εξωσυντροφικές περιπέτειες; Π.χ., επιτρέπεται να κάνουμε σεξ δεύτερη φορά με τον ίδιο άνθρωπο;
    • Πώς χειριζόμαστε αισθήματα ζήλιας ή τύψεων, αν προκύψουν (και σχεδόν πάντα προκύπτουν, ειδικά στην αρχή);

Μέσα από μελέτες έχει βρεθεί ότι τα ζευγάρια που επιλέγουν τη μη αποκλειστικότητα έχουν καλές πιθανότητες να προσαρμοστούν αρμονικά και θετικά σε αυτό το μοντέλο όταν ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις:

  • Και οι δύο σύντροφοι θέλουν η σχέση τους να παραμείνει η πρωταρχική, η σημαντικότερη σχέση.
  • Ως ζευγάρι έχουν ισχυρό συναισθηματικό δεσμό και καλή προαίρεση ο ένας για τον άλλον.
  • Δεν κρατάνε κακίες και αρνητικά συναισθήματα από παλιά γεγονότα που τους πλήγωσαν.
  • Και οι δύο σύντροφοι έχουν παρόμοιες απόψεις για τη μη αποκλειστικότητα.
  • Και οι δύο σύντροφοι αισθάνονται ίσοι στη σχέση και υπάρχει μεγάλος βαθμός εμπιστοσύνης μεταξύ τους.
  • Έχουν επιλέξει ελεύθερα και ισότιμα τη μη μονογαμία, χωρίς εξαναγκασμούς ή συναισθηματικούς εκβιασμούς.
  • Έχουν κάνει σαφείς και ξεκάθαρες συμφωνίες αντί για ασάφεια και αυτοσχεδιασμούς («ας δούμε τι θα κάνουμε αν προκύψει»)

Ωστόσο, για να καταφέρουμε ως ζευγάρι να διαπραγματευτούμε όλα αυτά, προαπαιτείται να τρέφουμε βαθιά εμπιστοσύνη μεταξύ μας και να έχουμε έναν γερό συναισθηματικό δεσμό. Η αρωγή ενός ψυχοθεραπευτή που βοηθά να ενισχυθεί αυτός ο δεσμός δίνει περισσότερες πιθανότητες στο ζευγάρι να αποφύγει τους σκοπέλους.

Βιβλιογραφία

*Ο Λύο Καλοβυρνάς είναι ψυχοθεραπευτής και σύμβουλος ψυχικής υγείας. Από το 2002, εργάζεται στον τομέα της ψυχικής υγείας, κάνοντας ατομικές συνεδρίες, ομάδες αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης για γυναίκες και άντρες, ομάδες αυτογνωσίας για γκέι άντρες και πολλά βιωματικά εργαστήρια για διάφορα θέματα, όπως η (μη) μητρότητα, η σεξουαλικότητα, η γυναικεία σεξουαλική επιθυμία, οι διάφορες μορφές οικογενειακής κακοποίησης, η οικονομική-κοινωνική κρίση κ.ά.Το νέο του βιβλίο: Όταν η αγάπη τολμά να πει το όνομά της: Ομοφυλοφιλία & νέοι τρόποι σεξουαλικής ύπαρξης στη σημερινή Ελλάδα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg τον Μάιο του 2021. Προσωπική ιστοσελίδα: https://www.lyo.gr 

Τον ευχαριστούμε πολύ για την παραχώρηση του άρθρου! Μπορείτε να δείτε την αρχική δημοσίευση εδώ: https://tinyurl.com/msrs8t3v

Enter your
text here