Συχνά, το εξωσυντροφικό σεξ δεν αφορά το σεξ αυτό καθ’ αυτό. Δεν ψάχνουμε πάντα τη σεξουαλική εκτόνωση ή κάτι καλύτερο από αυτό που ήδη έχουμε, αλλά και μόνο η ιδέα του «ξένου» λειτουργεί διεγερτικά.

Στους ανθρώπους μας αρέσει να έχουμε ελευθερία επιλογών, ακόμα και αν δεν την ασκούμε. Μας αρέσει να εξερευνούμε και να ανακαλύπτουμε καινούργια πράγματα, αλλά ταυτόχρονα έχουμε βαθιά ανάγκη να έχουμε και σταθερή φωλιά. Ωστόσο, η ύπαρξη αυτής της σταθερής φωλιάς απειλείται από τις εξερευνήσεις μας εκτός φωλιάς. Αυτό ίσως να ακούγεται εγωιστικό, τύπου «και την πίτα ολάκερη και τον σκύλο χορτάτο», ωστόσο υπάρχουν ζευγάρια που το κατορθώνουν επειδή έχουν πολύ ισχυρό συναισθηματικό δεσμό και νιώθουν ασφαλείς μέσα στη σχέση τους.

Οι σεξουαλικές πράξεις που κάνουμε συμβαίνουν πάντα μέσα σε ένα κοινωνικό και σχεσιακό πλαίσιο. Υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι που κάνουμε ή δεν κάνουμε σεξ, πότε και με ποιον.

Επίσης το τι βρίσκουμε ερωτικό, τι μας εξιτάρει ή αντίθετα μας αφήνει αδιάφορους/ες, είναι και αυτό ταυτόχρονα εξόχως προσωπικό και κοινωνικά επηρεαζόμενο.

Το σεξ μπορεί να είναι αυτοσκοπός αλλά ταυτόχρονα μπορεί να αποτελέσει μια πύλη εισόδου στον κόσμο ενός άλλου ανθρώπου. Απαιτεί έναν βαθμό ευαλωτότητας και οικειότητας, που μπορεί να μας φοβίζει ή/και να μας διεγείρει.

Ταυτόχρονα, το σεξ συχνά συνδέεται με την αίσθηση της παράβασης, σύμφωνα με τον γάλλο θεωρητικό Ζορζ Μπατάιγ· το να παραβαίνουμε κανόνες μας φοβίζει αλλά ταυτόχρονα μας εξιτάρει.

Πώς μπορούμε, λοιπόν, σαν ζευγάρι να διατηρούμε μια σταθερή σχέση μεγάλης οικειότητας και ευαλωτότητας ενώ συγχρόνως παίρνουμε το ηλέκτρισμα από την παράβαση των κανόνων ή τον ενθουσιασμό από το άγνωστο και το καινούργιο;

Ο ερωτισμός σ’ ένα ζευγάρι πολλών ετών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό το πώς αλληλεπιδρά η σεξουαλική διέγερση με τις προκλήσεις και τα εμπόδια που μας βάζει η καθημερινότητας και η ρουτίνα του να αγαπάς. Σύμφωνα με τον Jack Morin (1995), ο ερωτισμός εδράζεται σε τέσσερις πυλώνες:

• λαχτάρα και προσμονή,
• παραβίαση των απαγορεύσεων,
• αναζήτηση εξουσίας/δύναμης και
• αντιμετώπιση των αμφιβολιών.

Η Perel (2006), βασιζόμενη σε εικοσαετή πείρα σε θεραπεία ζευγαριών, εκφράζει την άποψη ότι η ασφάλεια και η οικειότητα των μακροπρόθεσμων σχέσεων λειτουργεί επιβαρυντικά στο ερωτικό στοιχείο που φέρνει η παραβίαση των κανόνων, ένα στοιχείο που θεωρεί ζωτικής σημασίας για το καλό σεξ.

Η Heiman (1977) θέτει το ερώτημα μήπως ο ερωτισμός πρέπει αναγκαστικά να είναι κοινωνικά μη αποδεκτός ή παραβατικός ώστε να λειτουργεί διεγερτικά στο έπακρον. Ίσως γι’ αυτό στις φαντασιώσεις μας, ένα τεράστιο ποσοστό άνω του 60% και αντρών και γυναικών διεγείρεται από σενάρια που δεν είναι κοινωνικά αποδεκτά (βιασμοί κτλ).

Τέλος, σύμφωνα, με τη θεωρία του συναισθηματικού δεσμού, οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε το σεξ διαφορετικά, ανάλογα με το αν αναπτύξαμε ασφαλή δεσμό με τους γονείς μας κατά την παιδική μας ηλικία.

Ένας επικρατής μύθος που βασίζεται σε αναπόδεικτες θεωρίες της εξελικτικής ψυχολογίας θέλει τους άντρες να μπορούν να κάνουν σεξ χωρίς συναίσθημα (ήταν ένα σκέτο πήδημα, δεν σημαίνει για μένα τίποτα) ενώ τις γυναίκες να κάνουν σεξ μόνο όταν υπάρχει συναίσθημα (αν η γυναίκα ξενοπηδήξει, η σχέση για εκείνη έχει ήδη τελειώσει). Αυτή η μανιχαϊστική διχοτόμηση κατά φύλο αδικεί και τους άντρες και τις γυναίκες, βάζοντάς μας σε στενά καλούπια και απαιτώντας συγκεκριμένες «αντρικές» και «γυναικείες» συμπεριφορές. Ο άντρας που θέλει να αναπτύξει οικειότητα και να νιώσει συναίσθημα για να κάνει σεξ επειδή δεν λειτουργεί σαν άγρια μηχανή πηδήματος θεωρείται πιο «φλούφλης»· η γυναίκα που γουστάρει να κάνει σεξ μ’ έναν άγνωστο χωρίς να βγει μια δεκαριά ραντεβού και να μάθει για τον εσωτερικό του κόσμο θεωρείται «πουτάνα».

Φορτωνόμαστε πολλές στερεοτυπικές αντιλήψεις για το σεξ και τη σημασία του σε μια ερωτική σχέση. Ωστόσο, η θέση που έχει το σεξ στη ζωή ενός ζευγαριού ποικίλει ανάλογα με το ζευγάρι. Έχουμε την τύχη στην εποχή μας πλέον να μπορούμε ως ζευγάρια να γράψουμε το δικό μας σενάριο για το πώς μας ταιριάζει να είναι και η σχέση μας και η σεξουαλική μας ζωή, χωρίς να αποδεχόμαστε υπάκουα και αβασάνιστα τις νόρμες που ίσχυαν μέχρι πρόσφατα.

Το να βρούμε ποιο σενάριο σεξουαλικής και συναισθηματικής πίστης ταιριάζει σ’ εμάς σαν ζευγάρι έχει ζωτική σημασία για τη μακροημέρευση της σχέσης μας. Όταν ο συναισθηματικός μας δεσμός είναι γερός, το να βρούμε αυτό το σενάριο είναι πολύ ευκολότερο και λιγότερο απειλητικό.

Για ποιους λόγους κάνουμε σεξ;

Οι άνθρωποι, όπως και τα υπόλοιπα ανώτερα θηλαστικά, κάνουμε σεξ για πολλούς λόγους. Είναι χρήσιμο να κάνουμε τις εξής ερωτήσεις στον εαυτό μας αλλά και σαν ζευγάρι:

• Για εκτόνωση; Γιατί έχω καύλες;
• Για να αποφύγω την οικειότητα;
• Για να έρθω κοντά με κάποιον; Συναισθηματικά; Σωματικά;
• Για να γνωρίσω κάποιον;
• Γιατί είναι ευχάριστη ασχολία, καλύτερη από κάτι άλλο που έχω να κάνω;
• Για να νιώσω ότι κάποιος ενδιαφέρεται για μένα;
• Για να νιώσω ότι είμαι επιθυμητός;
• Για να μη σκέφτομαι άλλα που με προβληματίζουν;

Χρησιμοποιούμε το σεξ για να ικανοποιήσουμε πολλές και διάφορες ανάγκες μας:

Σωματικές ανάγκες

• μειώνει το άγχος («με χαλαρώνει»)
• απόλαυση («μου φέρνει μεγάλη ηδονή»)
• μας χαρίζει νέες εμπειρίες («είχα περιέργεια για μια σεξουαλική πράξη ή ένα άτομο»)
• ο/η παρτενέρ είναι πολύ καυλωτικός/ή («με διέγειρε ο συγκεκριμένος άνθρωπος»)

Ανάγκες που αφορούν στόχους μας

• πρακτικές επιθυμίες («θέλω να κάνω παιδί»)
• κοινωνικό κύρος («θέλω να νιώσω δημοφιλής»)
• εκδίκηση («θέλω να πληγώσω κάποιον»)

Συναισθηματικές ανάγκες

• έρωτας και δέσιμο («θέλω να νιώσω κοντά του/της»)
• για να εκφραστώ («θέλω να σου δείξω πόσο σε αγαπώ, σε εκτιμώ»)
• για να δώσω απόλαυση σε κάποιον που αγαπώ

Ανασφάλειες

• ενίσχυση της αυτοπεποίθησης («επιζητώ την προσοχή ή την επιβεβαίωση των άλλων»)
• αίσθηση καθήκοντος ή πίεσης («δεν μπορούσα να πω όχι», «ήθελε πολύ ο άλλος»)
• για να διατηρήσω μια σχέση («αν δεν του/της κάτσω, θα με εγκαταλείψει»)

Επιβεβαίωση, ένωση, περιπέτεια, ενθουσιασμός, εθισμός, ντοπάρισμα, χειραγώγηση, ηδονή/απόλαυση – το σεξ καλύπτει πολλές και διάφορες ανθρώπινες ανάγκες.

Βιβλιογραφία:

• Perel, E. (2006). Mating In Captivity: Reconciling The Erotic And The Domestic. New York: Harper Collins.
• Heiman, J. R. (1977). A psychophysiological exploration of sexual arousal patterns in females and males. Psychophysiology, 14, 266–274.
• Bataille, G. (1986). Eroticism: Death And Sensuality (M. Dalwood, Trans.). San Francisco: City Lights Books. (Original work published 1957)
• Morin,  J. (1995). The Erotic Mind: Unlocking The Inner Sources Of Sexual Passion And Fulfilment. New York: Harper Collins

*Ο Λύο Καλοβυρνάς είναι ψυχοθεραπευτής και σύμβουλος ψυχικής υγείας. Από το 2002, εργάζεται στον τομέα της ψυχικής υγείας, κάνοντας ατομικές συνεδρίες, ομάδες αυτογνωσίας και προσωπικής ανάπτυξης για γυναίκες και άντρες, ομάδες αυτογνωσίας για γκέι άντρες και πολλά βιωματικά εργαστήρια για διάφορα θέματα, όπως η (μη) μητρότητα, η σεξουαλικότητα, η γυναικεία σεξουαλική επιθυμία, οι διάφορες μορφές οικογενειακής κακοποίησης, η οικονομική-κοινωνική κρίση κ.ά.Το νέο του βιβλίο: Όταν η αγάπη τολμά να πει το όνομά της: Ομοφυλοφιλία & νέοι τρόποι σεξουαλικής ύπαρξης στη σημερινή Ελλάδα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg τον Μάιο του 2021. Προσωπική ιστοσελίδα: https://www.lyo.gr 

Τη Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου, ο Άρης Δημοκίδης θα συντονίσει μια συζήτηση για την ομοφυλοφιλία με αφορμή το βιβλίο. Η συζήτηση θα γίνει διαδικτυακά μέσω Zoom και θα μπορείτε να θέσετε ερωτήσεις. Παρακολουθήστε την εκδήλωση στο: https://zoom.us/j/94668363681
Βρείτε το βιβλίο: https://www.dardanosnet.gr/…/otan-i-agapi-tolma-na-pei…/

Join the sexolution: Για συμμετοχή στο sexpositive.gr κάνε κλικ εδώ